VAQİF NƏSİR
ÖMRÜN QÜRBƏT
PAYI
BAKI – 2011
3
“ÖMRÜN QÜRBƏT PAYI”NIN ILK
NƏŞRINƏ ÖN SÖZ
Ġxtisasa görə fizik (fizika-riyaziyyat elmləri doktoru,
professor), talecə Ģair olan Vaqif Nəsirin “Ömrün qürbət payı”
kitabının əlyazmasını bir neçə dəfə diqqətlə oxudum. Öncə onu
bildirdim ki, müəllif hamı üçün bədii-elmi-siyasi əhəmiyyət
kəsb edən əsər yaratmıĢdır. Bu kiçik həcmli sənədli povestin
oxucuya bağıĢladığı təəssürat həm həzin, həm də maraqlıdır.
Çünki, onda təsviri verilən hadisələr Aralıq dənizinin o tayında
yerləĢən ərəb ölkəsinin – Əlcəzairin həyatından götürülsə də
Azərbaycanımız, eləcə də planetin digər məmləkətləri, xalqları
üçün vətəndaĢlıq baxımından faydalıdır.
Kitabda müəllifin bizdən xeyli uzaqlarda, dost diyarda
keçirdiyi unudulmaz günlər (Qətiyyətlə deyə bilərəm ki, ömrün
sanballı bir parçası) öz əksini tapıb. ġirin, aydın dildə yazılmıĢ
ayrı-ayrı bölmələrdə nələr yoxdur? Gah qədim tarixə malik
xalqın keçmiĢ, çağdaĢ vəziyyəti, gah təbii-iqtisadi-coğrafi
söhbətlər, müasir tədris prosesi, gah da incəsənət, mədəniyyət
abidələri haqqında məlumat, nəhayət öz sevimli Odlar yurdu ilə
bağlı anlar, məqamlar...hansını misal gətirəsən? Bütün bunlarla
yanaĢı qeyd edilməlidir ki, əsərdə oxucunu ən çox sehrləyən,
ovsunlayan lövhələr onun gözləri qarĢısında, qoynuna heç vaxt
ayaq basmadığı, üzünü heç zaman görmədiyi bir ölkənin –
Əlcəzairin qabarıq halda canlandırılmasıdır. Necə deyərlər, elə
bil o ecazkar Afrika məmləkətinə səyahətdən qayıdırsan mənalı,
məzmunlu səhifələri bir-bir nəzərdən keçirəndən sonra.
Yuxarıda söylədiyim tək Vaqif Nəsirin ilk nəsr əsəri bir neçə
radius üzrə bilik və duyğu çələngi paylayır. Birinci növbədə
nəhəng qitənin Ģimalında yerləĢən maraqlı ərəb dövləti barədə
ətraflı coğrafi təsəvvür yaranır. Ikincisi – Əlcəzair xalqının adət
və ənənələri, Əlcəzairdə məskunlaĢmıĢ müxtəlif qəbilələrin,
tayfaların, azsaylı etnik kütlələrin yaĢayıĢ tərzi iĢıqlandırılır; yəni
müəllifin bu istiqamətdə göstərdiyi fəaliyyət etnoqrafik
mahiyyətlidir. Daha sonra onun maarifçilik xidməti ilə də
4
qarĢılaĢırıq. Bu xüsusiyyət təbiidir. Axı Vaqif Nəsir iyirmi ildən
çoxdur ki, N.Tusi adına ADPU-da müəllimdir; pedaqoji kadr
hazırlığı sahəsində zəngin təcrübəyə malikdir. Qürur hissi
doğuran cəhətdir ki, alim – yazıçı istiqlaliyyət qazanmıĢ bir
diyarda – Əlcəzairdə də nə az, nə çox – düz dörd il mühazirələr
oxuyub, məĢğələlər aparıb, fizika kafedrasına rəhbərlik edib.
Azərbaycan nümayəndəsinin ərəb auditoriyalarında yüksək
səviyyədə, özü də fransız dilində elm öyrətməsi baĢ ucalığımızın
daha bir təzahürü sayılmalıdır. Təlim-tərbiyə, səciyyəli tədbirlər
(poeziya axĢamları, Novruz bayramının qarĢılanması mərasimi,
Azərbaycan musiqisinin nailiyyətləri ilə əlaqədar görüĢlər) Vaqif
Nəsirin həm alim-pedaqoqluğunun, həm də Ģairliyinin məhsulu
olub. Kitabda islam dininin indiyədək bizə görə az öyrənilmiĢ
məziyyətlərinin də izahına ayrıca diqqət yetirilir. Əlcəzair
tələbələrinin saflıq, düzlük, hörmət-izzət kimi insani
keyfiyyətlərə doğru yönələn davranıĢları, hərəkətləri hətta örnək
nümunə əlamətinə bənzəyir. Müəllif oxucuya bir daha xatırladır
ki, Dünya görüb-götürmək dünyasıdır. Bütün xalqların irili-
xırdalı bütün millətlərin xəzinələrində bəĢəriyyəti faydalandıran
incilər vardır və onları aĢkara çıxarıb, insanlığın ixtiyarına
vermək lazımdır.
