Marrësi i nivelit HDTV duhet të suportojë plotësisht dekodimin e shërbimeve SDTV në
përputhje me kapitullin 1.1 të këtij dokumenti.
Videodekoderi
duhet
të
mbështetë “
H.264/AVC High Profile at Level 4” dhe të jetë sipas ETSI TS
101 154 [3] (kapitulli 5.7 H.264/AVC HDTV).
Në rastin e SCART-it ose çfarëdo daljeje video analoge (Y, Pb, Pr ose të tjera, videoja e dekoduar
me definicion të lartë (High Definition) duhet të konvertohet nga konverteri me format SD në
rezolucion me definicion standard (SD) për dalje nëpërmjet këtyre ndërfaqeve. Konvertimi i figurës
duhet të implementohet nga secili prej rezolucioneve të koduara HD 1920x1080 dhe 1280x720
(si opsion, gjithashtu, edhe prej 1440x1080, 1280x1080, 960x1080, 960x720 dhe 640x720) në
rezolucionin standard definicion (SD). Videoja e konvertuar duhet të shfaqet si 16:9 letterbox në
ekran 4:3. Konverteri me format SD duhet të aplikojë riinterlacing të përshtatshëm. 1.2.6 Dekoderi
audio
1.2.6.1 Kërkesat për dekoderin audio në marrësin e nivelit SDTV
Marrësi duhet të ketë të paktën një audio decoder stereo që të jetë i aftë të plotësojë kërkesat minimale
të dekodimit të bazuara në shtresën II të MPEG 1 (MPEG 1 Layer II - “Musicam” ISO/IEC 11172-3)
dhe dekoder për AC3 (Standard numerik i kompresionit audio i njohur si Dolby Digital).
Dekoderi audio duhet të mbështetë, gjithashtu, dekodimin MPEG-4 AAC sipas ISO/IEC 14496-4
sub part 4. [34], MPEG-4 HE-AAC v1 (ISO/IEC 14496-3:2001/Amd.1:2003) dhe MPEG-4 HE-
AAC v2 (ISO/IEC14496-3:2005/Amd.2:2006) [34].
Dekoderët audio duhet të jenë në përputhje të plotë me udhëzuesin e implementimit DVB (DVB
Implementation Guidelines) për përdorimin e sistemeve MPEG- 2, video dhe audio në aplikimet satelitore,
kabllore dhe transmetime tokësore ETSI TS 101 154 [3].
1.2.6.2 Kërkesa shtesë të dekoderit audio për marrësin e nivelit HDTV
1.2.6.2.1 Të përgjithshme
Marrësi i nivelit HDTV duhet të mbështetë marrjen e audios shumëkanalëshe (multi-channel
audio) (sipas 5.1) përveç audiokërkesave të detyrueshme për marrësit e nivelit SDTV. Marrësi i
nivelit HDTV duhet të ofrojë dalje audioanaloge për dalje stereo/mono, S/PDIF dhe një dalje HDMI
për audio shumëkanalëshe. Opsionalisht dalje shtesë analoge mund të ofrohen për tinguj shtesë të
ambientit ose audiokomponentët për gjuhë shtesë dhe/ose për njerëzit me aftësi të kufizuara.
Një dalje audio e marrësit iDTV
1
të nivelit HDTV duhet të jetë në sinkronizim me videon e
shfaqur.
Marrësi i nivelit HDTV duhet të jetë i aftë të dekodojë dhe (down-mixing) formatet e mëposhtme të
daljeve analoge:
1
Marrës TV i Integruar (Integrated Digital TV set).
- HE AAC (
5.1 channel down-mix to stereo), nëse në marrës është implementuar HE AAC;
2
-
AC3
3
(5.1 channel down-mix to stereo), nëse në marrës është implementuar AC3;
-
E-AC3
4
(5.1 channel down-mix to stereo), nëse në marrës është implementuar E-AC3;
-
MPEG1 layer II (Musicam ISO/IEC 11172-3) (2 kanale).
Marrësi duhet të ketë prezent sinjalin audio në daljet analoge (SCART dhe daljen stereo)
kurdoherë që merren katër formatet e mbështetura.
Audio shumëkanalëshe mund të suportohet në dy formate: HE-AAC [34] ose E-AC3 [33]. Për
marrësit në treg të dyja formatet duhet të jenë të detyrueshme.
Shërbimet HDTV me audio shumëkanalëshe
Pajisja e jashtme ndërfaqësuese (si njësia e shfaqjes TV - ekrani) nuk duhet të kërkohet të
mbështetin më shumë se 2 PCM audio brenda ndërfaqes kryesore video/audio (HDMI /
SCART).
Marrësi i nivelit HD duhet të ketë një nivel reference të audios digjitale ekuivalent me nivelin
referencë të dialogut Dolby.
Marrësi i nivelit HD duhet të rregullojë nivelin e daljes së të gjithë dekoderave audio për t’u
përputhur me nivelin e brendshëm referencë, me qëllim që volumi i perceptuar i programit të jetë i
qëndrueshëm për të gjitha skemat e kodimit audio. Për marrësit me E-AC3, kjo duhet të jetë në
përputhje me buletinin teknik 11 Dolby (Dolby Technical Bulletin 11): Azhurnimi i kërkesave për
AC3 dhe E-AC3 në produktet DVB [34] (Requirement Updates for AC3 and E-AC3 in DVB Products
[34]). Marrësit me dekodim AC3 ose E-AC3 duhet të përfshijnë tiparin (feature) e kontrollit të nivelit
PCM (PCM Level Control) të përshkruar në këtë buletin. Për shembull, për flukset audio (audio
streams) MPEG-1 shtresa 2 që kanë një volum mesatar rreth -20 dBLeq, marrësi duhet të aplikojë
një shuarje prej 11 dB për daljen digjitale për t’u barazuar me nivelin e brendshëm referencë.
1.2.6.2.2 Formatet audio
Marrësi i nivelit HDTV, përveç kërkesave audio për marrësin e nivelit SDTV, duhet të mbështesë
edhe formatet e specifikuara në kapitujt 1.2.2.1 dhe
2
High Efficiency AAC.
3
Standard numerik i kompresionit audio i njohur si Dolby Digital.
4
AC3 i përmirësuar i njohur si Dolby Digital Plus.
1.2.2.2 të këtij dokumenti.
1.2.6.2.2.1 Sistemi me fluksin e biteve (bit stream) E-AC3.
Marrësi i nivelit HDTV duhet të ketë aftësi për procesimin e flukseve AC3 dhe E-AC3.
Marrësi duhet të jetë i aftë të ofrojë formatet e mëposhtme të konektorit të daljes HDMI:
-
Kalimin e fluksit vendës të biteve (bit stream) AC3 dhe E-AC3.
-
Transkodimin e fluksit të biteve E-AC3 në AC3.
-
PCM stereo nga fluksi i dekoduar i biteve ose nga fluksi i biteve i përzier (down-mixed bit stream).
Formatet e mëposhtme janë opsionale për konektorin e daljes HDMI:
- PCM shumëkanalëshe (multi-channel) nga fluksi i biteve i dekoduar.
- Kalim (Pass-through) i fluksit të biteve DTS.
5
Marrësi duhet të jetë i aftë të ofrojë formatet e mëposhtme në konektorin S/PDIF connector:
-
Transkodimin e fluksit të biteve E-AC3 në AC3.
-
PCM stereo nga fluksi i dekoduar i biteve ose nga fluksi i biteve i përzier (down-mixed bit stream).
-
Kalim (Pass-through) i fluksit të biteve AC3.
-
Kalimi i fluksit të biteve DTS në konektorin S/PDIF është opsional.
Marrësi duhet:
- të dekodojë flukset AC3 me të gjitha shpejtësitë (bit rates) dhe shpejtësitë e kampionimit
(sampling rates) të listuara në ETSI TS 102 366 [33] (pa përfshirë Annex E);
-
(
additionally) të dekodojë (shtesë) flukset E-AC3
streams me shpejtësi (
data rates) nga 32 kbit/s
deri në 3 024 kbit/s dhe të mbështetë të gjitha shpejtësitë e kampionimit të listuara në TS 102 366
[33] Annex E;
-
të jetë i aftë të transkodojë flukset E-AC3 në flukse AC3 sipas ETSI TS 102 366 [33].
Transkodimi në flukset audio AC3 duhet të jetë në një shpejtësi të fiksuar prej të paktën 640
kbit/s. Marrësi duhet të mbështetë përdorimin e Dolby metadata [33] të vendosur në fluksin audio
kur dekodon fluks bitesh AC3 ose E-AC3, transkodon fluks bitesh E-AC3 në AC3 ose kur krijon
një (PCM stereo down-mix) nga një fluks bitesh i dekoduar E-AC3 ose AC3.
5
Digital Theatre Sound.