Uot 328 (479. 24) Квт 66. 61(2)
Yüklə 1,07 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Айдын Мирзазаде, к.п.н., депутат Милли Меджлиса, член Политсовета партии «Ени Азербайджан»
Вопрос преемственности власти гораздо объемнее, чем это представляется оппозиции с ее школярским либераль ным воображением. Автор книги избегает идеологической характеристики идей и лозунгов оппозиции, он отмечает ее радикализм в политическом поведении, чего на наш взгляд недостаточно. В данном контексте заслуживают присталь ного внимания соображения Р. Мехтиева относительно доминантной идеологии III Республики: <<:Идея "азербай- джанства", как национальная форма неоконсерватизма, яв ляется и на протяжении всей истории азербайджанского государства будет оставаться основой национальной идео логии» (Мир и национальная идея XX - начале XXI века. // Ramiz Mehdiyev. XXI əsrdə milli dövlətçilik. Bakı, 2003. C. 209). «Азербайджанство» предполагает традиционализм и, конечно, автор книги верно на это указывает, характери зуя наше общество так: это общество, культура которого складывается накопительно, эволюционно.
16 ÖN SÖ Z Bu kitab Azərbaycan cəmiyyətini sıx birləşdirməyə və Azərbaycanın dinamik, üzvi inkişaf trayektoriyasına çıxa bilməsi üçün milli resursların cəmləşdirilməsini təmin et məyə qabil olan milli strategiya barəsindədir. Müasir Azər baycanda bu strategiyanın banisi Azərbaycan Respublika sının Prezidenti Heydər Əliyev olmuşdur. «Milli» və ya «ümummilli strategiya» anlayışları bizim elmi ədəbiyyatda hələ kifayət qədər açıqlanmamışdır. L a kin bir məsələ mübahisəsizdir: «strategiya» anlayışının «milli» sözü ilə birlikdə işlədilməsi o deməkdir ki, həmin strategiya bütün millətə məxsusdur. Burada müxtəlif p a r tiyaların, əhalinin ayrı-ayrı təbəqələrinin siyasi baxışların dan və ideyalarından çıxış etmək deyil, Azərbaycan cə miyyətində bəyan edilmiş ümumi sosial dəyərlərə arxalan maq lazımdır. Dünya səviyyəli görkəmli siyasi və dövlət xadimi, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əlirza oğlu Əliyev
kimi sanballı tarixi şəxsiyyətin öyrənilməsi məsələsinə münasibətlər çox m üxtəlif ola bilər: onu bir şəxsiyyət və dövlət xadimi kimi öyrənmək mövqeyindən də yanaşmaq olar, onun bir siyasi lider kimi formalaşdığı və yetkinləşdiyi mühiti müstəsna diqqətlə təhlil etmək də olar. Heydər
Əliyevin dövlətçilik fəaliyyətinin
mərhələlərinin təsvir edilməsi kimi geniş yayılmış
münasibətin də mövcudluq hüququ var. Onun qazandığı zəfərlərin epoxal əhəmiyyəti bu cür araşdırmaların heç də hamısında nəzərə çarpdırılmır. Bir sıra müəlliflər qeyd edirlər ki, onun gördüyü işlər və dediyi sözlər insanı
heyrətləndirməyə bilməz və eyni zam anda bu şəxsiyyəti anlamağa cəhd göstərən hər bir kəs onun gördüyü bütün işlərdən həqiqətən vəcdə gəlmək üçün özünəməxsus səbəblər tapır. Biz M ehriban Əliyevanın belə bir fikrinə şərikik ki, «Heydər Əliyev - XX əsrdə bizim tariximizin taleyüklü 17 i i K İ T A B * A N A M i
