Virtual-mədəni turizm



Yüklə 1,55 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə9/47
tarix30.10.2018
ölçüsü1,55 Mb.
#76473
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   47

www.kitabxana.net
 – Milli 
Virtual-Elektron Kitabxana
 
 Aydın Xan Əbilov        Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
 
37 
37 
37 
maraqlananda,  ustad  ədəbiyyatçı  cavab  vermişdi:  “ßñÿðèí 
“ìåéäàíû” èëÿ èøòèðàê÷ûëàðûí ÷îõëóüó óçëàøìûð”.  
Äîüðóäàí  äà  áåëÿ  èäè:  hələ  də  peşəkar  ədəbiyyatçı  kimi 
yaxşıca  püxtələşməmiş  İsa  Hüseynovun  bu  êè÷èê  ïîâåñòinäÿ 
÷îõëó  áÿäèè  ñóðÿò  yaradılmışdı.  Áó,  ÿñëèíäÿ,  onun  öçün  èëê 
əsl böyük ñÿíÿò äÿðñè èäè. 
Söz  yox  ki,  Moskva  illəri  İsa  Hüseynova  böyük  həyat  və 
ədəbiyyat  bilgiləri  vermişdi.  İndinin  özündə  də  Muğannadan 
jurnalistlər soruşanda ki, ―Döíéà və ðóñ ÿäÿáèééàòûíäàí hansı 
sənətkarları  ãÿáóë  åäèðñèç?”  -  ədibin  cavabı  birmənalı  olur: 
“Ðóñ  ÿäÿáèééàòûíäà  Òîëñòîéó,  Äîñòîéåâñêèíè,  Òóðýåíåâè 
ñåâÿ-ñåâÿ  ìöòàëèÿ  åòìèøÿì,  ôðàíñûçëàðûí  “íàòóðàëèñòëÿð” 
ìÿêòÿáèíäÿí  Áàëçàê,  Ìîïàññàí,  Çîëéà  âÿ  áàøãà  éàçû÷ûëàðà 
ÿââÿëúÿ  âóðóëäóì.  Ðîìàíûí  òåõíèêàñû  âÿ  ïîåòèêàñûíû 
îíëàðäàí  þéðÿíìèøÿì.  Àììà  éàðàäûúûëûüûìûí  ñîíðàêû  ‟ 
ïåøÿêàð  äþâðöíäÿ  þç  fərdi  sənət  éîëóìó  òàïäûì  âÿ  î  éîëëà 
äà èðÿëèëÿìÿéÿ áàøëàäûì”... 
Èñà  Höseynov  böyük  ÿäÿáèééàòà  ýÿëÿíäÿ  Àçÿðáàéúàíûí  da 
äàõèë  îëäóüó  sabiq  ÑÑÐÈ  ìÿêàíûíäà  ÷îõ  ìöðÿêêÿá, 
çèääèééÿòëè 
ïðîñåñëÿð 
baş 
verirdi. 
Èêèíúè 
Äöíéà 
ìöùàðèáÿñèíäÿí  ñîíðàêû  èëëÿðäÿ  ïëàíåòäÿ  iri  iqtisadi-siaysi 
mərkəzləri  sayılan  böyük  äþâëÿòëÿðèí  ýöú  íöìàéèø  åòäèðìÿñè 
íÿòèúÿñèíäÿ  áåéíÿëõàëã  geoñèéàñè  məkandakı  ýÿðýèíëèéè  äÿ 
áóðàéà  ÿëàâÿ  åòñÿê,  onun  áèð  éàçû÷û  êèìè  ÿäÿáèééàò 


