Üsküp, Haziran 2013 yılı

 

 

 

 

 

 

 

Türk 

Edebiyatının 

devirlere 

ayrılmasında 

kullanılan 

kıstasları 

tanıyabilmek. 

Türk 

Edebiyatının 

devirlerini 

kavrayabilmek. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

TARİH İÇİNDE TÜRK 

EDEBİYATI 

1.Türk Edebiyatının 

Devirlere Ayrılmasında 

Kullanılan Kıstaslar 

Türk Edebiyatının Devirleri 

a.İslamiyet Öncesi Türk 

Edebiyatı 

b. İslami Devir Türk 

Edebiyatı 

c. Batı Etkisinde Gelişen 

Türk Edebiyatı 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

hükümlere  varmadan, kendi şahsi görüş 

ve düşünceleri anlattığı nesir yazılar 

olduğu bildirilir. 

Bir topluluk önünde yapılan ve bir 

fikri, bir düşünceyi, bir inanışı 

anlatma, dinleyenleri 

heyecanlandırma, coşturma, 

inandırma ve taraftar haline getirme 

amacı taşıyan konuşmaların hitabet 

olduğu bildirilir. Mensur eserleri 

sözlü okuma alıştırmaları yapılır. 

   

Türk Edebiyatının devirlere 

ayrılmasında kullanılan kıstaslar 

şöyle bildirilir:Türkler, tarih içinde 

çok geniş bir coğrafyaya yayılmış , 

çeşitli dil ve kültürlerle karşılaşmış 

oldukları bildirilir.Bu ve benzeri 

sebebler sonucunda, yeni bölgelerin 

kültür merkezlerinde yeni v

e farklı 

bir edebiyat ortaya çıktığı 

belirtilir.Buna göre, İslamiyetten 

önce sözlü ve yazılı bir Türk 

edebiyatımızın var olduğu dikkate 

alınır. 

Türklerin IX. Yüzyıldan itibaren 

Müslüman olmaya başladığı anlatılır. 

Türklerin bu dönemde çeşitli eserler 

meyda

na getirdiği görülür. 

Son kıstasın XIX.yüzyılda iyice 

belirginleştiği görüldüğü bildirilir. 

Türk Edebiyatının üç ana devreye 

ayrıldığı belirtiliyor.Türklerin 

---

 

 

 

 

İslamiyet  öncesi  Türk  Edebiyatının 

sözlü eserleri olan sagu, koşuk, sav ve 

destanları kavrayabilmek. 

  

Yazılı 

Örneklerden 

Göktürk 

Kitabelerini  tanıyabilmeli, metinlerden 

örnek verebilmek. 

 

 

 

 

 

Gilgamış Destanını incelemek. 

 

 

 

 

 

 

Homeros’un  hayatı,  kişiliği  ve 

eserlerini tanıyabilmek. 

- 

İlyada Destanını incelemek. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

İSLAMİYET  ÖNCESİ 

TÜRK  EDEBİYATI 

Sözlü  Eserler 

Yazılı Örnekler 

 

 

 

 

 

 

 

 

DÜNYA  EDEBİYATI 

Dünya Edebiyatının İlk 

Eserleri  

( Destan Örnekleri) Gilgamış 

Destanı 

 

 

Eski Yunan  Edebiyatı 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sagu, Koşuk, Sav ve Destan 

(

Oğuz Kağan Destanı) 

Göktürk Kitabeleri 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Gılgamış Destanı 

 

 

 

 

 

 

Homeros 

 

 

 

 

 

 

 

 

İslamiyetten önce sözlü ve yazılı bir 

edebiyatları vardı.İslami Devir Türk 

Edebiyatı ise Klasik Türk edebiyatı 

ve Halk edebiyatı olmak üzere ikiye 

ayrıldığı belirtiliyor.Batı Etkisindeki 

edebiyatımızın  ise bölümlerinin daha 

çok olduğuna dikkat çekilir. 

 

İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatının 

sözlü eserlerinin  sagu, koşuk ve sav 

olduğunu açıklıyoruz.Sagu ölen bir 

kimsenin arkasından duyulan acıyı dile 

getirmek için söylenen 

şiirlerdir.Koşuklar ise aşk, tabiat gibi 

konuları işlerler. Savlar ise bugünkü 

atasözünün yerine 

kullanılırdı.Öğrencilerden birkaç atasözü 

söylemeleri etkinlikleri yapılır. 

Destanlardan 

ise Oğuz Kağan destanının 

okuyup, sözlü olarak anlatmalarını 

istiyoruz. 

