Universiteti a. A. Pulatov voleybol nazariyasi va
Yüklə 7,14 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- GRAN-PRI (ayollar) T/r Yil O‘tkazilgan joyi 1-o‘rin 2-o‘rin
| JAHON LIGASI
(erkaklar) T/r Yil O‘tkazilgan joyi 1-o‘rin 2-o‘rin 3-o‘rin 1.
1990 Osaka, Yaponiya Italiya
Gollandiya Braziliya 2. 1991 Milan, Italiya Italiya Kuba
Rossiya 3.
1992 Genova, Italiya Italiya
Kuba AQSh
4. 1993 San-Paolo, Braziliya Rossiya
Italiya 55
Braziliya 5. 1994 Milan, Italiya Italiya Kuba
Braziliya 6.
1995 Rio-de-Janeyro, Braziliya Italiya
Braziliya Kuba
7. 1996
Rotterdam, Gollandiya Gollandiya Italiya Rossiya
8. 1997 Moskva, Rossiya Italiya Kuba
Rossiya 9.
1998 Milan, Italiya Kuba
Rossiya Gollandiya 10. 1999 Mardelplata, Argentina Italiya
Kuba Braziliya 11. 2000 Rotterdam, Gollandiya Italiya
Rossiya Braziliya 12. 2001 Kotovitsa, Polsha Braziliya Italiya Rossiya
13. 2002 Beloorezonte, Braziliya Rossiya
Braziliya Yugoslaviya 14. 2003 Madrid, Ispaniya Braziliya Serbiya va
Chernogoriya Italiya
15. 2004 Rim, Italiya Braziliya Italiya Serbiya
va Chernogoriya 16. 2005 Belgrad, Serbiya Braziliya Serbiya va
Chernogoriya Kuba
17. 2006 Moskva, Rossiya Braziliya Fransiya Rossiya
18. 2007 Kotovitsa, Polsha Braziliya Rossiya AQSh
19. 2008 Rio-de-Janeyro, Braziliya AQSh
Serbiya Rossiya
20. 2009 Belgrad, Serbiya Braziliya Serbiya Rossiya
21. 2010 Kordoba, Argentina Braziliya Rossiya Serbiya
56
22. 2011 Gdansk, Polsha Rossiya Braziliya Polsha 23
2012 Sofiya, Bolgariya Polsha
AQSh Kuba
24 2013
Mar del
Plata, Argentina Rossiya Braziliya Italiya 25
2014 Florensiya, Italiya AQSh
Braziliya Italiya
26 2015
Rio-de-Janeyro, Braziliya Fransiya Serbiya
AQSh 27
2016 Polsha Serbiya
Braziliya Fransiya 5-jadval GRAN-PRI (ayollar) T/r Yil O‘tkazilgan joyi 1-o‘rin 2-o‘rin 3-o‘rin 1.
1993 Gonkong, Xitoy Kuba Xitoy
Rossiya 2.
1994 Shanxay, Xitoy Braziliya Kuba
Xitoy 3.
1995 Shanxay, Xitoy AQSh Braziliya Kuba 4.
1996 Shanxay, Xitoy Braziliya Kuba
Rossiya 5.
1997 Kobe, Yaponiya Rossiya Kuba
Koreya 6.
1998 Gonkong, Xitoy Braziliya Rossiya
Kuba 7.
1999 Yu Xi, Xitoy Rossiya Braziliya Xitoy 8.
2000 Manila, Filippin Kuba Rossiya
Braziliya 9.