www.kitabxana.net
 – Milli 
Virtual-Elektron Kitabxana
 
Aydın Xan Əbilov     Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
 
38 
38 
meydanına  ãÿäÿì  ãîéìàsı  müxtəlif  ìöãàâèìÿòëÿðëÿ 
ãàðøûëàíäû.  
Dözdür,  ötən  əsrin  50-úè  èëëÿðèí  ÿââÿëëÿðèíäÿ  ùÿëÿ  à÷ûã 
ìåéäàí,  ñèéàñè  “mülayimləşmə”  éîõ  èäè.  Belə bir  mürəkkəb 
äþâðäÿ  “êîíôëèêòñèç”  ÿäÿáèééàòà  ãàðøû  èëê  äÿôÿ  ÷ûõàí  İsa 
Hüseynov  îëäó.  Ìÿhz  ondan  ñîíðà  “éåíè  íÿñð”  àäëàíàí 
ÿäÿáè  ùÿðÿêàò  áàøëàíäû  êè,  îíó  äà  èíêèøàô  åòäèðÿíëÿð 
“altımışıncılar”ın  nümayəndələri  sayılan  Àíàð,  ßêðÿì 
ßéëèñëè,  Åë÷èí,  Éóñèô  Ñÿìÿäîüëó  âÿ  áàøãà  èñòåäàäëû  ÿäèáëÿð 
îëäó.  
Nasirin  o  çàìàíëàð  çapdan  buraxılan  êèòàáëàðûíın  âÿ 
ÿñÿðëÿðèíin  àäûíà  íÿçÿð  ñàëàíäà,  ‟  “Éàíàð  öðÿê”,  “Äîüìà 
âÿ  éàä  àäàìëàð”,  “Òåëåãðàì”,  “Òöòÿê  ñÿñè”,  “Êîëëó  êîõà”, 
“Ìÿùøÿð”  ‟  ìàðàãëû  áèð  úÿùÿòi  ìöøàùèäÿ  etmək 
mümkündür. Sənətkar ñàíêè ÷öðöìÿéÿ áàøëàéàí sabiq sovet 
äþâëÿò  ñèñòåìèíÿ  ãàðøû  þçöíöçöí  ñÿíÿòêàð  åòèðàçûíûçû  à÷ûã-
àøêàð áèëäèðìÿêäÿí ÷ÿêèíìèðdi... 
Bunu  da  normal  hal  kimi  qarşılamaq  lazımdır.  O,  àðòûã 
àéûëìûøäû  və  yaxşı  bilirdi  ki,  qəddar  kommunistlərdən  ibarət 
dövlət  aparatı  möõòÿëèô  ñÿáÿáëÿðè  áÿùàíÿ  ýÿòèðərək  doğma 
ÿìèëÿðènè  ýöëëÿëÿìèødi.  Hətta  aòàsını  da  ýöëëÿëÿéèá  àäûíû 
ãîémuşäóëàð  êè,  “  ağırìàøûí  ãÿçàñûíà  äöøöá”.  Əsl  həqiqəti 
öyrənəndən  ñîíðà  ñîâåò  ñèñòåìèíÿ  ãàðøû  onda  åòèðàç,  ùÿòòà 
íèôðÿò éàðàíìûøäû.  


www.kitabxana.net
 – Milli 
Virtual-Elektron Kitabxana
 
 Aydın Xan Əbilov        Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
 
39 
39 
39 
1947-úè  èëäÿ  sənətkar  ən  irihəcimli  və  möhtəşəm  romanını  - 
“Éàíàð  öðÿê”  ÿñÿðèíè  éàçìàüà  áàøëàäû.  Î  ÿñÿðäÿí 
áàøëàéàðàã  ñîíðàêû  ðîìàíëàðûnà  ãÿäÿð  ñèñòåìÿ  ãàðøû  øöóðëó 
éàçû÷û  åòèðàçûnû  àíà  õÿòò  êèìè  ýþñòÿðìÿéÿ  ÷àëûøûðäû.  Áó 
ÿñÿðëÿðin demək olar ki, böyük əksəriyyəti ùÿì ðåàëèñò ïëàíäà 
éàçûëìûøäû,  ùÿì  äÿ  öñéàíêàð  õàðàêòåðëè  èäè.  Əýÿð  oxuçular 
yazıçının  mürəkkəb  éàðàäûúûëûüûyëà  ñèñòåìëè  òàíûøëûüû  âàðñà, 
asanca anlayacaq êè, məhz bu səbəbdən İsa Hüseynov özünün 
şah  əsərini  -  “Éàíàð  öðÿê”  povesti  üzərində  möhkəmcə 
işləmiş,  sonralar  òàìàì  onun  ədəbi-estetik  konsepsiyasının 
tamam  äÿéèøÿðÿê  “Èäåàë”  ðîìàíû  øÿêëèíÿ  gətirmişdi. 
Ìÿñÿëÿí,  romanın  son  variantında  Ñîëòàí  ßìèðëè  êèìè  ÿñàñ 
ñóðÿòèí öñòöíäÿí òàìàì õÿòò ÷ÿêèëèá... 
...Èñà  Ùöñåéíîâ  èìçàñûéëà  âàõòèëÿ  îõóúóëàðà  òÿãäèì  îëóíàí 
áèð  ñûðà  íÿñð  íöìóíÿëÿðèíäÿí  èìòèíà  åäÿí  Ìóüàííàíûí 
“Èäåàë” ðîìàíûíûí ÷îõëó ñàéäà âàðèàíòëàðû âàð êè,  îíëàðûí äà 
ìöãàéèñÿëè  òÿäãèãàòà  úÿëá  îëóíìàñûíà  áþéöê  åùòèéàú 
äóéóëóð.  Ìöÿëëèôèí  áèëäèðäèéèíÿ  ýþðÿ,  “Èäåàë”  ðîìàíûíûí 
ñîíuncu  êàìèë  âàðèàíòû  ÿëéàçìà  øÿêëèíäÿäèð  âÿ  zamanını, 
bəlkə də õåéðèééÿ÷èñèíè ýþçëÿéèð êè, èøûã öçö ýþðñöí... 
...Ìóüàííà  ÿñàñ  ôÿëñÿôè  êðåäîñó  îëàí  “Äöíéà  äöçÿëìÿñÿ, 
èíñàí  äöçÿëìÿç”  èäåéàñûíû,  þçöíöí  òÿáëèü  åòäèéè  “ÑàôÀü 
Åëìè”  ‟  Êàèíàò  ùÿãèãÿòëÿðèíè  à÷ûãëàéàí  “ÑàôÀü”  ðîìàíëàð 
ñèëñèëÿñèíè  ‟  “ßí  øÿð  ‟  ìÿí  øÿð”,  “Èäåàë”,  “Úÿùÿííÿì”, 


www.kitabxana.net
 – Milli 
Virtual-Elektron Kitabxana
 
Aydın Xan Əbilov     Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
 
40 
40 
“ÝóðÖí”,  “Èñàùÿã,  Ìóñàùÿã”  ÿñÿðëÿðèndə  tàðèõÿ,  çàìàíà, 
áÿøÿðèééÿòèí  êå÷äèéè  ìÿðùÿëÿëÿðÿ,  äèëÿ  þçöíÿõàñ  áàõûøëàðû 
bənzərsiz  ôèêèðëÿðè  ôÿëñÿôÿ,  êóëòóðîëîýèéà,  òàðèõ,  åòíîãðàôèéà, 
ëèíãâèñòèêà,  ñèéàñÿòøöíàñëûã,  ìÿíòèã  âÿ  á.  åëì  ñàùÿëÿðèíèí 
ãÿðèáÿ ñèíòåçèíÿ àèädir. 
İsa  Hüseynov  –  Muğanna  ilə  bir  canlı  polemikamız  zamanı 
onun maraqlı fikirləri ilə yazımı bitirmək istəyirəm:    
‟ Ustad, sèçúÿ,  ÷àüäàø ÿäÿáèééàòûí ãàðøûñûíäà  ùàíñû  ãëîáàë 
ïðîáëåì äóðóð.  
‟ ...Íÿèíêè ÿäÿáèééàòûí, ùÿì äÿ äöíéàíûí  ‟ áÿøÿðèééÿòèí 
ãàðøûñûíäà  ÷îõ  ìöùöì  áèð  âÿçèôÿ  äóðóð:  ãëîáàëëàøìà  âÿ 
äöíéàíûí áèðëÿøìÿñè...  
‟ ...ßýÿð éàçû÷û îëìàñàéäûç... 
‟  ...Ìöìêöí  äåéèë.  Éàçû  èëÿ  ìÿøüóë  îëìàã  ýþéëÿðäÿí 
ýÿëÿí  ÿìðäèð.  Ìÿíñÿ  î  ýþñòÿðèøè  éåðèíÿ  éåòèðèðÿì  ‟ 
èíñàíëàðà àëè ùÿãèãÿòèí ñèðëÿðèíè ÷àòäûðûðàì...” 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


Yüklə 1,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   47




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə