W alsh ve Hoyt Klinik Nöro-Oftalmoloji

B Ö L Ü M

6

Optik Nevrit 

Çeviren: Dr. U. Emrah Alt›parmak

‹D‹OPAT‹K DEM‹YEL‹N‹ZAN

OPT‹K NEVR‹T

Akut ‹diopatik Demiyelinizan Optik

Nevrit

Kronik Demiyelinizan Optik Nevrit

Belirtisiz (Subklinik) Optik Nevrit

D‹⁄ER B‹R‹NC‹L DEM‹YEL‹N‹ZAN

HASTALIKLARDA OPT‹K NEVR‹T

Nöromiyelitis Optika (Devic Hastal›¤›)

Miyelinoklastik Yayg›n Skleroz (Yayg›n

Periaksiyel Ansefalit, Schilder

Hastal›¤›)

Konsentrik Periaksiyel Ansefalit

(Balo’nun Konsentrik Sklerozu)

B‹R‹NC‹L DEM‹YEL‹N‹ZASYON

DIfiINDAK‹ OPT‹K NEVR‹T NEDENLER‹

Enfeksiyöz ve Paraenfeksiyöz Optik

Nevrit

Afl› Sonras› Optik Nevrit

Enflamatuar Optik Nevrit

Di¤er Optik Nevrit Nedenleri

ÇOCUKLARDA OPT‹K NEVR‹T

NÖRORET‹N‹T

OPT‹K PER‹NEVR‹T

O

ptik Nevrit optik sinirin enflamasyonu için

kullan›lan bir terimdir. Optik diskte ödem

tabloya efllik ediyorsa, papillit veya ön optik nevrit

terimi de kullan›labilir. Optik disk normal görü-

nümdeyse  retrobulber optik nevrit veya  retrobulber

nevrit terimleri kullan›l›r. Multipl skleroz (MS)

veya di¤er sistemik hastal›k bulgular› yoksa optik

nevrit için izole, tek belirtili veya idiopatik deyim-

leri kullan›labilir. ‹zole optik nevritin patogene-

zinde, MS’de oldu¤u gibi optik sinirin demiyeli-

nizasyonu oldu¤u varsay›l›r. Tüm izole akut op-

tik nevritlerin MS’in belli belirsiz bir formu oldu-

¤u düflünülebilir. 

Optik nevrit, MS ve benzeri demiyelinizan

hastal›klardan farkl› nedenlerle de kaynaklanabi-

lir. Ek olarak, optik nevritin iki alt tipinin varl›-

¤›ndan söz edilebilir. Nöroretinit, göz içi optik si-

nir ve çevreleyen peripapiller retinan›n enflama-

tuar tutulumunda kullan›lan bir terimdir. Optik

perinevrit veya “perioptik nevrit” terimleri ise optik

sinir etkilenmeksizin, siniri çevreleyen k›l›f›n enf-

lamatuar tutulumunu anlat›r. 

‹D‹OPAT‹K DEM‹YEL‹N‹ZAN

OPT‹K NEVR‹T

Optik nevrit s›kl›kla birincil demiyelinizan bir sü-

reçtir. Hemen her zaman izole olarak veya MS

hastalar›nda meydana gelir. ‹zole olarak optik

nevrit geçiren hastalar›n MS hastal›¤›na yakalan-

ma riski normal nüfusa göre daha yüksektir. Bi-

rincil demiyelinizan optik nevritin 3 formu bulu-

nur: Akut, kronik ve subklinik.

AKUT ‹D‹OPAT‹K DEM‹YEL‹N‹ZAN

OPT‹K NEVR‹T

Akut demiyelinizan optik nevrit tüm dünyada en

s›k görülen optik nevrit tipidir ve genç eriflkin nü-

fusta en s›k görülen optik sinir bozuklu¤u nedeni-

dir. Bu optik nevrit ile ilgili bilgilerimizin ço¤u

Optik Nevrit Tedavi Çal›flmas› (ONTÇ)’ndan elde

edilmifltir. Bu çal›flmaya akut tek tarafl› optik nev-

rit geçiren 455 hasta dahil edilmifltir. Çal›flman›n

birincil hedefi optik nevritte kortikosteroid teda-

visinin etkinli¤inin araflt›r›lmas› olmas›na karfl›n,

optik nevritin klinik görünüflü, do¤al seyri ve MS

ile iliflkileri hakk›nda da bilgiler elde edilmifltir. 

Demografik Bilgiler

Nüfus çal›flmalar›nda akut optik nevritin y›ll›k in-

sidans›n›n 100,000’de 1 ile 5 aras›nda oldu¤u tah-

min edilmektedir. Mayo Klini¤in yer ald›¤› Minne-

sota, Olmstead ilçesinde, insidans h›z›n›n 100,000

kifli-y›l’da 5,1 ve prevelans h›z›n›n da 100,000’de

115 oldu¤u tahmin edilmektedir. 

Hastalar›n ço¤unlu¤u 20 ile 50 yafllar›na olup,

ortalama yafl 30 ile 35 yafl aras›d›r; buna karfl›n

optik nevrit her yaflta görülebilir. Kad›nlarda er-

keklere oranla 3 kat daha s›k görülür. 

146

*Smith C. Optik neuritis. In: Miller NR, Newman NJ, Biousse

V, Kerrison JB, eds. Walsh & Hoyt’s Clinical Neuro-

Ophthalmology. 6th ed. Vol. I. Philadelphia: Lippincott

Williams & Wilkins; 2005:293-347’den uyarlanm›flt›r.

---

Klinik

Akut optik nevrit hastalar›nda iki ana belirti san-

tral görmenin kayb› ve etkilenen göz ve çevre-

sinde a¤r›d›r. 

Santral görme keskinli¤inin kayb› olgular›n

%90’dan fazlas›nda görülür. Görme kayb› tipik

olarak anidir, saatler-günler içinde meydana ge-

lir. Daha uzun sürelerde de kötüleflme gerçeklefle-

bilir ancak bu durumlarda farkl› bir tan›dan flüp-

he edilmelidir. Görme kayb› minimal azalmadan

›fl›k hissinin kaybolmas›na dek genifl bir aral›kta

meydana gelebilir. Hastalar›n ço¤u yayg›n bir bu-

lan›klaflma tariflerken, bir k›sm› da yaln›zca san-

tral görmenin bulan›klaflt›¤›n› ifade ederler. Ba-

zen hastalar periferik görme alan›n›n bir k›sm›n-

da, örne¤in alt veya üst kadranlarda kay›p tarif-

ler. Hemen tüm olgularda görme kayb› tek göz-

dedir, ancak özellikle çocuklar›n da bulundu¤u

küçük bir grupta her iki göz eflzamanl› olarak et-

kilenebilir. 

Göz ve çevresindeki a¤r› hastalar›n yine

%90’dan fazlas›nda görülür. S›kça hafif olmas›na

karfl›n, hastay› görme kayb›ndan daha çok engel-

leyecek kadar fliddetli olabilir. Görme kayb›ndan

önce bafllayabildi¤i gibi, eflzamanl› olarak ortaya

ç›kabilir ve göz hareketleriyle artar; genellikle de

birkaç günden fazla sürmez. A¤r›n›n varl›¤›, ön

iskemik optik nöropati gibi a¤r›s›z görme kayb›

yaratan di¤er optik nöropatilerden ay›rmada yar-

d›mc› bir özelliktir (bak›n›z Bölüm 7). 

Optik nevritli olgular›n %30’unda fotopsi de

denilen pozitif görsel fenomenler mevcuttur;

bunlar görsel belirtilerin bafl›nda da, hastal›¤›n

seyri boyunca da görülebilir. Bu fenomenler ›fl›k

çakmalar›, siyah karelerin yan›p sönmeleri veya

k›v›lc›m ya¤muru fleklinde olabilir, göz hareketle-

ri veya baz› seslerle ortaya ç›kar›labilir. 