Müəllifin Ģairlik nəfəsi də kiçik, lirik parçalar Ģəklində ayrı-
ayrı bölmələrdə duyulur. Əlcəzair qızına, qürbətə, xüsusilə
doğma Azərbaycanımıza aid misraları oxuyanda hiss edirsən
ki, alim – yazıçı – publisist həm də Ģairdir.
Ümumiyyətlə istedadlı qələm dostum, professor Vaqif
Nəsirin “Ömrün qürbət payı” adlandırdığı sənədli nəsr əsəri
çoxmilyonlu oxucular üçün qiymətli hədiyyədir.
Oqtay Rza,
dosent, Azərbaycan Yazıçılar
Birliyinin üzvü, “Qızıl
qələm” mükafatı laureat
5
ЙАРАДЫЪЫ ШЯХСИЙЙЯТИ ВЯ БЯДИИ
КАМИЛЛИЙИН МЦМКЦНЛЦЙЦ
Мцасир ядяби просес бцтцн дюврлярдя олдуьу кими, бу
эцн дя ъошгунлугла мцшащидя олунур. Бурада мцщитин
уьурлары иля йанашы, проблем кими мцнясибят билдирилмяли бир
сыра мясяляляр вар. Ян биринъиси, мцщцтдя щюкм сцрян
хаосун баш алыб эетмясидир. Беля ки, йарадыъы истедады олду-
олмады бюйцк бир груп шаир, йазычы олмаг иддиасына дцшцр вя
йахшы-писиня
бахмадан
бцтцн
йазыланлар
мятбуат
сящифяляриня чыхарылыр. Щятта еля бир вязиййят йараныб ки,
сялащиййят сащибляри, халгын бцтцн вар-дювлятиня сащиб
дуранлар инди дя ядябиййатына иддиалы олурлар. Адларына
галаг-галаг китаблар чыхыр. Диэяр истигамят мцщитдя лайиг
олду-олмады йаьдырылан тярифлярдир. Еля гиймятляндирмяляр,
мядщиййяляр сюйлянир ки, аз гала адамын айаьынын алтындан
йер гачыр. Дцшцнцрсян ки, бяс онда Н.Эянъявийя,
М.Фцзулийя,
М.Я.Сабиря,
Ъ.Мяммядгулузадяйя,
С.Вурьуна вя бу силсилядян оланлара щансы сюзц тапыб дейяк.
Рус ядиби Л.Толстой дейирди ки, дцнйада сюздян бюйцк шей
йохдур. Бу доьурдан да белядир. Азярбайъанын буэцнкц
сийаси мцщити кими, ядяби мцщити дя проблемлярля,
гарышыглыгларла долудур. Сюзцн чцрцдцлмяси, уъузлашмасы баш
алыб эедир. Беля олан тягдирдя щягиги йазарын, истедадын
мцяййянляшмяси юзц проблем йарадыр. Чцнки бцтцнлцкдя
йазыланлары охумаг мцшкцлдц. Щеч инсанын физики имканлары
мцгабилиндя дя дейил. Анъаг бцтцн бунлара бахмайараг
ядяби просес юз ишиндяди. Бизим гиймятляндиря билмядийимизи
сабащ заман адлы ялащязрят гиймятляндиряъяк.
Йарадыъылыг истедад мясялясидир. Щяр бир фярд дцнйайа
юз истедады, габилиййяти иля эялир. Онун мцщитдя йетишмяси ися
сонракы щадисядир. Азярбайъан ядябиййаты щямишя бюйцк-
бюйцк истедадларла тямсил олунуб. Буну ядябиййат
тарихимизи излядикдя дя айдынлыгла эюрцрцк. Цмумиййятля,
тцрк халглары дцшцнъя етибариля бядии йарадыъылыьа мейлли
халглардандыр. Мин илляря йол йолдашы олан зянэин шифащи
Dostları ilə paylaş: |