15
vlerë nëse do të kishte një mundësi bashkëveprimi me përdorues të tjerë. Natyrisht,
përgjithësisht faqet e internetit janë bërë për të mundësuar bashkëveprimin dhe, në funksion të
llojit të faqes, do të ndryshojë dhe lloji i bashkëveprimit. Në këto kushte, mjedisi virtual
ndihmon në një transformim të mënyrës sesi do të shikojmë marrëdhënien e pronësisë në të
ardhmen.
b. Karakteristikat e shkëmbimit në mjedisin digjital – e
drejta e internetit
E drejta e internetit është një e drejtë ekzistencialiste: ekzistenca i paraprin thelbit të
saj
54
. Interneti, rrjeti i rrjeteve
55
, konsiderohet si mjedisi virtual kryesor dhe i
pazëvendësueshëm i shkëmbimeve elektronikeve. Ai, si një realitet virtual, nuk mund të mos i
shpëtonte zbatimit të disa rregullave që do të ndihmonin në mbarëvajtjen e përdorimit nga
përdoruesit të këtij mediumi. Njerëzimi nuk ka pritur internetin për të zbuluar aftësitë
vetërregulluese në shoqëri, por në rastin e këtij mediumi elektronik, është parë një vullnet i
qartë në radhë të parë i jurisprudencës dhe më pas i autoriteteve rregullatore dhe ligjvënëse,
që të përcaktonin një numër rregullash të detyrueshme për botën e re virtuale të krijuar. Në
këtë kuptim, rregullat e zbatueshme në botën e internetit filluan të ekzistonin në një kohë kur
e drejta e zbatueshme, në kuptimin formal, nuk e kishte parë dritën ende.
Çështja që shtrohet është: a gëzon interneti një të drejtë të tij autonome? A është i
mjaftueshëm korpusi i rregullave të krijuara në fillim nga jurisprudenca, shoqëruar me
veprimtarinë e dendur ligjvënëse ndërkombëtare dhe kombëtare, për të karakterizuar lindjen e
një të drejte të re?
E drejta e internetit lidhet në radhë të parë dhe pazgjidhshmërisht me të drejtën e
telekomunikacioneve ose, më saktë, duke përdorur terminologjinë tonë ligjore, atë të
komunikimeve elektronike. Interneti si medium shpërndahet nëpërmjet rrjeteve të
komunikimit elektronik, të cilat, sipas përkufizimit që jep ligji për komunikimet elektronike
56
është “sistemi i transmetimit, i komutimit ose rrugëzimit dhe burimeve të tjera që lejojnë
përcjelljen e sinjaleve nëpërmjet përcjellësve, radios, mjeteve optike ose mjeteve të tjera
elektromagnetike, duke përfshirë rrjetet satelitore, rrjetet fikse (interneti), rrjetet e lëvizshme
tokësore, sistemet e kabllove elektrike në rastet kur ato përdoren për transmetimin e sinjaleve,
rrjetet e përdorura për transmetimet radiotelevizive, pavarësisht nga tipi i informacionit të
përcjellë”. Nga kjo pikëpamje, interneti është një mjet i komunikimit publik në linjë. Me anë
të një komunikimi të tillë, bëhet i mundur transmetimi në mënyrë individuale i të dhënave të
digjitalizuara, si me karakter privat, ashtu dhe ato me karakter publik, me anë të një procesi
elektronik. E drejta e internetit gjen, si pasojë, një burim kryesor në të drejtën e
54 Vincent Fauchoux, Pierre Deprez “Le droit de l’Internet”, Litec LexisNexis, Litec, 2009, perifrazim i
shprehjes së njohur të Jean-Paul Sartre.
55 Alain Hollande, Xavier Linant de Bellefonds, “Pratique du droit de l’informatique et de l’internet”, Delmas,
2011.
56 Ligji 9918 datë 19 maj 2008, “Për komunikimet elektronike”, Fletore Zyrtare nr. 84, 2008 (cituar më sipër).