UNİBANK KOMMERSİYA BANKI
31 DEKABR 2013-CÜ İL TARİXİNƏ BİTƏN İL ÜZRƏ
KONSOLİDƏ EDİLMİŞ MALİYYƏ HESABATLARINA QEYDLƏR (DAVAMI)
(Başqa qeydlər olmazsa min Azərbaycan Manatı ilə)
23
MHBS 11-in tətbiqinin təsiri.
MHBS 11 Birgə müəssisələrdə iştirak payları haqqında MUBS 31-i
əvəz edir və
Birgə Nəzarət edilən Müəssisələr - Sahibkarlar tərəfindən Qeyri-Monetar Yardımlar adlı
müvafiq şərhdə göstərilən qayda MUBS 28-ə (2011-ci ildə düzəliş edilmiş) daxil edilmişdir. MHBS 11
iki və ya daha artıq tərəfin nəzarətinin olduğu birgə razılaşmanın təsnifləndirilmə və uçota alınma
qaydasını nəzərdə tutur. MHBS 11-ə əsasən birgə razılaşmaların yalnız iki növü vardır – birgə
əməliyyatlar və birgə müəssisələr. MHBS 11 üzrə birgə razılaşmaların təsnifatı birgə razılaşma
tərəflərinin hüquq və öhdəliklərinə əsasən, razılaşmaların strukturunu, hüquqi formalarını, belə
tərəflər arasında razılaşdırılmış şərtləri, eləcə də müvafiq hallarda digər fakt və vəziyyətləri nəzərə
almaqla müəyyən edilir. Birgə əməliyyat, razılaşma üzrə birgə nəzarətə malik tərəflərə (birgə
payçılar) belə razılaşma ilə əlaqədar aktivlər üzrə hüquqlar və öhdəliklər verən birgə razılaşmadır.
Birgə müəssisə, razılaşma üzrə birgə nəzarətə malik tərəflərə (birgə sahibkarlar) razılaşma ilə bağlı
xalis aktivlərə hüquq verən birgə razılaşmadır. Əvvəllər MUBS 31 birgə razılaşmaların üç növünü
nəzərdə tuturdu – birgə nəzarət edilən müəssisələr, birgə nəzarət edilən əməliyyatlar və birgə
nəzarət edilən aktivlər. MUBS 31 üzrə birgə razılaşmaların təsnifatı başlıca olaraq razılaşmanın
hüquqi formasın əsasında müəyyən edilmişdir (məs., ayrıca müəssisə üzrə müəyyən edilmiş birgə
razılaşma birgə nəzarət edilən müəssisə kimi uçota alınmışdır).
Birgə müəssisələrin və əməliyyatların ilkin və sonrakı uçotu fərqlənir. Birgə müəssisələrə
investisiyalar iştirak payı metodu ilə tanınır (proporsional konsolidasiya metoduna artıq icazə
verilmir). Birgə əməliyyatlara investisiyaların uçot qaydası isə hər birgə payçının öz aktivlərini (eləcə
də birgə sahib olduğu aktivlər üzrə hissəsini), öz öhdəliklərini (eləcə də birgə götürülmüş öhdəliklər
üzrə hissəsini), öz gəlirini (eləcə də birgə əməliyyat məhsulunun satışından əldə eidlən gəlir üzrə
hissəsini) və öz xərclərini (eləcə də birgə çəkilmiş xərclər üzrə hissəsini) tanınmasından ibarətdir. Hər
birgə payçı birgə əməliyyatdakı payı ilə bağlı aktiv və öhdəlikləri, gəlir və xərcləri tətbiq edilən
standartlara uyğun uçota alır.
Rəhbərlik Qrupun birgə razılaşmalara investisiyalarının təsnifatını MHBS 11-in tələblərinə uyğun
olaraq təhlil etmiş və qiymətləndirmişdir.
MHBS 12-nin tətbiqinin təsiri. MHBS 12 açıqlamalarla bağlı yeni standartdır və törəmə
müəssisələr, birgə razılaşmalar, asılı müəssisələr və/və ya konsolidə edilməmiş strukturlu
müəssisələrdə payları olan müəssisələrə aid edilir. Ümumilikdə MHBS 12-nin tətbiqi konsolidə
edilmiş maliyyə hesabatlarında daha geniş açıqlamaların verilməsi ilə nəticələnmişdir.