2001 Makao, Makao AQSh Xitoy
Rossiya 10. 2002 Gonkong, Xitoy Rossiya
Xitoy Germaniya 11. 2003 Andriya, Italiya Xitoy Rossiya
AQSh 12. 2004 Reggio Kalabriya, Italiya Braziliya Italiya
AQSh 13. 2005 Senday, Yaponiya Braziliya Italiya Xitoy
14. 2006 Reggio Kalabriya, Italiya Braziliya Rossiya Italiya
15. 2007 Ningbo, Xitoy Gollandiya Xitoy
Italiya 57
16. 2008 Yakoyama, Yaponiya Braziliya Kuba Italiya
17. 2009 Tokio, Yaponiya Braziliya Rossiya
Germaniya 18. 2010 Ningbo, Xitoy AQSh
Braziliya Italiya
19. 2011 Makau, Makau AQSh Braziliya Serbiya 20
2012 Xitoy
AQSh Braziliya Turkiya 21
2013 Sataro, Yaponiya Braziliya Xitoy
Serbiya 22
2014 Tokio, Yaponiya Braziliya Yaponiya Rossiya 23
2015 Omaxa
AQSh Rossiya
Braziliya 24
2016 Bankok
Braziliya AQSh
Niderlandiya 3.2. Voleybolni O‘zbekistonda rivojlanishi
Har bir inson, soha, kasb va fanning o‘ziga xos o‘tmishi hamda tarixi bo‘lganidek, sport turlari, shu jumladan voleybolni ham o‘z tarixi mavjuddir. Ana shu yo‘nalishlar kelajagi va istiqbolini yaratish uchun tarix sahifalarini chuqur hamda atroflicha o‘rganish muhim ahamiyat kasb etadi. Shuning uchun voleybolni ham vujudga kelishi va uni rivojlanish tarixi haqida yetarli ma’lumotga ega bo‘lish uni kelajak istiqbolini ta’minlashga turtki beradi. Voleybol O‘zbekistonda eng ommalashgan sport turlariga mansub bo‘lib, u yurtimizning barcha hududlarida turlicha “obro‘-e’tibor” qozongan. Toshkent shahri va Toshkent viloyatida, vodiy shahar va qishloqlarida voleybol boshqa viloyat va tumanlaridagiga nisbatan samaraliroq “hurmat”ga sazovor bo‘lgan. Bunday vaziyatning sabablari deyarli shu viloyatlar tarixiy-ijtimoiy negizlari bilan bog‘liq deb taxmin qilinsa-da, lekin masala chuqur izlanishni, mavzuga oid tarixiy ma’lumotlarni ilmiy asosda o‘rganishni taqozo etadi. Voleybol O‘zbekistonda qachon, qayerda va qanday vaziyatda vujudga kelgani haqida aniq ma’lumot yo‘q. Lekin ayrim taxminlarga qaraganda, voleybol ilk bor 1921-22-yillarda Qo‘qonda vujudga kelgan ekan. Keyinchalik Toshkent va vodiyning boshqa hududlarida tarqala boshlagan. O‘sha davrning sport faxriysi 58
K.Lebedevning hikoyasiga binoan 1924-25-yillarda ko‘pgina yoshlarni doira shaklida joylashib, bir-birlariga to‘p uzatish o‘yinlari tarqala boshladi. Mazkur davrda voleybol bo‘yicha qabul qilingan xalqaro musobaqa qoidalari ancha takomillashgan bo‘lib, maydoncha 9x18
, to‘p bilan faqat uch marta o‘ynash mumkinligi, o‘yinchilar tarkibi bir jamoada 6 kishidan iborat bo‘lishi, to‘rning balandligi 243 sm (erkaklar uchun), hisob 15 ochkoga yetganda o‘yinning bir bo‘limi yakunlanishi, to‘pni o‘yinga kiritish – xullas barcha o‘yin qoidalari zamonaviy voleybol o‘yini qoidalariga o‘xshash edi. Shunga qaramay O‘zbekistonda voleybol qoidalari 1924-25-yillarda hali ancha sodda bo‘lgan. O‘sha davrning V.I. Perevoznikov degan sport ixlosmandining aytishicha, 1926- yilda Toshkent shahridagi Chernishevskiy nomli maktab o‘qituvchisi Moskvadan musobaqa qoidalari, voleybol to‘ri va to‘pini birinchi bor keltirgan. 