Universiteti I tiranës fakulteti I drejtësisë departamenti I së drejtës civile
Yüklə 3,21 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3. – Administrimi i jashtëm i të drejtave të autorit (agjencitë e administrimit kolektiv)
239 hollësishëm për të gjithë veprimtarinë e zhvilluar dhe përdorimin e fondit buxhetor 763 . Televizionet shtetërore, publike dhe private janë të detyruara që të shfaqin për publikun veprat filmike të prodhuara me fond shtetëror, jo me patë se një vit nga data e prodhimit të filmit 764 . Kjo dispozitë ka për qëllim që, nga njëra anë të bëjtë t mundur që shfrytëzim ekonomik të veprës nga ana e televizioneve dhe, nga ana tjetër, të bëjë të mundur që kjo vepër t’i transmetohet publikut të gjerë, pa asnjë pengesë, meqënëse kemi të bëjmë me vepra të cilat kanë marrë fonde publike për t’u jetësuar. Është, në njëfarë mënyre, një kthim i investimit të publikut, i cili nëpërmjet fondeve publike, përmbush kërkesën për krijimtari artistike, por edhe përfiton nga kjo krijimtari. Mund të shtrohet çështja e cilësisë artistike të këtyre veprave, por jo në këto faqe. (ii) Për të gjitha veprat kinematografike, pavarësisht nëse kanë marrë fonde publike ose jo, ekziston detyrimi i paraqitjes së veprës pranë komisionit të vizionimit, një lloj komiteti i censurës në gjirin e QKK-së. Natyrisht, ky komision nuk funksionon në bazë kriteresh estetike, por ka për qëllim që të lëshojë lejet e qarkullimit të veprës të krijuara brenda ose jashtë Shqipërisë 765 . Leja e qarkullimit lidhet në mënyrë ekskluzive vetëm me kategorizimin e filmit në raport me audiencën për të cilin filmi këshillohet. Kategorizimi përbëhet nga kategoria A, kur filmi lejohet për të gjitha moshat, kategoria B, kur filimi lejohet për të gjithë personat mbi moshën 14 vjeç dhe kategoria C, kur filmi lejohet vetëm për personat mbi 18 vjeç 766 . Komisioni i vizionimit kryen një funksion tjetër që lidhet më shumë me parimin e censurës, në ato raste kur mendon se vepra e paraqitur nuk është në pajtim me ligjet kushtetuese. Dhe si rrjedhim, nuk e pajis distributorin me leje qarkullimi të filmit 767 . Një vërejtje lindin vetvetiu prej rezistencës në kohë të kësaj dispozite të ligjit për kinematografinë. Vërejtja lidhet me kuptimin e mospajtueshmërisë me ligjet kushtetuese të veprës. Edhe pse e kuptojmë deri diku se çfarë synon ligjvënësi, na duket e pavend që një dispozitë kaq e përgjithshme e cila mund të jetë foleja e shumë abuzimeve nga komisioni i vizionimit, rrjedhimisht QKK, rrjedhimisht Qeveria, të parashikohet në ligj. Do të nevojitet një rishikim i kësaj dispozite që mban tashmë datën e largët të 1996-s, pasi kjo dispozitë nuk është rishikuar qysh prej krijimit të saj. Rishikimi i dispozitës duhet të behët më në harmoni me kërkesat e kohës, të cilat nuk pranojnë ndërhyrje të tepërta në lirinë artistike të autorit, me përjashtim të rasteve kur kemi shkelje të dinjitetit të fëmijëve, në kuadrin e ndalimit dhe dënimit të pedo- pornografisë ose çdo vepre me përmbajtje ekuivoke në lidhje me të miturit. Në çdo rast, 763 Neni 16 i Ligjit për kinematografinë. 764 Neni 35 i Ligjit për kinematografinë. 765 Neni 10 i Ligjit për kinematografinë. 766 Neni 11 i Ligjit për kinematografinë. 767 Po aty. 240 distributori 768 (pasi ky detyrim rëndon më shumë mbi të) nuk mund të qarkullojë filmin pa lejen përkatëse të dhënë nga komsioni i vizionimit. Së fundi, të gjitha subjektet që ushtrojnë veprimtari në sallat e kinemave në Shqipëri janë të detyruar të shfaqin jo më pak se 5 ditë radhazi premierat e veprave të realizuara me ose pa fond buxhetor 769 . Të gjitha parashikimet e mësipërme duhet të jenë të integruara të kontrata që lidhin producentët dhe distributorët me QKK-në. 3. – Administrimi i jashtëm i të drejtave të autorit (agjencitë e administrimit kolektiv) Si në shumë fusha të të drejtës edhe e drejta e autorit është ndodhur para sfidës së përafrimit me legjislacionin e Bashkimit Evropian. Duhet thënë se përpjekjet kanë qenë të vazhdueshme, por sukseset, herë te zbehta herë më të dukshme, nuk duhet të fshehin problematikat që prekin këtë fushë që ende nuk po gjen trajtimin dhe vëmendjen e duhur. Dhe në këtë kuadër, administrimi i të drejtave të autorit prej agjencive kolektive ka njohur më shumë ulje se ngritje gjatë këtyre viteve. Përpjekja e parë është mishëruar në ligjet e mëparshem për të drejtën e autorit në fuqi në Shqipëri pas vitit 1990. Në mënyrë të veçantë, këto përpjekje i gjejmë te Ligji i vjetër 9380/2005, i cili ka përafruar me Direktivën 2004/48/EC të Parlamentit evropian dhe të Këshillit datë 29 prill 2004, në lidhje me zbatimin e të drejtave të pronësisë intelektuale. Ligji në fjalë, krahasimisht me Ligjin e mëparshëm të vitit 1992, që rregullonte fushën e të drejtës së autorit në Shqipëri para vitit 2005, ka qenë një hap përpara i pamohueshëm në rregullimin e marrëdhënieve të të gjithë aktorëve të të drejtës së autorit. Ligji 9380, në kuadër të përmirësimeve të mëtejshme të kornizës ligjore të të drejtës së autorit, ka sjellë disa risi mjaft të dobishme për sa i përket agjencive të administrimit kolektiv (më poshtë në ktë trajtim, mund të referohen edhe si “AAK”) si për shembull përcaktimin e formës së tyre ligjore 770 , të mënyrës së liçencimit 771 dhe të rregullave bazë të funksionimit të tyre 772 . Ligji 9380 rimerrte 768 Distributori përkufizohet si: “si personi fizik ose juridik, vendas ose i huaj, që realizon, për qëllimet përfitimi ekonomik, tregtimin ose shpërndarjen e veprës filmike.” (neni 2 i Ligjit për kinematografinë). Distributori është një nga përfituesit e të cedimit të të drejtës së shfrytëzimit ekonomik të veprës. 769 Neni 36 i Ligjit për kinematografinë. 770 Neni 108 i Ligjit 9380/2005. 771 Neni 109 i Ligji 9380/2005. 772 Neni 110 i Ligji 9380/2005. Yüklə 3,21 Mb. Dostları ilə paylaş:
|