Volfram konlari Molibden konlari

9-rasm. Volframning ishlatilishi.

1-teri bo‘yashda, 2-qiyin eriydigan qotishma, 3-elektrolampochkalarda,

4-keskichlar, 5-svechalar, 6-klapanlar, 7-rentgenda,

8-rassomlik bo‘yoqlari.
Molibden konlari

Sof molibden – kumushsimon oq rangdagi qiyin eruvchan metall. Uning klarki 0,00011, erish harorati 2620 °С, qaynash harorati 4700 °С, solishtirma og‘irligi 10,2. Ishlab chiqariladigan molibdenning 95 foizdan ortiqrog‘i metallurgiyada maxsus po‘latlar va qotishmalar olish uchun qo‘llaniladi. Molibdenli po‘latlar kesuvchi asboblar tayyorlashda, zanglamaydigan va yuqori haroratga chidamli bo‘lgan qotishmalar tayyorlashda qo‘llaniladi (10-rasm). Bundan tashqari molibden radiotexnikada, elektr pechlarni ishlab chiqarishda, kimyo sanoatida maxsus bo‘yoqlar tayyorlashda qo‘llaniladi. Molibden 20dan ortiqroq mineral tarkibiga kiradi. Ularning asosiylari: molibdenit va povellit. Molibdenning dunyo bo‘yicha tabiiy zaxirasi 2005 yil ma’lumoti bo‘yicha 18,4 mln t, shu jumladan, 3,3 mln t Xitoyda, 2,7 mln t AQShda to‘plangan. Bir yilda dunyo bo‘yicha 163 ming tmolibden ma’dani qazib olinadi. Shundan 60 ming t AQShda ishlab chiqaradi.

Molibden ma’danlarining sanoat turidagi to‘plamlari quyidagi turlardagi konlar bilan bog‘liq:

1. Magmatik konlar – AQShdagi Kleymeks, Rossiyadagi Jiriken

konlari.

2. Gidrotermal konlar – O‘zbekistondagi Qalmoqqir, Rossiyada-

gi Kodjara konlari.

3. Skarn konlari – Kavkazdagi Tirnauz, O‘zbekistondagi Ingich-

ka konlari.