1927-yilning 26-aprelida esa aynan shu maktabning voleybol to‘garagi jamoasi birinchi rasmiy musobaqa tashkil etib, unda u yuksak mahorat ko‘rsatdi va musobaqa g‘olibi bo‘ldi. Mazkur musobaqa voleybolni omma-viylashishi va shakllanishida katta burilish kashf etdi. 1927-yilning yoz oyla-rining birida voleybol bo‘yicha Toshkent shahar birinchiligi o‘tkazilib, unda 9 ta voleybol jamoasi ishtirok etdi. Chernishevskiy nomli maktab voleybol jamoasi bu musobaqada ham g‘oliblikni qo‘ldan bermadi. Voleybolni keng ommaviylasha borishiga KIM stadionida o‘tkazilib kelingan musobaqalar katta ta’sir ko‘rsatdi. 1927-yilda Toshkentda 6 ta voleybol maydonchasi mavjud bo‘lib, ular Chernishevskiy va KIM nomli maktablarda, Mexanika texnikumida (2 ta), “Metallist” sport to‘garagi qoshida va Profintern yozgi sport klubida joylashgan edi. 1928-yilda Toshkentda kuzgi voleybol musobaqalari bo‘lib o‘tdi, unda 10 ta erkaklar va 4 ta ayollar jamoalari qatnashdi. 1929-yildan boshlab voleybol bo‘yicha Toshkent shahar birinchiligi muntazam o‘tkazila boshladi. 1930-yillarda “Dinamo” ko‘ngilli sport jamiyatida voleybol jamoalari tuzildi. Ilk bor tuzilgan “Dinamo” voleybol jamoasining birinchi murabbiysi B.A. 59
Voronsov O‘zbekistonda voleybolning rivojlanishiga salmoqli hissa qo‘shdi. Shu bilan bir qatorda malakali mutaxassislarni yetishmasligi, ayniqsa mahalliy millatga mansub yo‘riqchi, murabbiy va tashkilotchilarni sanoqli bo‘lganligi voleybolning uzoq viloyat va qishloqlarda quloch yozishiga xalaqit berib keldi. Mehnatkashlarni, ayniqsa ayollarni jismoniy tarbiya va sportga, jumladan, voleybolga jalb qilish maqsadida Toshkent shahar Kengashi Toshkent mavze qo‘mitasi bilan birgalikda 1929-yil 25-apreldan 15-maygacha Respublika miqyosida amaliy haftalik tashkil qilgan edi. Mazkur tadbir sezilarli natijalar berdi. Jumladan, joylarda jismoniy tarbiya va sport, aksariyat voleybol bilan shug‘ullanuvchilar soni keskin ortib borishi ko‘zga tashlandi. Ko‘pgina joylarda voleybol maydonchalari va boshqa sport inshootlari barpo etilishi avj olib bordi. O‘quv-trenirovka ishlariga va mutaxassislarning malakasini oshirishga alohida ahamiyat berildi. 1929-yil 30-sentabrda Samarqandda mahalliy millatga mansub bo‘lgan yoshlardan iborat jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha yo‘riqchi-tashki- lotchilar tayyorlandi. 1933-yilda O‘zbekiston Spartakiadasi o‘tkazildi. Erkaklar o‘rtasida “Dinamo” va ayollar bahsida “O‘ztrans” jamoalari birinchi o‘rinni egalladilar. 1934-yil o‘zbek voleyboli uchun muhim burilish yili bo‘lib qoldi. Jumla-dan, o‘zbek voleybolchilari birinchi bor Moskvada mamlakat birinchiligida ishtirok etdi. Shu yili voleybol birinchi bor O‘rta Osiyo va Qozog‘iston Spartakiadasi dasturidan o‘rin oldi. 1936-yilda Toshkentda “Jismoniy tarbiya turkumi” va “Fizkultura UYI” ochilishi voleybolning yanada ommaviylashishida katta ahamiyat kashf etdi. Bundan tashqari Toshkent moliya-iqtisod institutida voleybol bo‘yicha mash- g‘ulot va musobaqalar o‘tkazishga mo‘ljallangan katta sport zali ochildi. Samarqandda shahar ma’muriyati va shahar fizkultura Kengashi Qaroriga binoan 60 kishiga mo‘ljallangan voleybol sport maktabi ochildi. Shuni ham ta’kidlash o‘rinliki, o‘zbek voleybolini ilk bor ravnaq topishida A.Saakov, G.L. Keshishev, V.X. Shnurov, V.F. Shveduks, A.A. Bogachenko, B.A. Voronsov kabi trenerlarning xizmati alohida ahamiyatga ega.