 

Dünya edebiyatının ilk örneklerinden biri 

olan Gilgamış destanında ölümsüzlüğü  

arayan bir kralın öyküsünün anlatıldığını 

belirtiyoruz.Bu destanın en eski 

destanlardan biri olduğuna dikkati 

çekiyoruz.Gilgamış destanından 

bölümler okuma etkinlikleri yapılır. 

 

Homeros’un hayatı hakkında bilginin 

yok denecek kadar az olduğu 

belirtilir.Kör olduğu,memleket 

memleket dolaşıp, elinde sazla şiir 

söyleyerek hayatını sürdürdüğü 

---

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bu dönem Avrupa edebiyatının  

özelliklerini  ve  başlıca  temsilcilerini 

tanıyabilmek.  

Dante Aligieri’yi hay

atı  ve  eserleriyle 

tanıyabilmek. 

 

Vilyım  Şekspir’i  hayatı  ve  eserleriyle 

tanıyabilmek. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

AVRUPA  

EDEBİYATINDA 

HÜMANİZM ve 

RÖNESANS 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dante Aligieri-

Tanrısal Komedi 

Vilya

m Şekspir-Otello 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

bildirilir.Homero

s’un İlyada ve 

Odisse olmak üzere iki destanı var 

olduğu vurgulanır. 

İlyada’nın , Eski Yunan’da şair 

Homeros’un yazdığı varsayılan büyük 

bir destan olduğunu belirtiyoruz.Bu 

önemli destan 24 bölümlüktür ve altılı 

ölçüyle yazılmış toplam 15 bin dizeden 

oluştuğu belirtilir.Bu destanı bulup 

okumalarını ve sözlü olarak anlatmaları  

etkinlikleri yaptırılır. 

 

 

Dante Aligi

eri İtalyan ozan ve politikacı. 

En  bilinen eseri Ahirete yaptığı 

yolculuğu anlattığı İlahi Komedya 

olduğu belirtilir.Bu eser Cehennem, Araf 

ve C

ennet isimlerinde üç ciltten oluştuğu 

vurgulanır. Bu önemli eseri okuyup sözlü 

olarak anlatma etkinlikleri yaptırılır. 

Vilyım Şekspir’in Stratford’da 

doğduğu bildirilir. Şekspir tiyatro 

çalışmalarına eski eserleri 

yenileştirerek başladığı bildirilir. 

Sonra 

kendisinin piyesler yazdığı 

dikkate alınır. Saray tarafından da 

korunan Şekspir, dünyanın en büyük 

tiyatro yazarlarından biri olduğu 

vurgulanır. Trajediden başka komedi 

de yazdığı bildirilir. Eserlerinin pek 

çok dile tecüme edildiği ve 

sahnelendiği belirtilir.Romeo ve 

Jülyet, Hamlet, Makbet, Kral Lir  

eserlerinden bazıları olduğu bildirilir.   

---

 

 

 

Eski Türk Tiyatrosundan  Karagöz, 

Ortaoyunu ve Meddah türlerinden 

örnekler vererek özelliklerini 

kavratabilmek. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Okuma  yılı  esnasında,  listedeki 

başlıklardan en az yedi (7) eser seçerek 

işlenmelidir. 

Türk  ve  Dünya  Edebiyatının  en 

tanınmış 

eserlerinden örnekler 

okuyabilmeli

, tanıyabilmek.  

Bir eseri inceleyebilmeli, eserin türünü, 

konusunu, yerini zaman ve konusunu 

saptayabilmek. 

Kitaba ve okumaya kar

şı sevgi ve ilgiyi 

artırabilmek. 

 

ESKİ TÜRK TİYATROSU 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    LEKTÜR: 

1.

 

Yaşar Nabi –Dünya 

Edebiyatının En 

Güzel Hikayeleri 

2.

 

Eflatün Cem Güney- 

Kerem ile Aslı 

3.

 

Orhan Kemal- Ekmek 

Kavgası 

4.

 

Halide Edip Adıvar-

Sinekli Bakkal 

5.

 

Yahya Kemal-Kendi 

Gök Kubbemiz 

6.

 

Ziya Gökalp – Yeni 

Hayat 

(Şiirler) 

7.

 

Petrarka- 

Şarkıcı 

8.

 

Sofokle- Antigona 

9.

 

Servantes- Don 

Kişot 

10.

 

Gligor Prliçev - 

Otobiyografi 

 

 

Karagöz, Orta oyunu, Meddah 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Şekspir’in eserlerini sözlü okuma 

etkinlikleri yaptırılır. 

 

Türk halk tiyatrosundan olan Karagöz’ün  

ise gölge oyunu olduğu belirtilir. Orta 

oyunu ,Türk halk tiyatrosunun bir kolu 

olduğu vurgulanır. Meddah, halk 

hikayelerini bir topluluk öninde anlatan 

kümselere denir. 

