Utrwalenie stosunków feudalnych na południu I wschodzie Europy

Do końca XVI w. w Europie obserwujemy rozwój gospodarczy. 1619-22 zmiana koniunktury, początkowo wzrost cen, nadprodukcja i początek deflacji. Napływ metali szlachetnych z Ameryki, pogorszenie warunków klimatycznych (ochłodzenie), spadek demograficzny, konflikty zbrojne, spadek produkcji rolnej, epidemie dżumy (Włochy 1629-30, Anglia 1665-66 – wymiera 25% ludności).

• Do końca XVI w. w Europie obserwujemy rozwój gospodarczy. 1619-22 zmiana koniunktury, początkowo wzrost cen, nadprodukcja i początek deflacji. Napływ metali szlachetnych z Ameryki, pogorszenie warunków klimatycznych (ochłodzenie), spadek demograficzny, konflikty zbrojne, spadek produkcji rolnej, epidemie dżumy (Włochy 1629-30, Anglia 1665-66 – wymiera 25% ludności).

• Przesunięcie centrów rozwoju gospodarczego z krajów śródziemnomorskich (Włochy, Hiszpania) na północ. Dominacja gospodarcza Holandii w XVII w. – rozwój handlu, manufaktur i związków pracowniczych na wsi.

• Utrwalenie stosunków feudalnych na południu i wschodzie Europy

• Porażki gospodarcze Hiszpanii od 1580 r. Spadek liczby ludności (z 8,5 mln w 1591 do 6 mln w 1646). Upadek rolnictwa, zadłużenie właścicieli ziemskich i państwa, bankructwa banków (Bank miejski w Walencji), wzrost kosztów obsługi długu. Przejęcie handlu przez kupców zagranicznych.

• Kryzys handlowy w Anglii 1620 - 24r. Następuje gwałtowny spadek sprzedaży włókna eksportowanego na kontynent o ok. 25%. Przyczyną fundamentalną był wzrost konkurencji w Europie. Kryzys spowodował szereg spekulacji co do jego przyczyn (jakość tkanin, przywileje handlowe czy też „brak pieniędzy” i niestabilność kursów walut.).

Weksel jest papierem wartościowym inkorporującym polecenie wystawcy skierowane do trasata aby zapłacił określoną sumę remitentowi.

• Weksel jest papierem wartościowym inkorporującym polecenie wystawcy skierowane do trasata aby zapłacił określoną sumę remitentowi.

• Czek ma podobny charakter ale w tym przypadku trasatem jest zawsze bankier

• Obligacja jest dokumentem inkorporującym bezwarunkowe przyżeczenie zapłaty określonej kwoty przez obligatariusza.

• Dokumenty takie podobno pochodzą z Chin. Używane były w handlu przez kupców arabskich (XII w.) skąd przywędrowały do Hiszpanii i Włoch. Tam uzyskały współczesne cechy.

• Najstarsza znana obligacja wystawiona została w roku 1553 w Medina del Campo (Hiszpania)

• Rozwój tych instrumentów przypada na XVI – XVIII w.

• Akcja to papier wartościowy który inkorporuje prawa wspólnika w spółce akcyjnej. Pierwszą spółką akcyjna była holenderska Kompania Wschodnioindyjska

John Law (1671-1729) – Szkot, ale zamieszkał we Francji gdzie musiał uchodzić, przed szkockim wymiarem sprawiedliwości

• John Law (1671-1729) – Szkot, ale zamieszkał we Francji gdzie musiał uchodzić, przed szkockim wymiarem sprawiedliwości

• Money and Trade Considered: A Proposal for Supplying the Nation with Money (1705)

• Wartość towarów nie zależy od ilości pieniądza w obrocie ale od ilości towarów i pobyt na nie.

• Pieniądz ma wyłącznie funkcję wymienną i w ten sposób ułatwia handel. Zwiększenie podaży pieniądza powinno doprowadzić do zwiększenia zatrudnienia, upraw rolnych, produkcji i handlu.

• W odróżnieniu od merkantylistów, którzy optowali za pieniądzem opartym na kruszcu, on proponował rozpowszechnienie pieniądza papierowego, który jest tańszy i łatwiej można regulować jego podaż. Zabezpieczeniem wartości i stabilności pieniądza papierowego było „przywiązanie” go do wartości ziemi – byłby emitowany jako forma pożyczki gruntowej. Law postrzegał ceny ziemi jako bardziej stabilne niż ceny kruszców szlachetnych.

• Do swoich pomysłów udało mu się po 1707 r. przekonać Regenta króla Ludwika XV we Francji. W 1716 r. w Paryżu tworzy Banque Generale, znacjonalizowany w 1718 r. jako Banque Royale. Banknoty emitowany przez ten bank miałyby być akceptowane jako środek płatniczy do celów podatkowych.

• Law zobowiązał się poprzez działania banku do ustabilizowania finansów królewskich, między innymi poprzez finansowanie skarbu pożyczkami z bardzo niskim oprocentowaniem. Bank jednak miał zbyt mało kapitało i rychło wpadł w spiralę zadłużenia.

• Aby ratować sytuację, Law przeprowadził emisję akcji Compagnie d’Occident, która miała wyłączność na handel z Lujzjaną. Dzięki różnym marketingowym zabiegom, kurs tych akcji wzrósł w roku 1719 od 500 liwrów do 10.025 pod koniec roku.

• 1720 r. Law jest mianowany Generalnym Kontrolerem Finansów i kontynuuje demonetyzacja złota i srebra. Nie panując na cenami akcji proponuje ich stopniową redukcję cenową. Proces wymyka się spod kontroli. Ceny lecą w dół. Ludzie tracą majątek ale dług królewski zostaje istotnie zredukowany.

• Kiedy depozytariusze żądają wymiany papierowych banknotów na złote i srebrne monety bank traci płynność finansową.