60
1938-yilga kelib O‘zbekistonda kuchli jamoalarning soni 72 taga yetdi. Bular SAGU, “Dinamo”, ODO, Qurilish texnikumi, “Lokomotiv”, O‘zTRANS, SazPI (Toshkent), Farg‘ona, Xorazm, Buxoro, Qoraqalpog‘iston, Samarqand, Qo‘qon va boshqa jamoalardir. 1938-yilning dekabridan boshlab birinchi bor Konstitutsiya kuniga bag‘ishlangan an’anaviy musobaqalar tadbiq etildi. 1939-yilning fevral oyida Toshkentga Moskva “Lokomotiv” jamiyatining kuchli voleybol jamoalari tashrif buyurishdi. O‘tkazilgan musobaqalarda Toshkentning ayollar terma jamoasi 2:1 hisobi bilan g‘alaba qozonishgan bo‘lsa, erkaklar jamoasi mag‘lub bo‘ldi. Voleybolning yanada ommaviylashishiga va voleybolchilar mahoratining oshishiga 1939-yilda o‘tkazilgan mamlakat birinchiligining Toshkentda tashkil qilingan zonal musobaqalari katta asos bo‘ldi. Bu zonal musobaqalarda “Nauka” (Tbilisi), “Spartak” (Stalinobad), “Uchitel” (Chkalov), “Lokomotiv” (Baku), “Uchitel” (Kuybishev), “Spartak” (Ashxabad) va “Stroitel” (Toshkent) jamoalari ishtirok etishgan edi. Toshkentning erkaklar jamoasi uchinchi, ayollar jamoasi to‘rtinchi o‘rinni egalladi. Ulug‘ Vatan urushi yillarida musobaqalar soni ancha kamaygan bo‘lsada, voleybol aholini jismoniy-harbiy tomondan tayyorlashda o‘z vazifasini topdi. O‘sha davr hisoblariga qaraganda 1941-yilning 1-yanvarida e’lon qilingan ko‘rsatkichlar bo‘yicha respublikada voleybol bilan shug‘ullanuvchilarning soni 14429 kishini tashkil etgan. 1941-yilning oktabr oyida O‘zbekistoning barcha viloyat, shahar va tumanlarida harbiy o‘quv shahobchalari tashkil etilib, ular faoliyatida jismoniy tayyorgarlikka alohida e’tibor berildi. 1943-yil 18-iyulda O‘zbekiston sport-chilari va sport ixlosmandlari “Mamlakat” fizkulturachilar kunini nishonlashdi. “Pishchevik” stadionida mazkur sanaga bag‘ishlangan voleybol musobaqalari bo‘lib o‘tdi. Urushning og‘ir yillariga qaramasdan O‘rta Osiyo va Qozog‘iston Respublikalari Spartakiadasi o‘tkazilib, undagi dastur bo‘yicha tashkil etilgan
61
voleybol musobaqalarida O‘zbekistonning erkaklar jamoasi birinchi o‘rinni, ayollar jamoalari bahsida esa Qozog‘iston sportchilari yuqori natijaga erishishdi. 1944-yilda o‘tkazilgan navbatdagi O‘rta Osiyo va Qozog‘iston Respub- likalari Spartakiadasida o‘zbek voleybolchilari yuqori mahorat namoyish etib, erkaklar va ayollar jamoalari birinchi o‘rinni egallashga muvaffaq bo‘lishdi. 1945-yildan boshlab jismoniy tarbiya va sport hamda jamoalarni qayta tiklash davri kuchga kira boshladi. 1946-yili Toshkent, Andijon, Samarqandda shahar birinchiliklari, shu yil iyun oyida respublika birinchiligi o‘tkazilgan bo‘lsa, oktabrda Toshkentning “Lokomotiv” jamoasi Odessa shahriga mamlakat birinchiligida ishtirok etish uchun jo‘nadi. Mazkur musobaqada erkaklar va ayollar jamoalari o‘z guruh-larida to‘rtinchi va uchinchi o‘rinlarni egallashdi. 