Maliyyə Alətləri: Məlumatın Açıqlanması haqqında MHBS 7-yə düzəlişlər. Qrup bu il Açıqlamalar
- Maliyyə aktivlərinin köçürülməsi haqqında MHBS 7-yə edilmiş düzəlişləri tətbiq etmişdir. Düzəlişlər
maliyyə aktivlərinin köçürülməsi zamanı yaranacaq risklərlə bağlı daha yüksək şəffaflığı təmin etmək
üçün maliyyə aktivlərinin köçürülməsi əməliyyatları üzrə açıqlama tələblərini artırır.
Maliyyə hesabatlarının təqdimatı haqqında MUBS 1-ə düzəlişlər (2011-ci ilin iyun ayında
düzəliş edilmiş). Qrup
Digər Məcmu Mənfəət Maddələrinin Təqdimatı adlı MUBS 1-ə düzəlişləri
qüvvəyə minmə tarixindən əvvəl (1 iyul 2012-ci il tarixindən başlayan və ondan sonrakı illik dövrlər
üçün) tətbiq etmişdir. Düzəliş məcmu mənfəət haqqında hesabatda tələb olunan açıqlama dərəcəsini
artırır.
Bu düzəlişin təsiri məcmu mənfəət haqqında hesabatdakı müvafiq maddələrin aid edildiyi MHBS-a
müvafiq olaraq sonradan mənfəət və ya zərər kimi yenidən təsnifləşdirilməyəcək maddələrlə
sonradan mənfəət və ya zərər kimi yenidən təsnifləşdiriləcək maddələrin təhlilindən ibarət olmuşdur.
Maliyyə hesabatlarına da mənfəət vergisinin eyni əsasda təhlili məqsədilə düzəlişlər edilmişdir.
Düzəlişlər retrospektiv qaydada tətbiq edilmişdir və buna görə də dəyişikliyi əks etdirmək üçün
məcmu mənfəət maddələri yenilənmiş şəkildə təqdim edilmişdir. Yuxarıda qeyd edilən təqdimat
dəyişiklikləri istisna olmaqla, MUBS 1-ə düzəlişlərin tətbiqi mənfəət və ya zərərə, məcmu mənfəətə
və cəmi məcmu mənfəət təsir göstərməmişdir.
UNİBANK KOMMERSİYA BANKI
31 DEKABR 2013-CÜ İL TARİXİNƏ BİTƏN İL ÜZRƏ
KONSOLİDƏ EDİLMİŞ MALİYYƏ HESABATLARINA QEYDLƏR (DAVAMI)
(Başqa qeydlər olmazsa min Azərbaycan Manatı ilə)
24
MHBS 13 - Ədalətli dəyərin ölçülməsi. Qrup MHBS 13-ü ilk dəfə bu il tətbiq etmişdir. MHBS 13
ədalətli dəyərin ölçülməsi və açıqlanması üçün vahid qaydaları müəyyən edir. MHBS 13-ün əhatə
dairəsi genişdir; ədalətli dəyərin ölçülməsi tələbləri həm maliyyə, həm də qeyri-maliyyə alətləri
maddələrinə şamil olunur ki, bununla əlaqədar digər MHBS-lər Pay Alətləri əsasında ödəmə adlı
MHBS 2-yə daxil olan pay alətləri üzrə ödəmə əməliyyatları, İcarə haqqında MUBS 17-yə daxil olan
icarə əməliyyatları və ədalətli dəyərin ölçülməsinə oxşar olan lakin ədalətli dəyər ölçülməsi olmayan
qiymətləndirmələr (məsələn, ehtiyatların qiymətləndirilməsi məqsədilə xalis satış dəyəri və ya
dəyərsizləşmənin qiymətləndirilməsi üçün istismar dəyəri) istisna olmaqla ədalətli dəyərin ölçülməsini
və onunla bağlı açıqlamaları tələb edir və ya buna icazə verir
MHBS 13 ədalətli dəyəri hazırkı bazar şəraitində qiymətləndirmə tarixinə əsas (və ya ən üstün)
bazarda düzgün təşkil olunmuş əməliyyat üzrə aktivin satılmasından əldə oluna bilən və ya öhdəliyin
ötürülməsi üçün ödənilmiş qiymət kimi müəyyən edir MHBS 13 əsasında ədalətli dəyər qiymətin
bilavasitə müşahidə olunmasından və ya digər qiymətləndirmə vasitəsini istifadə etməklə
hesablanmasından asılı olmayaraq çıxış qiymətidir. Həmçinin MHBS 13-ə geniş açıqlama tələbləri
daxildir.
MHBS 13 - 1 yanvar 2013-cü il tarixindən etibarən keçmiş dövrlərə aid etməklə tətbiqi tələb edir.
Bundan əlavə, müəssisələrə verilmiş xüsusi keçid müddəaları bu standartı ilk dəfə tətbiq etməzdən
əvvəlki dövrlər üçün təqdim olunan müqayisəli məlumatda bu standartda müəyyən olunan açıqlama
tələblərinin onlar tərəfindən tətbiq edilməsinə ehtiyac olmadığını müəyyən edir. Bu keçid
müddəalarına əsasən Qrup 2012-ci il müqayisəli dövrü üçün MHBS 13 ilə tələb olunan hər hansı yeni
açıqlamalar verməmişdir. Əlavə açıqlamalardan başqa, MHBS 13-ün tətbiqi konsolidə edilmiş
maliyyə hesabatlarında tanınmış məbləğlərə hər hanası mühüm təsir göstərməmişdir.
Maliyyə hesabatlarının təqdimatı haqqında MUBS 1-ə düzəlişlər (2009-2011-ci illəri əhatə edən
və 2012-ci ilin may ayında buraxılmış MHBS-lərə illik təkmilləşmələrin bir hissəsi kimi)
2009-2011-ci illəri əhatə edən illik təkmilləşmələr çərçivəsində MHBS-lərə çoxlu sayda düzəlişlər
edilmişdir. Qrupa aid olan düzəlişlərə keçmiş dövrün əvvəlinə (maliyyə vəziyyəti haqqında üçüncü
hesabat) maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatın və aidiyyəti qeydlərin təqdim olunma vaxtı ilə bağlı
MUBS 1-ə edilmiş düzəlişlər daxildir. Düzəlişlər maliyyə vəziyyəti haqqında üçüncü hesabatın (a)
müəssisə mühasibat uçotunu keçmiş dövrlərə aid etməklə tətbiq etdikdə və ya maliyyə
hesabatlarındakı maddələri keçmiş dövrlərə aid etməklə yenidən bəyan etdikdə və ya yenidən
təsnifləndirdikdə və (b) keçmiş dövrlərə aid olunan tətbiq, yenidən bəyannamə və ya yenidən
təsnifləndirmə maliyyə vəziyyəti haqqında üçüncü hesabatdakı məlumata mühüm təsir etdikdə tələb
olunduğunu müəyyən edir. Düzəlişlər aidiyyəti qeydlərin maliyyə vəziyyəti haqqında üçüncü hesabata
əlavə edilməsi tələbinin olmadığını müəyyən edir.
Buraxılmış, lakin hələ qüvvəyə minməmiş yeni və düzəliş edilmiş MHBS-lər
Qrup buraxılmış lakin hələ qüvvəyə minməmiş aşağıdakı yeni və düzəliş edilmiş MHBS-ləri tətbiq
etməmişdir:
MHBS 9 Maliyyə alətləri
MHBS 9-un İcbari qüvvəyə minmə tarixi və Keçid Açıqlamaları haqqında MHBS 9 və MHBS 7-yə
düzəlişlər
2
İnvestisiya müəssisələri
haqqında MHBS 10, MHBS 12 və MUBS 27-yə düzəlişlər
1
Maliyyə aktivlərinin və Maliyyə öhdəliklərinin əvəzləşdirilməsi haqqında MUBS 32-yə düzəlişlər
1
Aktivlərin dəyərsizləşməsi
MUBS 36-ya düzəlişlər
1
Maliyyə Alətləri: Tanınma və Ölçülmə
haqqında MUBS 39-a düzəlişlər
1
İcbari ödənişlər
haqqında MHBSKŞ 21-ə düzəlişlər
1
1
Daha erkən tətbiqinə icazə verilməklə, 1 yanvar 2014-cü il tarixdə başlayan və ya ondan sonrakı
illik dövrlər üçün qüvvədədir. Əgər dəyişikliklər gözlənilirsə, onların təsirini açıqlayın.
2
Daha erkən tətbiqinə icazə verilməklə, 1 yanvar 2015-ci il tarixdə başlayan və ya ondan sonrakı illik
dövrlər üçün qüvvədədir. Əgər dəyişikliklər gözlənilirsə, onların təsirini açıqlayın.