190
detyrimin e mirëmbajtjes dhe përpunimit të tyre sipas kërkesave ligjore, kjo e realizuar
nëpërmjet të drejtës së verifikimit që ka subjekti mbi të dhënat e tij.
E drejta e aksesit ka rëndësi të veçantë edhe në optikën e nenit 12 pika “c”, kombinuar
me nenin 14
604
të ligjit 9887 në lidhje me vendimmarrjen automatike. Kështu, nëse një
vendim do të merret ndaj një subjekti në bazë të disa të dhënave që janë trajtuar
automatikisht, pra pa ndërmjetësinë e një vlerësimi njerëzor, subjekti ka të drejtë të marrë
informacion në lidhje me përzgjedhjen e të dhënave të tij në mënyrë automatike. Edhe këtu do
të jetë e nevojshme një kërkesë me shkrim nga subjekti drejtuar përpunuesit të të dhënave.
Gjithashtu, në bazë të nenit 14 të ligjit 9887, subjekti mund të refuzojë të jetë objekt i
vendimeve të marra në mënyrë automatike. Vlerësimi në këtë rast do të bëhet pasi subjekti të
ketë marrë dijeni se vendimmarrja ndaj tij është bërë në mënyrë automatike dhe se logjika e
përcaktimit të saj nuk është bërë në përputhje me ligjin 9887 ose përfundon në një vlerësim
abuziv të subjektit, çka përbën dhe shkelje të dinjitetit të tij dhe keqpërdorim të të dhënave
personale.
E drejta e subjektit për të
kërkuar fshirjen ose korrigjimin e të dhënave parashikohet
në nenin 13 të ligjit 9887. Sipas tij, çdo subjekt i të dhënave ka të drejtë të kërkojë korrigjimin
ose fshirjen e të dhënave, kur vihet në dijeni se të dhënat rreth tij nuk janë të rregullta, të
vërteta, të plota ose janë përpunuar dhe mbledhur në kundërshtim me dispozitat e këtij ligji.
Edhe pse ligji nuk e shpjegon formalitetin e kundërshtimit të përpunimit të të dhënave, mund
të supozojmë se një kërkesë e tillë duhet bërë me shkrim, njësoj si në rastin e së drejtës së
aksesit, çka u shpjegua më lart.
Ligji parashikon gjithashtu dhe të drejtën e subjektit
për të kundërshtuar përpunimin e
të dhënave. Kështu, neni 15 i ligjit 9887 thotë se “subjekti i të dhënave ka të drejtë të
kundërshtojë në çdo kohë, mbështetur në ligj, përpunimin e të dhënave rreth tij në rastet kur
subjekti duhet të kryejë një detyrë ligjore me interes publik ose kur interesat legjitime të
kontrolluesit për të përhapur të dhënat nuk mbizotërojnë mbi interesat personale për
mbrojtjen
e të drejtave themelore të subjektit”. Nëse kundërshtimi i përpunimit të të dhënave në rastin e
dytë kuptohet, kundërshtimi i përpunimit në rastin e parë duket alogjik. Pikërisht për arsye se
subjekti ndodhet në një detyrë me interes publik, nevojitet përpunimi i të dhënave të tij, që ai
nuk mund t’i shmangë dot. Megjithatë, dispozitën në fjalë duhet ta kuptojmë duke ndarë të
dhënat që janë të përpunueshme për shkak të detyrës dhe të tjera që nuk kanë lidhje me
funksionin e subjektit. Për këto të dytat besojmë se kundërshtimi është i mundshëm.
604 Çdo person ka të drejtë të mos jetë subjekt i vendimeve që shkaktojnë efekte ligjore për të ose ndikojnë në
mënyrë të rëndësishme tek ai dhe kur vendimi është bazuar vetëm në përpunimin automatik të të dhënave që
synojnë të vlerësojnë disa aspekte personale që lidhen me të, veçanërisht efektivitetin në punë, besueshmërinë
ose sjelljen […] (neni 14 pika 1 e Ligjit 9887).
191
Subjekti i të dhënave ka të drejtë t'i kërkojë kontrolluesit të mos fillojë ose, nëse
përpunimi ka filluar, të ndalojë përpunimin e të dhënave personale, që lidhen me të, për
qëllime të tregtimit të drejtpërdrejtë.
Në fushën e tregtisë elektronike, e drejta e kundërshtimit ndodh më shpesh kur
subjekti ka marrë një njoftim tregtar dhe i është përgjigjur duke transmetuar të dhënat e tij
personale. Në këtë aspekt, parashikohet se subjekti ka të drejtë të kundërshtojë çdo përdorim
të mëtejshëm të të dhënave të tij.
E drejta e harresës. E drejta e harresës është një e drejtë shumë e rëndësishme që
gëzojnë subjektet e të dhënave personale. Përgjithësisht, është e pamohueshme se të dhënat
personale qarkullojnë për shkak të hyrjes së subjektit në marrëdhënie pune, tregtare ose për
arsye të interesit publik. Në këtë kuptim, trajtimi i tyre duhet të bërë në funksion të arsyes
përse organi ose personi juridik ka kërkuar mbledhjen e të dhënave tona dhe për aq kohë sa
atij i nevojitet t’i mbajë dhe t’i trajtojë ato. Kështu, përtej afatit të nevojshëm të realizimit të
qëllimeve për të cilat të dhënat janë mbledhur ose trajtuar, ato nuk mund të mbahen në një
formë nominale (domethënë forma që bën të mundur identifikimin e subjektit të të dhënave),
me përjashtim të rasteve të trajtimeve me qëllime historike, shkencore ose statistike.
605
Shtylla e dytë ku bazohet ligji 9887 ka të bëjë me rregullimin e mbledhjes, mbrojtjes,
njoftimit të subjektit, mbikëqyrjes së të drejtave të tij dhe ruajtjes së të dhënave personale. Në
lidhje me mbrojtjen e të dhënave personale, kontrolluesi ose përpunuesi i tyre duhet të marrë
masa organizative dhe teknike të përshtatshme për të mbrojtur të dhënat personale nga
shkatërrime të paligjshme, aksidentale, humbje aksidentale, për të mbrojtur aksesin ose
përhapjen nga persona të paautorizuar, veçanërisht kur përpunimi i të dhënave bëhet në rrjet,
si dhe nga çdo formë tjetër e paligjshme përpunimi.
606
Në lidhje me njoftimin e subjektit të të dhënave personale, se të dhënat e tyre janë duke
u
mbledhur ose trajtuar, kontrolluesi duhet të informojë subjektin e këtyre të dhënave. E drejta
e njoftimit përbën një nga shtyllat kryesore të respektimit të nenit 8 të Konventës Evropiane
për të Drejtat e Njeriut
607
. Në këtë informacion duhet të përcaktohen kategoritë e të dhënave
personale që do të përpunohen, qëllimi i përpunimit, emri dhe adresa e kontrolluesit dhe çdo
informacion tjetër, i nevojshëm për të garantuar përpunimin e drejtë të të dhënave personale.
Ky informacion nuk jepet nëse subjekti i të dhënave ka dijeni për të. Fjalia e fundit është një
dispozitë e rëndë ligjore, që rëndon mbi subjektin, por që shpjegohet duke patur parasysh
rastet ligjore kur subjekti është i detyruar të japë të dhënat e tij personale, si për shembull në
rastin e lidhjes së një kontrate pune.
608
605 Parashikuar në nenin 27 pika 3 dhe 4 të ligjit 9887.
606 Neni 27 i ligjit 9887.
607 Shih GjEDNj, çështjen nr. 62617/00 e vitit 2007, Copland v. Mbretëria e Bashkuar.
608 Neni 18 i ligjit 9887.