Uslublar tasnifi

ma’muriy  javobgarlik,  fuqarolik  holati,  fuqarolik  javobgarligi, 

aybdor,  gumondor,  jabrlanuvchi,  sudlanuvchi,  guvoh,  jamoat  kafilligi, 

surishtiruv, jabrlanuvchi bilan yarashuv

 va boshqalar. 

Ish  qog‟ozlari  va  hujjatlarning  xilma-xilligiga  qarab  ularga  oid  atamalarning 

me‟yorlashuvi  va  chegaralanuvi  ham  kuzatiladi.  Qiyos  uchun  diplomatik 

munosabatlar  doirasidagi  so‟z  va  iboralarga  ko‟z  yugurtiraylik  :

ahdlashuvchi  oliy 

tomonlar,  elchi,  elchixona, muxtor elchi, muxtor vakil, ishonchli vakil, nota, 

ratifikasiya,  shartnoma,  bayonot,  qo’shma  bayonot,  deklarasiya,  tashrif, 

qarorgoh

  

kabilar. 

Ushbu  uslub  uchun  jargonlar,  oddiy  so‟zlashuvga  xos  so‟zlar,  emotsional-

ekspressiv  bo‟yoqqa  ega  bo‟lgan  so‟zlarning ishlatilishi me‟yor sanalmaydi va shu 

jihati  bilan  boshqa uslublardan keskin farq qiladi. 

Rasmiy  uslubning  grammatik  me‟yori  ham  alohida  xususiyatlarga  ega. 

Masalan,  ot  so‟z  turkumiga  oid  so‟zlar  ko‟p  ishlatiladi.  Noaniqliklarga  yo‟l 

qo‟yilmaslik  maqsadida  ular  olmoshlar  bilan  almashtirilmaydi: 

O‟zbekiston 

“Respublikasi o‟z taraqqiyot yo‟lini, o‟z nomini aniqlaydi, o‟z davlat ramzlarini: 

gerbi,  bayrog‟i,  madhiyasini  ta‟sis etadi, o‟z davlat tilini belgilaydi. O‟zbekiston 

Respublikasi davlat mustaqilligining ramzlari muqaddasdir”.

 3 

Bu  uslubda  fe‟lning  harakat  nomi  shakli  faol  qo‟llaniladi,  gapning  kesimi 

ko‟pincha  hozirgi  zamonning  majhul  nisbatida  ifodalanadi,  hujjatning  xarakteriga 

qarab  shart  mayli  shakliga  tez-tez  murojaat  etiladi.  Masalan,  «O‟zbekiston 

Respublikasi  Konstitusiyasining  «O‟zbekiston  Respublikasi  Oliy  Majlisining 

mutlaq 

vakolatlari» 

haqidagi 

78 

– 

moddasida