1947-yil 1-yanvarda berilgan hisobotlarga ko‘ra voleybol bilan muntazam shug‘ullanuvchilarning soni 9278 kishini tashkil etgan. Respublika bo‘yicha I razryadli voleybolchilar – 6 kishi, II razryadlilar 344 kishini o‘z ichiga olgan. Bundan ko‘rinib turibdiki, voleybolning ommaviylik darajasi ham, voleybol- chilarning mahorat saviyasi ham ko‘ngildagidek bo‘lmagan. Jismoniy tarbiya va sport qo‘mitasining 1947-yilgi hisobotida bu ahvol haqida Surxondaryo, Xorazm, Buxoro viloyatlaridagi sanoqli sport inshoot-larining, jumladan, voleybol maydonchalarining hech qanday talablarga javob bermasligi qattiq tanqid ostiga olingan edi. O‘zbekistonda voleybolning ommaviylik doirasi kengayishiga respublika- mizning 1948-yil 27-dekbrda qabul qilgan “Jismoniy tarbiya va sportni aholi orasida rivojlantirish hamda sportning ommaviyligini oshirish” haqidagi Qarori alohida kuch bag‘ishladi. 1949-yildan qishloq sportchilariga, jumladan, kolxozchi-voleybolchilar sport harakatini jadallashtirishga katta e’tibor berildi. Shu yili o‘tkazilgan qishloq sportchilarining VII Spartakiadasida ishtirok etgan voleybol jamoa-larining umumiy soni 29887 kishiga yetgan edi. 62
1947-yilda musobaqa qoidasiga o‘yin 5 partiya davom etishi haqidagi yangilik kiritilgandan so‘ng, shug‘ullanuvchilardan katta jismoniy tayyorgarlik, chidamkorlik va matonat talab qilina boshladi. O‘yinlar mazmuni va mohiyati yanada qiziqarli tomonga o‘zgara bordi. Lekin, shunday bo‘lsada, o‘zbek voley- bolchilarining mahorati hali ittifoqdagi kuchli jamoalarnikidan ancha past edi. Bulardan 1326 kishi institut talabalari bo‘lsa, qolganlari ishchilar, kolxozchilar, xizmatchilar va bolalarni tashkil etgan edi. 1950-yillardan boshlab O‘zbekiston voleybolida uzluksiz hujum taktikasi ustunligi ko‘zga tashlana bordi. O‘yinlarda turli taktik kombinatsiyalar qo‘llana boshladi. 1950-yilning iyulida Toshkent Temiryo‘lchilar bog‘ining sport maydon- chalarida erkaklar va ayollar jamoalari o‘rtasida Ittifoq Kubogi o‘yinlari o‘tka- zildi. O‘zbek voleybolchilari bu musobaqada mag‘lubiyatga uchradilar. Bu mag‘lubiyat asosli edi, chunki raqib Moskvaning “Dinamo” jamoasi edi. Hisob esa 0:3.
1951-yildan o‘smirlar o‘rtasida “Ittifoq” birinchiligi o‘tkazila boshlandi. O‘zbek o‘smirlari 14-o‘rin bilan kifoyalandilar. 1953-yilda musobaqa jadvalida qishki musobaqalar paydo bo‘ldi. 1954-yildan boshlab voleybol bo‘yicha Ittifoq birinchiligi “A” va “B” guruhlariga bo‘lingan holda tashkil etila boshladi. O‘zbek voleybolchilari “B” guruhiga kiritildi. Shu yili “Ittifoq” musobaqalari yopiq sport maydonchalarida o‘tkazila boshladi. 1954-yil 1-yanvarga kelib, voleybol bilan shug‘ullanuvchilar soni 64942 kishiga ko‘paydi. Lekin respublikada, viloyat, tuman va qishloqlarda voleybol-ning mahorat darajasi juda past bo‘lib, yuqori malakali voleybolchilar sanoqli edi. 1955-yilning sentabr oyida Toshkentda ilk bor O‘zbekiston Davlat jismoniy tarbiya instituti tashkil qilinib, uning tarkibida sport o‘yinlari kafedrasi faoliyat ko‘rsata boshladi. 1955-yildan boshlab respublikamiz voleybolchilari “Ittifoq” xalqlari Spartakiadasiga tayyorgarlik mashg‘ulotlari va musobaqalarni rejalashtirdilar. 63