Optik nevritli bir hastan›n muayenesinde op-

tik sinir bozuklu¤una ba¤l› bulgular görülecektir.

Görme keskinli¤i hafif bir kay›ptan ›fl›k hissinin

kayb›na kadar de¤iflebilir. Hemen tüm olgularda

kontrast duyarl›l›k ve renk hissinde kay›plar

meydana gelir. Kontrast duyarl›l›kta azalma s›kça

görme keskinli¤inde azalmaya paralel meydana

gelir, baz› olgularda ise çok daha ciddi flekilde

azal›r. Renk hissinde azalma ise görme keskinli-

¤indeki azalmadan çok daha fazla olur. Ishihara

veya Hardy-Rand-Rittler psödoizokromatik kart-

lar› gibi standart testler s›kça yeterli olmas›na kar-

fl›n, çok hafif etkilenen olgulara Farnsworth-Mun-

sell 100-Hue testi gerekebilir. Hasta tüm psödo-

izokromatik kartlar› iki gözüyle eflit görse bile,

dikkatli bir muayeneyle, kartlar›n renk ve parlak-

l›¤›nda iki göz aras›ndaki fark ortaya ç›kar›labilir. 

Görme alan kayb› hafiften fliddetliye, fokal-

den yayg›na, santral kay›ptan periferik kayba bü-

yük de¤iflkenlik gösterebilir. Optik nevritte her

tür görme kayb› görülebilir. ONTÇ’daki görme

keskinli¤i el hareketi ve üstünü alg›layabilen 415

olgunun santral 30 derecelik otomatik görme alan

muayenesinde, %48 olguda yayg›n alan kayb› ve

%52 olguda fokal kay›p izlenmifltir. Hastalar›n

%20 sinde fokal sinir lifi demeti tipindeki defekt-

ler (altitüdinal, arkuat veya nazal step tarz›nda),

%8 inde sadece santral veya çekosantral, %5’inde

ise hemianopik defektler gözlenmifltir. 

Tüm tek tarafl› optik nöropati olgular›nda rö-

latif aferent pupil defekti sallanan fener testi ile

gösterilebilir. Bu defekt yoksa ya di¤er gözde de

optik nöropati vard›r (önceki veya ayn› anda geli-

flen bir optik nevrit gibi) veya etkilenen gözdeki

görme kayb› optik nevrit veya baflka bir optik nö-

ropatiden kaynaklanmamaktad›r. 

Optik nevritli olgularda etkilenen gözde par-

lakl›¤a karfl› azalm›fl hassasiyet de izlenebilir; bu-

nun için basitçe parlak bir ›fl›k iki göze tutularak

parlakl›¤›n karfl›laflt›r›lmas› istenebilir veya pola-

rize lensler veya farkl› frekanslarda patlayan flafl-

lar gibi uyaranlar kullan›labilir. 

Akut optik nevritli olgular›n yaklafl›k üçte bi-

rinde de¤iflen düzeylerde disk ödemi gözlenir

(fiekil 6.1). Optik disk s›n›rlar› hafif ile ileri düzey-

ler aras›nda belirsizleflmifltir. Baz› durumlarda

disk o derece ödemlidir ki, papilödemde gözle-

nen bo¤ulmufl disk benzeri görüntüyü taklit ede-

bilir (fiekil 6.2). Disk ödeminin derecesi görme

keskinli¤i veya görme alan› ile korelasyon göster-

mez. Diskte veya çevresinde kanamalar ve diskte

belli bir kadran› tutan tipte ödem, ön iskemik op-

tik nöropatiden görüldü¤ünden daha seyrek gö-

Bölüm 6

• Optik Nevrit

147

fiekil 6.1. 

Ön optik nevrit. Diskte belirgin ödem ve hi-

peremi ve yüzey kapiller damarlarda efllik eden dilatas-

yon izlenmektedir. 

---