Universiteti I tiranës fakulteti I drejtësisë departamenti I së drejtës civile
Yüklə 3,21 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ELEMENTË TË SË DREJTËS SË AUTORIT NË MJEDISIN DIGJITAL
| UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI I DREJTËSISË DEPARTAMENTI I SË DREJTËS CIVILE ELEMENTË TË SË DREJTËS SË AUTORIT NË MJEDISIN DIGJITAL DISERTACION PËR MBROJTJEN E GRADËS SHKENCORE “DOKTOR” Punoi Udhëheqës OLTION SPIRO Prof. KUDRET ÇELA Shtator 2016 ii iii MIRËNJOHJE Ky punim është fryt i një pune shumëvjeçare të filluar në Francë, pranë Fakultetit të Drejtëisë të Universitetit të Limoges dhe i vijuar dhe përfunduar pranë Fakultetit të Drejtësisë të Universitetit të Tiranës. Rrjedhimisht nëpërmjet këtyre rreshtave, dua të shpreh mirënjohjen për kolegët dhe pedagogët e mi pranë Fakultetit të Drejtësisë në Limoges, të cilët më orientuan drejt kësaj teme si dhe më ndihmuan në përgatitjen fillestare të saj, pavarësisht se tema e përzgjedhur ishte relativisht e re. Ky punim nuk do të kishte marrë formën e tij përfundimtare dhe do të vuante disa mangësi të dëmshme pa vërejtjet dhe sugjerimet e Prof. Kudret Çelës, drejtues shkencor të këtij punimi. Pa përvojën e tij shkencore disa vjeçare dhe pa ndihmën e tij të pakursyer, ky punim do të kishte mbetur në kalendat greke. Gjej këtu rastin ta falenderoj përzemërsisht. Gjithashtu falenderoj Prof. Dr. Zhaklina Peto, për ndihmën që më ka dhënë dhe vlerësimin që ka patur tërë këto vite, duke më përkrahur pakursim si në fushën e mësimdhënies ashtu dhe në fushën e kërkimit shkencor në lëmin e të drejtës së autorit. Ka qenë privilegj të jem një bashkëpunëtor i saj, sado modest. Shpresoj që këtë privilegj ta kem dhe në të ardhmen. Falenderoj ish Dekanin e Fakultetit të Drejtësisë, Prof. Altin Sheganin, i cili më ka ndihmuar dhe vlerësuar gjatë viteve të Shkollës Doktorale. I jam shumë mirënjohës. Dëshiroj të falenderoj stafin e Fakultetit të Drejtësisë dhe të Shkollës Doktorale. Ndihma e tyre, edhe pse ndonjëherë e padukshme, kërkon nga ne më shumë mirënjohje dhe respekt për punën e tyre të palodhur. Të fundit, por më të rëndësishmit, dëshiroj të falenderoj bashkëudhëtaren e jetës, e cila ka treguar shumë durim dhe dashuri tërë këto vite përgatitjeje të këtij punimi, pavarësisht vështirësive. Si dhe falenderoj motrën dhe prindërit e mi, në mënyrë të veçantë babain tim, të cilit ky punim i dedikohet, pa përkrahjen dhe dashurinë të cilëve, ky punim nuk do të ishte. iv LISTA E SHKURTIMEVE CJEU – Gjykata Evropiane e Drejtësisë C.Cass. – Gjykata franceze e Kasacionit Gj.L. – Gjykata e Lartë US S.C. – Gjykata Supreme e Shteteve të Bashkuara D. – Direktivë Gj.Rr.Gj. – Gjykata e Rrethit Gjyqësor P2P – Peer 2 Peer (shih përkufizimin) KP – Kodi Penal KC – Kodi Civil KPC – Kodi i Procedurës Civile DMCA – Digital Millenium Copyright Act DDA – Drejtoria për të Drejtën e Autorit ZSHDA – Zyra Shqiptare të Drejtës së Autorit KKDA – Këshilli Kombëtar i të Drejtës së Autorit AAK (ose AKD) – Agjencitë e Administrimit Kolektiv (Agjencitë Kolektive të të Drejtave) ISP – Internet Service Provider VKM – Vendim i Këshillit të Ministrave v METODAT SHKENCORE Metodat shkencore të përdorura në këtë punim mund të përmblidhen në tre shtylla kryesore: Shtylla e parë është metoda e konsultimit me literaturën. Së pari, ajo lidhet me gjetjen e materialeve studimore hulumtuese të burimit normativ. Një punim shkencor nuk mund të konsiderohet i tillë nëse nuk hulumton aspektet bazë të pyetjeve që ngrihen në të. Leximi i Konventave bazë të të drejtës së autorit, tashme gati 150 vjeçare, si dhe i teksteve themelorë të të drejtës së autorit, mundëson një vizion më të plotë të lëndës dhe në mënyrë të veçantë të temës që do të trajtohet. Pavarësisht risisë të pakontestueshme të lëndës, e drejta e autorit ka qenë një risi për kohën, jo vetëm si e drejtë por edhe për shkak të fushës që mbulonte. Një e drejtë e mësuar të merret me risi, nuk ka sesi t’i mbyllë derën risive të tjera në kohë. Së dyti, pasi është gjetur ky material, është e pashmangshme shtrimi i pyetjes së çfarë është bërë më tej në kohë, çfarë ndryshimesh dhe çfarë risish ka njohur e drejta për shkak të zhvillimeve teknologjike. Në këtë kuptim, përveç konsultimit të burimit normativ, ka qenë e nevojshme konsultimi me burimet normative të mëtejme. Direktivat evropiane, ligjet evropiane dhe amerikane mbi të drejtën e autorit, ashtu si dhe ligjet shqiptarë ndër vite, na bëjnë të kemi një pamje shumë të qartë të situatës normative të të drejtave të autorit. Së treti, konsultimi me literaturën doktrinare është një proces i pashmangshëm dhe që mpreh vështrimin kritik mbi aktet normative. Burimet doktrinare të të drejtës së autorit janë të shumta, ato që lidhen me të drejtën e autorit në shoqërinë e informacionit po lulëzojnë këto vite. Pavarësisht se burimet kanë qenë pak më të rralla, doktrina botërore interesohet gjithmonë e më shumë për të drejtën e autorit në mjedisin digjital. Shtylla e dytë është metoda krahasuese. Metoda krahasuese mundëson gjetjen e ngjashmërive dhe ndryshimeve mes teksteve të ndryshme dhe praktikave të ndryshme. Metoda krahasimore mbart një rëndësi shumë të madhe për shkak se e drejta e autorit në Shqipëri është një lëndë mjaft e re, më doktrinë të pakët dhe me një jurisprudencë në hapat e saj të parë. Rrjedhimisht edhe e drejta e autorit në mjedisin digjital vuan nga këto mangësi. Në këtë kuptim, krahasimi me të drejtën dhe praktikën e jashtme kryesisht evropiane dhe amerikane, për të kuptuar sesi mund të zhvillohet më tej kjo e drejtë në Shqipëri. Yüklə 3,21 Mb. Dostları ilə paylaş:
|