209
kontroll efektiv mbi faqen, ai nuk mund të përfitojë dot nga përjashtimet e përgjegjësisë që
përcaktojnë dispozitat ligjore më sipër. Kështu, një botues i faqes së internetit, që ofron vepra
nëpërmjet programeve P2P, ka detyrimin të kontrollojë ato flukse të cilat mund të shkelin të
drejtën e autorit, duke qarkulluar vepra pa autorizimin e titullarëve
668
. Mund të flitet këtu për
një lloj përgjegjësie editoriale, term që legjislacioni ynë e parashikon për fushën e mediave
audiovizive
669
. Nëse krijuesi nuk është edhe botues i faqes së internetit, diskutimi është i
hapur, megjithatë mund të themi se nëse krijuesi i faqes ka ofruar vetmë ndihmë teknike,
mundësia që ai të hyjë në përkufizimin e ofruesit të shërbimeve të shoqërisë së informacionit
është e madhe dhe kësisoj të përfitojë nga përjashtimi i përgjegjësisë sipas parashikimeve të
Ligjit për tregtinë elektronike.
1.4 - Ofrimi i veprës te konsumatori (përdoruesi)
Pamë te pjesa që trajton përbërësit e të drejtës pasurore kualifikimet e mundshme juridike
në lidhje me dy teknikat e përftimit të veprave nga përdoruesit. Këto
dy teknika kryesore ishin
shkarkimi dhe streamingu. Lidhja e kontratës mes përdoruesit dhe ofruesit të veprës do të ketë
një karakter simultan: pagesa dhe ofrimi i shërbimit do të bëhet në të njëtën kohë, si çdo
shërbim që ofrohet në internet. Si rrjedhim, në lidhje me formën e shërbimit, përveç neneve të
KC, do të zbatohen dispozitat e Ligjit nr. 10128 datë 11.5.2009 “Për tregtinë elektronike”, i
ndryshuar. Por, meqënëse kemi të bëjmë kryesisht me oferta online që kanë një karakter
tregtar, pasi janë ofruar nga profesionistë të fushës së artit, këto kontrata do të shqyrtohen dhe
nën dritën e legjislacionit të mbrojtjes së konsumatorit, nëpërmjet zbatimit të Ligjit nr. 9902,
datë 17.4.2008 “Për mbrojtjen e konsumatorëve”, i ndryshuar. Direktiva e datës 20 maj 1997
në lidhje me mbrojtjen e konsumatorëve në kontratat në distancë është marrë parasysh gjatë
hartimit të Ligjit për mbrojtjen e konsumatorëve.
Duhet nënvizuar se ofruesi i veprës në internet ka një përgjegjësi ndaj veprës që
komunikon, për shkak se ai prezumohet të njohë përmbajtjen e saj. Ai nuk ka rolin e
ndërmjetësit teknik. Këtu, përgjegjësia e tij është direkte. Përveç nocionit të përgjegjësisë që
mund të gjejmë në KC, mund gjithashtu të bëjmë një analogji me disa parashikime të Ligjit
për 97/2013 “Për mediat audiovizive në Shqipëri.” Personi që ka dijeninë e materialeve që
përmban faqja e tij konsiderohet se njeh linjën editoriale të faqes dhe rrjedhimisht ai ka dhe
përgjegjësinë editoriale
670
për zgjedhjen e përmbajtjes së faqes. Kjo përgjegjësi është shprehur
në Ligjin për mediat audiovizive në lidhje me ofruesit e shërbimit mediatik audioviziv.
Ndryshimet ligjore që mund të ndërhyjnë më vonë në fushën e internetit, mund të sjellin dhe
parashikimin e kësaj përgjegjësie për ofruesit e veprave.
668 A. Strowel, P-Y. Thoumsin, Le P2P – en attente d’une réponse législative, Revue Propriétés Intellectuelles,
tetor 2005, nr. 17.