Chunonchi, 1955-yil yakunida Jismoniy tarbiya va sport qo‘mitasi taklifiga binoan Toshkentga Olma-Otaning erkaklar va ayollar jamoalari tashrif buyu-rishdi. Birinchi o‘yinda o‘zbek ayollar jamoasi 3:0 hisobida g‘alaba qozongan bo‘lsa, erkaklar jamoasi 2:3 hisobida mag‘lubiyatga uchrashdi. Ikkinchi o‘yinda ham ayollar (3:0), ham erkaklar (3:2) jamoalari g‘alaba nashidasini surishdi. 1956-yili (iyul-avgust) Moskvaning Lujniki sport majmuasida “Ittifoq” xalqlari Spartakiadasi ochildi. Spartakiadaning voleybol musobaqalarida respub- likamiz erkaklar jamoasi 14- va ayollar jamoasi 13-o‘rinlar bilan kifoyalandilar. O‘zbek voleybolchilari mazkur Spartakiadada yaxshi natijalarga erisha olmaganlaridan so‘ng 1957-yildan boshlab “Ittifoqdosh” respublikalar voleybol jamoalari bilan qator o‘rtoqlik uchrashuvlari uyushtirildi. Jumladan, o‘zbek voleybolchilari Boku, Tbilisi va Yerevan jamoalari bilan kuch sinashib, barcha o‘yinlarda mag‘lubiyatga uchrashdi. 1958-yilda respublikamizda maktablararo musobaqalar avj oldi. Ayniqsa, bu davrda oliy o‘quv yurtlari jamoalari o‘rtasidagi musobaqalar qizg‘in tus ola boshladi. SAGU va “Burevestnik” talabalari ko‘ngilli sport jamiyati jamoalari eng kuchlilar qatoridan joy olishdi. Maktab o‘quvchilari orasida Toshkentning 64- maktab o‘smirlar jamoasi va 104-maktabning qizlar jamoasi mazmunli voleybol namoyish qildilar. 1959-yilda o‘zbek voleybolchilari “Ittifoq” xalqlari Spartakiadasida ishti-rok etib, erkaklar 14-o‘rin, ayollar jamoasi esa 11-o‘rinni egalladilar. Shu yili, ya’ni 1959-yilda O‘zbekiston Davlat jismoniy tarbiya instituti o‘zining birinchi bitiruvchilarini qutladi. Ular orasida voleybol ixtisosligi bo‘yicha 11 kishi oliy ma’lumotga sazovor bo‘ldi (1 ta o‘zbek ayoli va 2 ta o‘zbek yigiti voleybol bo‘yicha institutni tugatishgan edi). 1960-yilda SKIF voleybolchilari (erkaklar va ayollar jamoasi) yozgi respublika talabalar o‘yinlarida eng yuqori natijalarga erishishdi. Shu yili SKIF jamoalari Xarkov shahrida o‘tkazilgan “Ittifoq” yozgi talabalar o‘yinlarida qatnashib, erkaklar jamoasi 13- o‘rinni, ayollar oxirgi 18-o‘rinni olishdi. 64
1961-yil oktabr oyida Toshkentda O‘zbekiston ayollar Spartakiadasi ochildi. Bu tadbir ayollar voleybolining ommaviylashishida katta turtki bo‘ldi. 1962-yilda Toshkentda Moskvaning “Burevestnik” ayollar jamoasi, “SKIF” va O‘zbekiston terma jamoalari uchrashuvi o‘tkazdi. Bunda vakillarimiz g‘alabani boy berishdi. 1963-yili “Ittifoq” xalqlari III Spartakiadasida respublikamiz erkaklar jamoasi 9-, ayollar esa 15-o‘rinni egalladi. Aynan shu yili o‘zbek voleybolchilari trener I.L. Kiblinskiy rahbarligida “Dinamo” Markaziy Uyushmasi birinchili-gida g‘olib bo‘lishdi va O‘zbekiston voleybol tarixida ilk bor 6 ta sport ustasi darajasiga ega bo‘lgan sportchilariga ega bo‘ldi. Bular – G.Xudyakov, G.Bagirov, Yu.Simonov, V.Kucherov, V.Ananich va R.Xusainovlardir. Ayollar o‘rtasida esa L.Velichko, Ye.Sklyarova, M.Katasonova, L.Ish- mayeva, L.Raxmanqulova, I.Nazarova va boshqalar birinchi bor sport ustasi degan nomga sazovor bo‘ldilar. O‘zbek voleyboli tarixida respublikamiz terma jamoalarining xalqaro musobaqalarda ishtirok etib kelishi alohida ahamiyatga egadir. Shuni ta’kidlash