Öğrencilere Karagözü 

canlandırma etkinlikleri yaptırılır

 

---

11.

 

Seçme 

12.

 

Seçme 

 

 

4.2. Öğrenim Metodolojisi ve Öğretim Amaçları 

 

 

Öğrenim metodolojisi hususunda, Türkçenin okullardaki derslerin öğretim aracı olarak mümkün olan en yüksek seviyeye 

kadar  kullanılacağı esasına göre önerilmektedir. 

Öğretmen, öğretimde mecburen işlevsel yöntemler kullanmalıdır. Bu, özellikle öğrencilerin etkinlikleri, onların ilgisi 

doğrultusunda öğrenmek için uygun bir ortam yaratabilmektir. 

Öğretmenler mümkün olduğu kadar daha fazla Türk Edebîdilini kullanabilmeli ki, dil, edebiyat ve kompozisyondaki 

edinimlerini daha iyi kullanabilmeli. 

Dil ile ilgili öğrencilerin Türkçeyi kullanabilmesi için işlevsel düzeyden yavaş yavaş sistematik bir çekilde gereken düzeye 

doğru gidilmesi önemlidir. 

 

Temel Öğretim Metodları 

Diğer derslerde olduğu gibi Türk Dili ve Edebiyatı dersinde de ortak olan metodların çoğu kullanılmaktadır. Onlar: uygulama, 

sorun çözme, 

proje üzerinde öğrencilerin bireysel çalışmaları. Bunlardan başka: doğal medod, sessiz metod, audio-dil metodları … 

vb.gibileri kullanabilirler. 

 

 

Öğrencilerin Etkinlikleri 

 

Öğretim  süreci  içinde  kullanılacak  metodlara  göre,  öğrencilerin  etkinlikleri  şunlar  olmalıdır:  dinleme,  not  tutma  (alma), 

tekrarlama,  alıştırma,  okuma,  ilişki  ve  kuralları  keşvetme,  bireysel  çalışma,  kontrol  etme,  uygulama,  ikili  (çift)ve  grup  çalışmaları 

(temsilen türlü oyun ve röller), ev ödevi y

azma, tartışma, tasvir, anlatma vb. 

 

 

Ö

ğretmenin Etkinlikleri: 

 

Öğretmenin etkinlikleri arasıda: konuşma, okuma,  tartışma, açıklama,  dikte etme,  tahtada yazma, uygulama, soru sorma, 

ödev değerlendirme, ikili ve grup çalışmaları, örgütleme, uyarılarda bulunma, yenileme vb. 

 

 

4.3. Öğretim Dersin Örgütü ve Gerçekleşmesi 

---

 

Öğretim dersinin amaçlarına dayanarak Türk Dili  ve Edebiyatı bu derse uygun sınıflarda ve iki yarı okuma yılında haftalık 

ders fonu olarak gerçekleştirilecektir. Ev ödevleri, evde ve okulda gerçekleşecektir. 

 

 

 

4.4. Öğretim Araç ve Gereçleri 

 

Türk Dili ve Edebiy

atı dersinin daha başarılı olabilmesi için her türlü eğitim araç ve gereçleri kullanılacaktır. Bunlar:  

 

4.4.1. Öğrenciler İçin Gereken Eğitim Araç ve Gereçler: 

- Edebiyat – lise 

ders kitabı sınıf I 

 

- Edebiy

at kuramı 

 

- 

Öğrencilere yardımcı kitap 

 

 

- 

Sözlükler (Türkçe açıklamalı, Türkçe - (Makedonca, İngilizce, Fransızca, Almanca…vb.) 

 

 

- Atasözleri ve Dey

imler sözlüğü 

 

 

- 

Ansiklopediler (şiir, hikâye, roman, tiyatro…vb) 

 

 

- Dersle ilgili bilgisayar diskleri…vb. 

 

 

4.4.2. 

Öğretmen İçin yardımcı Kitaplar (Ek Literatür) 

 

- 

Yukarıda öğrenciler için öngörülen ders verilen kitapları vb. 

- 

Okul aracılığıyla gereken dergi ve gazetelere abone olmak. 

- Dil ve edebiyat için gereken y

öntem kitapları. 

- 

Fotokopi ve diğer araç ve gereçleri kulanabilme olanağı olmak. 

 

 

 

4.4.3. Sınıfların Donatımı 

 

Türk Dili ve Edebiy

atı dersi için şu eğitim araç ve gereçleri önerilmektedir: 

- Rahle, sandalye, kara tahta. 

- 

Grafoskop (diğer derslerle ortak olabilir). 

---

- 

Araç ve gereçlerin korunacağı bir yer. 

- 

İnterneti kullanma olanağı olmalı. 

