Varliğimiz



Yüklə 0,63 Mb.
səhifə7/26
tarix25.06.2018
ölçüsü0,63 Mb.
#51504
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   26

 

23 


etmək  üçün  iri  bir  cümlə  yazmaq  lazımdır:  ―QozaĢtən-e 

kəsi  be  mədrəse  ta  be  u  xandən  yad  bedəhənd‖  (Bir  kəsi 

ona oxumağı öyrətməkdən ötrü məktəbə qoymaq – R.H.). 

Eynən rusca, ingiliscə və sair br çox dillərdə də həmin 

təhərdir. 

Cavad  Heyət  insan  bədənini,  insan  ürəyini,  böyrəyini 

yarıb  içərisində  əlləĢə,  çarələr  qıla  bildiyi  kimi,  elə  bir 

cərrah  kimi  cümlələrin,  sözlərin  də  adi  gözlərə  görün-

məyən  diblərinə,  dərinlərinə  daxil  olaraq  naməlumları 

aĢkara çıxarmaq iqtidarında idi. 

 

* * * 


...Onun  necə  qabil  bir  cərrah  olması  haqqında  çoxları 

yazıb, söyləyib. Lakin həmin rəylər arasında ikisi mənim-

çün  ən  mötəbəridir.  Onlardan  biri  məĢhur  amerikan  cər-

rahı,  1967-ci  ildə  dünyada  ilk  ürəkdəyiĢmə  əməliyyatını 

aparmıĢ  Kristian  Barnarda,  digəri  isə  müasir  Ġranın 

Amerika  və  Avropada  da  yetərincə  məĢhur,  oralarda  da 

çox iĢləmiĢ cərrahlarından biri Məhəmmədhüseyn Mande-

qara məxsusdur. 

Birincini  professor  Barnardın  əlyazmasından  oxumu-

Ģam,  ikincini  Ģəxsən  professor  Mandeqarın  özündən  eĢit-

miĢəm. 

K.Barnard  Keyptaunda  onun  yanında  təcrübə  keçmiĢ 



Cavad  Heyətə  vətənə  yola  düĢməyə  hazırlaĢarkən  Ġranda 

gələcəkdə  ürək  cərrahiyyəsi  iĢinin  daha  yaxĢı  qurulması 

üçün  köməkliklər  göstərməsindən  ötrü  Ģaha  bir  məktub 

göndərmək istəyir. Cavad Heyətə deyir ki, özün haqqında 

mənim adımdan bir zəmanət məktubu yaz, imzalayım. 

Cavad Heyət  xəsis cümlələrlə çox təvazökar bir  mətn 

yazır. K.Barnard alıb baxır, baĢını bulayır, bəyənmir. Qə-

ləmi  götürüb  özü  təzədən  yazır.  Məktubun  surəti  doktor 

Heyətdə qalmıĢdı: "Ġran iftixar edə bilər ki, onun belə iste-



 

24 


dadlı,  qeyri-adi  intuisiyalı,  əsl  qızıl  əlli,  dünya  səviyyəli 

cərrahı var". 

M.Mandeqar isə Tehranda öz iĢ otağında Cavad Heyə-

tin rəfdəki fotosunu göstərərək gülümsündü: ―Doktor Ġran-

dakı  ürək  cərrahlığının  atası  olmaqdan  daha  artıq  bizim 

mürĢidimizdir,  daimi  ustadımızdır.  Bəlkə,  mindən  çox 

ürək  əməliyyatı  etmiĢəm,  yenə,  yeri  gələndə,  onun  məs-

ləhətinə ehtiyacımız var". 

Cavad  Heyətin  mahir  cərrah  barmaqları  çox  ürəklərə 

çox  tikiĢlər  vurdu.  Bununla  ayrı-ayrı  insanların  ömrü 

uzandı,  ayrı-ayrı  Ģəxslər  nicat  tapdı.  Ancaq  o,  bir  millət-

Ģünas  kimi  xalqının  yaralarına  tikiĢ  vururdu,  onun  mədə-

niyyətinin,  ədəbiyyatının,  dilinin,  tarixinin  dünənindəki 

cüda düĢmüĢ tikələri, parçaları bərpa edir, bir-birinə cala-

yır,  tikiĢlər  vurur  və  bu  yolla  bütöv  millətin  mərəzlərini 

sağaltmağa çalıĢırdı. 