669 Pika 17 e nenit 3 të Ligjit 97/2013 “Për mediat audiovizive në RSH.”
670 Po aty.
210
Konsumatori që përdor një shërbim online duhet të gëzojë mbrojtjen efektive të Ligjit për
mbrojtjen e konsumatorit. Marrëdhënia që lidh konsumatorin me ofruesin e veprës është një
marrëdhënie kontraktore. Në këtë kuptim, do të zbatohen parimet e Kodit Civil në lidhje me
kushtet thelbësore kontraktore. Por në rastin e kontratave online ku njëra palë është
konsumatore, marrëdhënia kontraktore do të kushtëzohet së tepërmi nga dispozitat urdhëruese
të ligjit për mbrojtjen e konsumatorëve, për shkak se kemi një palë vulnerabël dhe se shërbimi
ofrohet në mënyrë të menjëhershme. Në këtë kontekst, ofruesi i veprës duhet të ketë parasysh
se konsumatori ka disa të drejta të sanksionuara me ligj dhe të cilat kanë të bëjnë me të drejtën
për informin, të drejtën për t’u ankuar dhe të drejtën për të kërkuar dëmshpërblim
671
.
Detyrimi
për informimin e përgjithshëm të konsumatorit parashikohet si në Ligjin për tregtinë
elektronike
672
, ashtu dhe në Ligjin për mbrojtjen e konsumatorëve
673
. Ofruesi i veprës
(tregtari) duhet të japë të dhëna të vërteta, të sakta dhe të qarta për karakteristikat e shërbimit
dhe për idenfikimin e tij. Detyrimi me karakter të përgjithshëm i paraprin lidhjes së kontratës.
Në këtë kuptim, natyra e tyre juridike është ajo e detyrime jashtëkontraktore. Mirëpo,
pikëpyetja është e plotë pasi detyrimi i njoftimit në kontratat në distancë duhet të
konsiderohet si pjesë përbërëse e fushës kontraktore. Kjo çështje nuk është zgjidhur ende
përfundimisht as nga jurisprudenca e huaj
674
, për shkak se format e komunikimit tregtar janë
të ndryshme. Gjithashtu, sanksionimi i shkeljes së detyrimit të përgjithshëm të informimit
mund të rezultojë në veprën penale të mashtrimit. Një informacion i dhënë qëllimisht gabim,
që rezulton në marrjen e një shërbimi që nuk përkon me pritshmëritë e konsumatorit, bazuar
në informacionin që i është dhënë, mund të krijojë kushtet e kallëzimit penal nga ana e
konsumatorit.
Informimi i tregtarit ka dhe një rëndësi tjetër që lidhet me mënyrën dhe sasinë e përdorimit
të veprës që autorizohet të bëjë konsumatori. Sepse shërbimi i ofruar lidhet me përdorimin e
një vepre që gëzon mbrojtje nga Ligji për të drejtat e autorit. Rrjedhimisht, është e vërtetë që
konsumatori ka të drejtën të marrë informimet e nevojshme përpara se të pranojë të lidhë
kontratën, por ai duhet ta ketë të gjithashtu të qartë se kufizimet e përdorimit të veprës janë
detyrime, të cilat nëse shkelen, angazhojnë përgjegjësinë e tij civile dhe penale.
Në lidhje me formalizimin e këtyre kontratave, sipas nenit 14 të Ligjit Për tregtinë
elektronike, ofruesi i shërbimit detyrohet të përmbushë detyrimin e informimit duke dhënë një
fletë-përmbledhje të kushteve të përgjithshme e të veçanta që i aplikohen kontratës, si dhe
njofton pa vonesë për marrjen e porosisë nga marrësi i shërbimit nëpërmjet mjeteve
elektronike. Njoftimi me mjete elektronike është parimi, megjithatë, palët mund të bien
dakord për një mënyrë tjetër njoftimi.
671 Neni 4 i Ligjit për mbrojtjen e konsumatorëve.
672 Neni 7 i Ligjit për tregtinë elektronike.
673 Neni 7 i Ligjit për mbrojtjen e konsumatorëve.
674 N. Dorandeu, M. Gomy, S. Robinne, V. Valette-Ercole, Y. Auguet, Droit
de la consommation, Ellipses,
2008, f. 51.