- Teyp ve video - televizyon (ortak olabilir). 

- 

Öğrencilerin dersle ilgili çalışmaların sergilenebilecek bir yer (okulun şartlarına göre kartondan ya da tahtadan 

olabilir). 

 

 

 

5. ÖĞRENCİLERİN BİLGİ VE BECERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 

 

Öğrencilerin  bilgi  ve  becerileri  devamlı  (yeni  üç  dönemli  modele  göre,  ekster  ve  inter  notlandırmaya göre) 

değerlendirilmelidir. Değerlendirme, her öğretim sürecinde sözlü (alıştırmalar,  yeni bilgilerin kavranması, tekrarlama, soru - cevap 

şeklinde denetim) olup her ünitenin sonunda da yazılı olarak: yazılı alıştırmalar, seminer çalışmaları, edebî metinler yazma, test vb. 

uy

gulanacaktır. Test, okul yılının sonunda da yapılacaktır. yapılacak olan bu testler sonucunda, öğrenci başarısız olursa bütünlemeye 

(ikmale) gönderilecektir (sevk edilecektir). 

Okuma y

ılı esnasında yapılacak olan üç (3) yazılı yoklama da değerlendirme kapsamı içindedir. 

 

 

 

6. DERS PROGRAMININ GERÇEKLE

ŞMESİ İÇİN KADRO VE MADDΠÖNKOŞULLAR 

 

 

6.1. Öğretmenin Temel Özellikleri 

Türk Dili ve Edebiy

atı  öğretmeni şu kişisel,  meslekî ve pedagojik özelliklere sahip olması  gerekmektedir: Fizikîve ruhen 

sağlıklı  olmalı;  Türkçeyi (Türk edebîdilini)iyi  bilmeli;  Konuşma  engelli  olmamalı;  Işbirliğe  açık  ve  iletişimi  iyi  olmalı;  Dersin  

gere

ktirdiği  eğitime  sahip  olması;  Hazırlık  dönemini  geçirmiş  kıdemli  ya  da  kıdemsiz;  Bu  mesleği  seven  ve  aynı  meslekte 

ilerleyebilen; 

İyi örgütleyici olabilmesi; Mesleğinde yenilikleri uygulayıcı ve yaratıcı vb. olması gerekmektedir. 

 

 

6.2. Öğretim Elemanları İçin Normatif 

 

Filoloji Fakültesi - Türk Dili ve Edebiy

atı Bölümünden – Ana Dili Türkçe olan gruptan mezun olması. 

 

6.3. Öğretim Dersi İçin Mekânın Standard ve Normatifi 

 

---

Türk Dili ve Edebiy

atı bu ders için eğitim araç ve gereçlerle donatılmış özel sınıflarda gerçekleştirilmelidir. 

 

 

 

7. PROGRAMIN HAZIRLANDIĞI TARIH VE ÇALIŞMA GRUBU: 

 

7.1. Hazırlandığı Tarih: Haziran, 2013 yılı          

 

7.2. Progr

amı Hazırlayan:  

 

7.2.1.  Üyeler:  

- Yakup 

İlyas, Eğitimi Geliştirme Bürosu, Koordinatör 

- Doç Dr. FADIL HOCA, Üsküp Filoloji Fakültesi , Türk Dili ve Edebiy

atı Bölümü Öğretim Üyesi, 

- Doç. Dr. AKTAN AGO, 

Üsküp “Yosip Broz Tito” Lisesinde Öğretmen 

- 

SEYHAN ZEKIR, Üsküp “Çvetan Dimov” Lisesinde öğretmen 

- 

OSMAN EMİN, Üsküp ’’Tefeyyüz’’ Okulunda pedagog 

 

 

 

8. ÖĞRETİM PROGRAMININ GERÇEKLEMESI İÇİN BAŞLANGIÇ TARİHİ  

 

Başlama Tarihi: 1.09.2013 yılı. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

Потпис и датум на утврдување на Наставната програма 

 

 

 

Наставната програма по предметот 

по 

турски јазик и литература 

за прва година средно стручно образование со 

тригодишно траење

, на предлог на Бирото за развој на образованието, ја утврди 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

МИНИСТЕР 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Спиро Ристовски 

 

 

 

 

 

 

 

Изготвил: Јакуп Илјас, советник 

Контролирал: Трајче Горгиевски, раководител на одделение 

Одобрил: м-р Митко Чешларов, раководител на сектор 

директор: Весна Хорватовиќ 

 

 

 

 

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА 

МИНИСТЕРСТВО ЗА ОБРАЗОВАНИЕ И НАУКА 

Бр. 11-5488/1 од 01.10.2013 година 

Скопје

 

 

---

Document Outline

• SESBİLGİSİ