o‘rinliki, o‘zbek voleybolchilari o‘zining ilk bor xalqaro uchrashuvini 1935-yil oktabr oyida Toshkentda Afg‘oniston terma jamoasi bilan o‘tkazgan. Mazkur uchrashuv “Ittifoq” miqyosida birinchi xalqaro musobaqa bo‘lib o‘rin olgan. Bu davrda xalqaro musobaqa qoidalari bir-biridan sezilarli darajada farq qilgan. Shuning uchun Afg‘oniston voleybolchilari bilan bo‘lgan uchrashuv shu davlat qoidalariga binoan o‘tdi. Chunonchi, maydonchada 9 kishi o‘z joylarini almashtirmasdan harakat qilishdi. Hisob 22 gacha davom etdi. 3 partiyadan iborat bo‘lgan o‘yin 2:0 hisobida bizning voleybolchilarimiz foydasiga hal bo‘ldi. 1961-yili afg‘on voleybolchilari Toshkentga ikkinchi bor tashrif buyurish-di. Birinchi kuni mehmonlar 0:3 hisobida “Mehnat rezervlari”, ikkinchi kuni esa 2:3 hisobida “ODO” jamoalariga uchrashuvni boy berishdi. Shu yili O‘zbekistonga Mongoliyaning erkaklar va ayollar jamoalari kelishdi. Mehmonlar respublikamizning “ODO”, “SKIF” va “Burevestnik” jamoalari bilan kuch sinashdi va barcha uchrashuvlarda mag‘lub bo‘lishdi.
65
1961-yilning dekabrida O‘zbekiston voleybolchilari Indoneziyaga o‘rtoqlik uchrashuvlari o‘tkazish uchun jo‘nashdi. Ular Suratayya shahrida qator uchra- shuvlarda ishtirok etib, bitta o‘yinda mag‘lub bo‘lishgan bo‘lsa, qolganlarida mezbonlar jamoasidan ustun kelishdi. 1962-yil iyun oyida O‘zbekistonning erkaklar va ayollar jamoalari Mongoliyaga jo‘nashdi va barcha uchrashuvlarda g‘oliblikni qo‘lga kiritishdi. 1964-yil avgust oyida O‘zbekistonga javob safari bilan Indoneziyaning erkaklar va ayollar jamoalari tashrif buyurishdi. Mehmonlarning erkaklar jamoasi O‘zbekistonning “Dinamo” (Toshkent) jamoasi bilan o‘ynab, uchra-shuvni 0:3 hisobida boy berishgan bo‘lsa, Indoneziyaning ayollar jamoasi Toshkentning “Spartak” jamoasi qizlariga 2:3 hisobida yutqazishdi. Mazkur xalqaro o‘yinlarda erkaklar voleybol jamoasidan G.Xudyakov, G.Bagirov, R.Xusainov, Yu.Simonov, V.Kucherov, V.Ananich, ayollar jamoa- sidan esa M.Katasonova, Ye.Sklyarova, L.Raxmanqulova, Yu.Xoliqnazarova va L.Korchaginalarning alohida mahorat namoyish etganliklarini ta’kidlash lozim. 1970-72-yillarga kelib o‘zbek voleybolchilari Bangladesh, Hindiston va boshqa xorijiy davlatlarda xalqaro o‘rtoqlik uchrashuvlari o‘tkazib, yuksak mahorat ko‘rsatishdi. 1970-yildan to 1991-yillargacha o‘zbek voleybolchilari talaygina xalqaro rasmiy va o‘rtoqlik musobaqalarida ishtirok etib kelishgan. Bu davr ichida yuqori malakali voleybolchilar doirasi kengaya bordi. Bular qatoriga Olimpiada chempionlari V.Duyunova, L.Pavlova, yoshlar o‘rtasida Yevropa chempionlari L.Ishmayeva, L.Suleykina, O.Belova, L.Lepilina, O.Dubyaga, S.Myachin kabi-lar kiradi. Shuni ham alohida ta’kidlash joizki, Respublikamizning erkaklar va ayollar jamoalari 1934-yildan deyarli 1988-yillargacha “Ittifoq” chempionatida va 1956- yildan to 1986-yilgacha “Ittifoq” xalqlari Spartakiadasida ishtirok etib, biron marta yuqori pog‘onalardan joy olmagan. Erkaklar bir martadan 6-o‘rin (1967) va 8- o‘rinlarni (1975), ayollar esa 6-o‘rin (1971) va 5-o‘rinlarni (1975) egallashgan.
|