22
böyük məhəbbəti hiss etmək üçün bu doğma torpaqdan azacıq
uzaqlaĢmaq kifayətdir. Məhz buna görə də Vətəndən ayrılan
kimi bu müqəddəs torpaq üçün, el-oba üçün darıxmağa
baĢlayırsan:
Mənzil uzaq, ayaq iĢdə, baĢ iĢdə,
Bax beləcə karıxmıĢam, ay Vətən.
Balalarım dörd yanımı tutsa da,
Mən səninçün darıxmıĢam, ay Vətən...
Qürbətdə Vətən həyatını yaĢamaq üçün bizim mütəxəssislər
xeyli iĢ görmüĢlər. Həm Neft Ġnstitutu və həm də MYSĠ sovet
mütəxəssisləri üçün xüsusi klublar ayırmıĢdı. Klub deyəndə bu
heç də bizim baĢa düĢdüyümüz mənada klub deyildir. Ġrəlidə
qeyd etdiyim kimi beĢ-altı otaqlı villalardır. Orada bizim
kitabxanamız, bufetimiz, kiçik iclas zalımız (biz iclassız keçinə
bilmərik) var idi. ĠĢdən sonra mütəxəssislər ailə üzvləri ilə
birlikdə hər iki klubun qarĢısına yığılır, bir-birindən hal-əhval
tuturdular. Klublardan birinin (Neft Ġnstitutunun) iclas salonu
nisbətən böyük olduğundan orada kinoqurğu yerləĢdirilmiĢ və
həftədə iki dəfə rus dilində filmlər nümayiĢ etdirilirdi.
Klubların nəzdində iki musiqi məktəbi vardı. Orada bizim
uĢaqlar təhsil alırdılar. Musiqi məktəbində dərs deyən
müəllimlər mütəxəssislərin həyat yoldaĢları olub, ali təhsilli
musiqiçilərdirlər. Bəzi ərəb uĢaqları da bizim musiqi
məktəbində təhsil alırdılar. Bunlar atası ərəb, anası rus olan
uĢaqlar idilər. Musiqi müəllimləri demək olar ki, ictimai
əsaslarla iĢləyirdilər.
Ayda iki dəfə məktub alır və yola salırdıq. Bizim məktublar
kluba gəlir və oradan paylanırdı. Məktublar əvvəlcə institut,
sonra isə kafedralar üzrə bölünürdü. Hər kafedranın öz
poçtalyonu vardı. Poçtalyon-müəllim məktubları sahiblərinə
çatdırırdı.
23
Həyatımın ən dəhĢətli günləri evdən məktub almadığım
günlərdir. Məktublar paylananda hansı hissləri keçirmirsən?
Məktub almayanda nələri düĢünmürsən?
...Ġndi qərib diyarda
Həsrətlə gözləyirəm
Dörd bükülü varağı –
Adi varaq deyil o,
Mənim əziz anamın
Mürəkkəbli dodağı.
Hər iki institutdakı mütəxəssislərimiz nəqliyyat kooperativi
yaratmıĢdılar. Hər iki kooperativin bir neçə avtobus və minik
maĢını var idi. Ekskursiyaları bizim nəqliyyat kooperativləri
təĢkil edirdi. Bu yerli ekskursiya bürolarının təĢkil etdiyi
səyahətlərdən çox-çox ucuz baĢa gəlirdi. Təbiidir ki, bu
kooperativin sürücüləri biz mütəxəssislər idik. Bizim
kafedranın əməkdaĢı, Leninqrad Elektrotexnika Ġnstitutunun
dosenti L.Ulpe həmin kooperativin sürücülərindən idi. Əsil
səyahət aĢiqi olan L.Ulpe zarafatla deyirdi ki, evə qayıtdıqdan
sonra beynəlxalq nəqliyyat xətlərində sürücü iĢləyəcək.
Klubda tez-tez nərd, Ģahmat və dama yarıĢları keçirirdik.
Bundan əlavə bizim yaxĢı voleybol və futbol komandalarımız
var idi. Sovet mütəxəssislərindən ibarət yığma Ģahmat
komandası hətta Əlcəzairin milli yığma komandasına qalib
gəlirdi.
Bumerdesdə bir tibb məntəqəmiz var idi. Təkcə məntəqənin
müdiri Ģtatlı idi. Yerdə qalan iĢçilərin hamısı ictimai əsaslarla
iĢləyirdilər. Mənim həyat yoldaĢım da həmin məntəqədə
həkim-allerqoloq vəzifəsini daĢıyırdı.
Sovet səfirliyinin səkkizillik məktəbi də Bumerdesdə
yerləĢir. Əlcəzairin müxtəlif Ģəhərlərində iĢləyən sovet
mütəxəssislərinin uĢaqları oxumağa bu məktəbə gəlirdilər.
Paytaxtın özündə belə səkkizillik məktəb olmadığından
diplomatların uĢaqları da bu məktəbdə oxuyurdular (1978-ci
24
ildə Əlcəzair Ģəhərində də sovet səfirliyinin yeni səkkizillik
məktəb açıldı).
ƏLCƏZAİRƏ BALACA PARİS DEYİRLƏR
Deyirlər ki, avropalılar ƏXDR-in paytaxtı Əlcəzair Ģəhərini
balaca Paris adlandırırlar. Mən Parisdə bir ilə yaxın
yaĢadığımdan bu iki Ģəhəri müqayisə edə bilərdim. Ona görə də
Əlcəzair Ģəhərinə ayaq basan kimi onunla Paris arasındakı
oxĢar cəhətləri axtarmağa baĢladım. Tezliklə belə qərara
gəldim ki, bu Ģəhər bizim Bakı ilə əkiz qardaĢdır. Aralıq dənizi
sahilində yerləĢən Əlcəzair özünün ruhu, binalarının
arxitekturası, bizim ĠçəriĢəhərə bənzər “Qasba”sı ilə Bakıya
daha çox bənzəyir, nəinki Parisə.
Fransız ĢərqĢünası Marsel Eqreto Bakını Əlcəzair Ģəhərinə
bənzədir. Mən onun bənzətməsinə Ģərik olaram, bir Ģərtlə ki,
Bakı Əlcəzairə yox, Əlcəzair Bakıya bənzəyir.
Əlcəzairlə ilk tanıĢlıq Lunaparkdan baĢlayır. Paytaxta gələn
səyyahların demək olar ki, hamısının yolu buradan keçir.
Buradakı attraksionları amerikalılar tikiblər. Parka ayaq basan
kimi
sanki
yerimizdə
donub
qaldıq.
Parkda
ucadandanıĢanlardan Z.Xanlarovanın səsi gəlirdi. Zeynəb
xanım necə də həzin-həzin oxuyurdu:
Sən MüĢfiqin yanında qal, sənə qurban,
Istəsən bu canımı al, sənə qurban...
Böyük oğlum Emin sevincək:
Ata, Zeynəbdir oxuyan – dedi.
UĢağın sevincdən gözləri par-par parıldayırdı. Onda
Eminin 9 yaĢı vardı. Bu baxıĢlarda qəribliyin, vətən həsrətinin
ilk təzahürləri özünü göstərirdi. Axı biz cəmisi üç ay idi ki,
vətəndən ayrılmıĢdıq.
Lunaparkla tanıĢ olduqdan sonra hədiyyələr mağazasına
baxdıq. Üzərində Lunaparkın emblemi olan müxtəlif əĢyalar bu
Dostları ilə paylaş: |