səhifələrinin iştirakçısı və yaradıcısıdır» (Azerbaijan İRS jurn., 2003. - s.3). 1993-cü ilin iyun ayında H eydər Əliyev hakimiyyətə qayıdandan sonra III Respublikanın hakimiyyət maşını yeni tarixi keyfiyyət kəsb etdi: o, real xalq hakimiyyətinin təcəssümünə çevrildi. M arksm m əşhur kəlamım bir qədər başqa şəkildə ifadə edərək deyə bilərik ki, 1991-1993-cü illərdə Azərbaycan dövləti burjuaziyanın işlərini idarə edən komitəyə çevrilmək üçün, yəni, plutokrat dövlətə (varlılar üçün dövlətə) və deməli, məhdud sinfi dövlətə çevrilmək üçün hər cür şansa malik idisə, 1993-cü ilin iyun ayından sonra o, b ü tü n millətin işlərini idarə edən komitə kimi fəaliyyət göstərməyə başladı. 1993-cü ilin payızında keçirilmiş seçkilərdən (əslində plebisitdən) sonra islahatlar strategiyasının həyata keçirilməsi üçün institusional-siyasi məkan yarandı, kəskin qərarlar qəbul etmək və qətiyyətli tədbirlər görmək məqamı yetişdi. Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin islahatları və
siyasəti sayəsində Azərbaycanda nəinki «bərabər şərait», həmçinin «bərabər imkanlar» d a bərqərar olmağa başladı. Prezidentimizin sosial siyasəti millətin ən çox təminatlı təbəqələri ilə ən az təminatlı təbəqələri arasında fərqin azaldılmasına yönəlmişdir. Bunun nəticəsində ilbəil elə vəziyyət yaranır ki, formalaşmış iyerarxiyanın zirvəsi hökmən bilik və asayişin, xeyirxahlıq və ədalətin zirvəsi kimi qiymətləndiriləcəkdir. Hakimiyyət barədə bu təsəvvür Azərbaycan tarixinin baza əhəmiyyətli belə bir ideyasına əsaslanır ki, yalnız
vətəndaşların hüquq və vəzifələrinin vəhdətini ifadə edən dövlət sosial asayışm və tərəqqinin qarantı ola bilər. Bu, xalqın mənəvi instinktinin təcəssümüdür, dövlətçilik və ləyaqətli liderlik ideyası
ilə bağlı
olan familistik münasibətlərin (sevgi, dostluq, başqalarının halına acımaq, sədaqət hisslərinin) təcəssümüdür və nəhayət, bu, xalqın səfərbər edilməsi sahəsində toplanmış tarixi təcrübədir. Bu 18 səfərbərlik dövlət yaradan xalqın enerji və iradəsini milli, üzvi, yəni xalqın mentalitetinə adekvat olan, tarixi köklərə güvənən Azərbaycan dövlətinin banisi Heydər Əliyev tərəfindən ifadə
edilmiş məsələlərin həlli üzərində cəmləşdirir. M üasir tədqiqatların prinsiplərinə müvafiq olaraq, tarixi-siyasi təhlil aparmaq üçün cəmiyyətdə mövcud olan və həmin cəmiyyətin doğurduğu müəyyən «cəmiyyət modeli» və «insan modeli» olmalıdır. Zəmanəmizin dram atik özünəməxsusluğu bizim özümüzü bir millət kimi fəal dərk etməyimizin zəruri olduğunu diktə edir. Bu özünüdərk ideyası milli tariximizin köklərindən başlanır və buna görə də o, məhsuldar ideyadır. Bizim milli şüurumuz ideal halda daxili intizama malik, mütəşəkkil, milli iradəmizin təməlindən irəli gələn bir dəyər kimi təsəvvür edilir. Başa çatmış onilliyin (1993-2003) mahiyyətini bu dəyər kontekstində dərk etməyə imkan verən ən mühüm ideyalardan biri Azərbaycan cəmiyyətində islahatlar keçirmək ideyasıdır və bu kitabın əsas mövzusu da məhz həmin ideya olacaqdır. Bizim «modernləşdirmə» termini ilə ifadə etdiyimiz islahatların obrazının və praktikasının çoxaspektli təqdimi bu əsərin başlıca vəzifəsinin ən ümumi ifadəsidir. Kitabın strukturunu bir qədər izah etməyə ehtiyac duyuruq. «Modernləşdirmə: tarixi şüur təcrübəsi» adlanan hissə müasir
aləmdə modernləşmənin mahiyyəti və Azərbaycanda hansı növ modernləşməyə ehtiyac olması barədə müəyyən təsəvvür yaradan nəzəri xarakterli geniş müqəddimə kimi düşünülmüşdür. «Siyasi modernləşdirmə - identikliyin qorunub saxlanması problemi kimi» adlanan ikinci hissədə Azərbaycan cəmiyyətinin siyasi təşkilində milli
xarakterli modernləşdirmə tədbirlərinin işlənib
hazırlanması məsələsi diqqət mərkəzindədir. Bu konseptual həqiqət XX əsrin - əsas intriqası “hökumət adamları” ilə 19
Yüklə 1,07 Mb. Dostları ilə paylaş:
|