W alsh ve Hoyt Klinik Nöro-Oftalmoloji

B Ö L Ü M

8

Kompresif ve ‹nfiltratif

Optik Nöropatiler*

Çeviren: Dr. Önder Akyürekli, Dr. Ozan Akyürekli

KOMPRES‹F OPT‹K NÖROPAT‹LER

Optik Disk Ödeminin Efllik Etti¤i

Kompresif Optik Nöropatiler (Anterior

Kompresif Optik Nöropatiler)

Optik Disk Ödeminin Efllik Etmedi¤i

Kompresif Optik Nöropatiler

(Retrobulber Kompresif Optik

Nöropatiler)

Dekompresyonu Takiben Görmede

Düzelme

‹NF‹LTRAT‹F OPT‹K NÖROPAT‹LER

Tümörler

‹nflamatuar ve Enfeksiyoz ‹nfiltratif Optik

Nöropatiler

KOMPRES‹F OPT‹K

NÖROPAT‹LER

OPT‹K D‹SK ÖDEM‹N‹N EfiL‹K ETT‹⁄‹

KOMPRES‹F OPT‹K NÖROPAT‹LER

(ANTER‹OR KOMPRES‹F OPT‹K

NÖROPAT‹LER)

Orbitada, s›kl›kla optik kanalda ve  nadiren de in-

trakraniyal bölgedeki lezyonlar optik sinire bas›

yaparak optik disk ödemine neden olabilirler

(fiekil 8.1). Bu lezyonlar içinde tümörler, enfeksi-

yonlar, inflamasyonlar ve hatta adneksiyal yap›lar-

daki hastal›klara ba¤l› ödem veya genifllemeler bu-

lunmaktad›r. Orbitaya spesifik hastal›klar içinde de

optik gliom, menenjiyom, hamartomlar (ör., heman-

jiyom, lenfanjiyom vb.), koristomalar (ör., dermoid

kist vb.) ve di¤er maligniteler (ör., karsinom, lenfo-

ma, sarkoma, multipl miyeloma vb.), inflamatuar or-

bital psödotümör ve tiroid oftalmopatiler bulun-

maktad›r.

Anterior kompresif nöropatili ço¤u hastada

propitozun efllik etti¤i progresif görme kayb› var-

d›r. Bununla beraber, ço¤u hastada, görme keskin-

li¤i normal veya normale yak›nd›r ve belirgin op-

tik disk ödemi olmas›na ra¤men eksternal kaynak-

l› bir orbital hastal›k genellikle yoktur. Bu klinik

tablo, özellikle optik sinir komflulu¤unda orbital

hemanjiyom ve primer optik sinir k›l›f menenji-

yomu olan hastalarda görülür. Bu hastalarda

renkli görmenin dikkatli test edilmesiyle belirgin

olmayan defektler ortaya ç›kar›labilir ve görme

keskinli¤i normal olmas›na ra¤men rölatif afferent

pupilla defekti bazen var olabilir. Etkilenen gözün

görme alan›nda genellikle sadece kör noktada ge-

niflleme veya otomatik perimetrede ortalama de-

viasyonda minimal azalma görülür. Orbital hasta-

l›klar›n di¤er belirtilerinin (ör.,  propitoz, oküler

motilitede k›s›tl›l›k, orbital konjesyon vb.) olmad›-

¤› durumlarda, tek tarafl› papilödemin artm›fl in-

trakraniyal bas›nca ba¤l› oldu¤u düflünülebilir.

Her ne kadar, yavafl progresyon gösteren, tek ta-

rafl› görme kayb› ve disk ödemiyle birlikte propi-

tozun gözlendi¤i hastalar›n olas› orbital lezyonlar

aç›s›ndan de¤erlendirilmesi gerekti¤i bilinse de,

intraoküler inflamasyon belirtilerinin, görme kay-

b›n›n veya optik nöropatinin di¤er belirtilerinin

gözlenmedi¤i tek tarafl› optik disk ödemli hastalar

da, özellikle sistemik veya nörolojik semptomlar

veya intrakranial bas›nç art›fl› belirtileri olmad›¤›

zaman bu aç›dan de¤erlendirilmelidir. Orbital

hastal›k görme kayb›n›n efllik etmedi¤i tek tarafl›

disk ödeminin en s›k nedenidir. 

Propitoz, konjesyon ve oküler motilitede k›-

s›tl›l›k d›fl›nda, orbital tutulumlu hastalarda, arka

kutupta, optik disk komflulu¤unda çizgiler veya

katlant›lar geliflebilir (fiekil 8.2). Bu katlant›lar ho-

rizontal veya vertikal olabilir. Orbital lezyonlu

hastalarda geçici monoküler görme kayb› olabilir.

Görme kayb› genellikle sadece baz› bak›fl pozis-

yonlar›nda oluflur ve görüfl, bak›fl yönü de¤ifltiril-

di¤inde hemen düzelir. Bu durumun optik sinire

direkt bas› veya kan ak›m›nda kesilmeye ba¤l›

olufltu¤u düflünülmektedir.

Bilgisayarl› tomografi(BT), manyetik rezonans

görüntüleme (MRG) lezyonlar›n tam topografik ta-

n›mlanmas›n› (büyüklük, flekil ve lokasyon) ve

standardize ekografi, s›kl›kla ay›r›c› tan›n›n yap›l-

mas›nda yard›mc› olan tamamlay›c› bilgiyi sa¤lar.

BT özellikle kemik, kalsiyum ve metalik yabanc›

cisimlerin (metalik yabanc› cisim varl›¤›n›n flüphe-

si MRG kullan›m› için kontrindikedir) görüntüle-

mesinde yararl›d›r, oysa MRG, inflamasyonun

saptanmas›nda ve görme yollar›n›n ve parasellar

bölgenin intrinsik hastal›¤›n›n saptanmas›nda da-

ha üstündür. MRG, özellikle intrakanalikuler op-

176

*Volpe NJ. Compressive and infiltrative optic neuropathies.

In: Miller NR, Newman NJ, Biousse V, Kerrison JB, eds.

Walsh & Hoyt’s Clinical Neuro-Ophthalmology. 6th ed. Vol. I.

Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2005;385-

429’den uyarlanm›flt›r.

---

fiekil 8.1. 

Optik sinir k›l›f menenjiyomlu bir hastada optosiliyer flant venleri. A–D: disk ödeminin kronik evresin-

de (A), flant ven formasyonunun orta evresine do¤ru (Bve C) optosiliyer flantlar›n tam olufltu¤u optik atrofinin son

evresinde (D) optosiliyer flant venlerinin (oklar) progresif geliflimi. Bilgisayarl› tomografi (BT) ve manyetik rezonans

(MRG) nörogörüntülemesi tamamlay›c› bilgi sa¤lar. Tümör içindeki kalsifiye psammoma cisimciklerinin oluflturdu-

¤u “tren yolu” belirtisinin kontrastl› BT görüntüleri (E), Yüzeyel koilli MRG (T1 a¤›rl›kl›, ya¤ bask›lama

veya artt›rma olmadan) tümörün sard›¤› siniri (oklar) net olarak göstermektedir (F).

fiekil 8.2. 

Tiroid göz hastal›¤›nda optik disk ödemi ve koroidal katlant›lar. A: sol optik diskte hafif hiperemi, ödem

ve üst ve alt kutuplarda peripapiller retinal sinir lif tabakalar›nda bulan›kl›k. Horizontal korioretinal katlant›lar pos-

terior kutuptan makulaya do¤ru uzanmaktad›r. B: Koronal ve  sagital çekilmifl BT görüntüleri orbita içinde optik si-

niri çevreleyen ekstraoküler kaslarda belirgin genifllemeleri göstermektedir. Kaslar›n geniflleme nedeniyle sinirle te-

mas halinde oldu¤una dikkat edilmelidir.

---