2011-ci  ildə  Cavad  Heyət  seçmə  əsərlərindən  ibarət 

növbəti  kitabını  nəĢrə  hazırlayırdı.  Əlyazmanı  verdi  ki, 

gözdən  keçirim  və  kitabın  adı  barədə  düĢünməyimi  də 

təvəqqe  etdi.  Müxtəlif  illərin  məhsulu  olan  bir-birindən 

qiymətli  həmin  məqalələri  oxuyandan  sonra  təklif  etdim 

ki,  kitabın  ünvanı  "Dilimiz,  ədəbiyyatımız  və  kimliyimiz 

uğrunda" olsun. Doktor razılaĢdı. 

Əslində,  həmin  sərlövhə  tək  o  kitabın  yox,  Cavad 

Heyətin  bütün  yaradıcı  və  ictimai  fəaliyyətlərinin  devizi 

sayıla bilərdi. 

(Cavad  Heyətin  çoxyönlü  araĢdırmalarının  ümumi 

səmtini niĢan verən bu baĢlığın onun özünə də çox ləzzət 

verməsini mənə doktorun həyatının  son 15 ilində ona lap 

yaxın  olmuĢ,  bir  növ,  Ģəxsi  katibi  vəzifəsini  yerinə  yetir-

miĢ,  ustadın  son  günlərində  də  xüsusi  sədaqəti,  fədakar-

lıqları  ilə  seçilmiĢ  BaxĢəli  Zülfi  söylədi.  Mən  həmin 




 

25 


baĢlığı  təklif  edəndə  Cavad  Heyətin  mənzilində  üçümüz 

birgəydik. Mən dedim, doktor dəftərinə qeyd etdi. 

B.  Zülfi  danıĢır  ki,  doktorgilə  az  sonra  növbəti  gəli-

Ģimdə,  görünür,  mənim  də  o  adın  təklif  edilməsi  söh-

bətində iĢtirakımı unudaraq sevincək söylədi: ―Bax gör nə 

gözəl addır! Ömrüm boyu ürəyimdən nə keçib, hamısı var 

bu adda‖. 

* * * 


...Doktorun bir dəfə mənə gənclik illəri ilə bağlı nağıl 

etdiyi  xatirəsi  təsdiqləyir  ki,  ondakı  coĢqun  milli  qeyrət 

duyğusu  təfəkkürünün  Ģəkilləndiyi,  biliklərinin  artdığı, 

millətçi qayəsinin baĢlıca istiqamətlərinin müəyyənləĢdiyi 

yetkinlik  çağlarından  xeyli  əvvəl  də  varmıĢ,  bu  elə  onun 

iliyinədək hopmuĢ bir məziyyətmiĢ. 

Hadisə vaqe olanda Cavad bəy 19 yaĢındaymıĢ. 

Əslən  Qafqaz  türklərindən  olan,  sonralar  MəĢhəddə 

yaĢayaraq xeyli dəyiĢmiĢ,  neçə illər də Tehranda məskun 

olaraq təhsil aldıqdan sonra öz gerçək milli kökündən lap 

aralanmıĢ  bir  cavan  türklərin  ünvanına  həqarətli  sözlər 

danıĢıbmıĢ.  Cavad  bəy  bunu  eĢidincə  tapır  həmin  oğlanı, 

"filan qələti eləmisən" deyir. 

Tanınan  idmançı,  güləĢçi  olan  həmin  Ģəxs  bir  az  da 

gücünə  qürrələnərək  bu  ucaboy,  arıq  oğlanın  qarĢısından 

qaçmır,  "demiĢəm,  əcəb  eləmiĢəm"  söyləyir.  Cavad  bəy 

söz  elə  oğlanın  ağzından  çıxan  kimi  onu  götürüb  çırpır 

yerə, çökür sinəsinə, baĢlayır döyməyə. 

Ətrafdakılar adi bir adamın kəlləmayallaq elədiyi pəh-

ləvanı,  hamının  gözü  qarĢısında  biabır  olmuĢ  çempionu 

Cavadın əlindən zorla alıb ayırırlar onları. 

YaĢı  səksəni  ötmüĢ  Cavad  Heyət  yada  salır  və  təəc-

cüblənirdi:  "Gəncliyimdə  güclü  olmağına  güclü  idim. 

Amma o, peĢəkar idmançı idi, fənd, yol bilirdi, məndən də 

canlı idi, bilmirəm necə oldu onun öhdəsindən gəldim". 



Yüklə 0,63 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   26




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə