Water problems: science and technology
SU PROBLEMLƏRİ: ELM VƏ TEXNOLOGİYALAR
Yüklə 7,83 Kb. Pdf görüntüsü
|
SU PROBLEMLƏRİ: ELM VƏ TEXNOLOGİYALAR Əhmədov M.Ə. Şirvan regionunda irriqasiya sularının keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi məqsədilə... SUDAN İSTİFADƏNİN EKOLOJİ PROBLEMLƏRİ 3/2016 110 Nəticə 1.Şirvan regionunda aparılan ekoloji monitorinqin nəticələri göstərdi ki, YŞK və onunla qidalanan magistral suvarma kanallarında suların ümumi minerallığı son zamanlar 400 mq/l-dən çox yüksəlmir, sabit qalır. 2.YŞK ilə qidalanan magistral kanal sularının irriqasiya keyfiyyətilə müqayisədə Türyançayın suyunun irriqasiya keyfiyyəti orta hesabla 5 dəfə,Göyçayın - 6 dəfə, Girdimançayın - 14 dəfə azalır. 3.Şirvan regionunun düzənlik hissəsində çay sularından (Türyançay, Göyçay, Girdimançay) suvarmada, onların ion tərkibi (xüsusilə iki valentli ionların nisbəti) nəzərə alınmaqla, istifadə oluna bilər. Bu tərkib verilən tələblərə cavab vermədiyi halda göstərilən cay suları kanal suları ilə qarışdırılaraq ion tərkibi konden- siyalaşdırılmalıdır. Ədəbiyyat siyahısı: 1. Антипов-Каратаев И.Н. О работешестой комиссии. Почвоведение,1957, №3. 2. Щабанов А.И. Инженерно-геологический аспект мониторинга мелиориро- ванных территорий Азербайджана. Баку, «Nafta-Press», 2004. 3. Бехбудов А.К., Джафаров Х.Ф. Мелиорация засоленных земель. М.Колос, 1980. SU PROBLEMLƏRİ: ELM VƏ TEXNOLOGİYALAR KONFRANS 3/2016 111 “Şollar - unikal su qurğusu” mövzusunda beynəlxalq elmi-praktiki konfrans keçiriləcək Tədbirlər Planına əsasən, 16 mart 2017-ci il tarixində “Azərsu” ASC və Azərbaycan Milli Elmlər Akademi - yasının birgə təşkilatçılığı ilə “Şollar - unikal su qurğusu” mövzusunda bey - nəlxalq elmi-praktiki konfrans keçi ri - ləcək. Konfransda “Şollar su kəməri – dayanıqlı və etibarlı su təchizatı sis- temi”, “Qədim, tarixi su qurğuları”, “Müasir su təchizatı sistemləri: inkişaf, innovasiya və nailiyyətlər”, “İqlim dəyi- şikliyi, ətraf mühit və su təhlükəsizliyi” mövzularında sessiyalar təşkil edilə - cəkdir. Konfransda elm və təhsil müəs- sisələrinin tələbə, magistr və dokto - rantları, alim və mütəxəssisləri iştirak edə bilərlər. Konfransa elmi məqalə təqdim olun ması ilə bağlı ətraflı məlumat www. azersu.az saytında yerləş dirilmişdir (http://azersu.az/143- %C5%9Eollar+100) və “Su problem- ləri: elm və texnologiyalar” jurnalının bu sayında dərc olunur. Bakı şəhəri və Abşeron yarıma - dasının içməli su təchizatında müstəsna əhəmiyyət daşıyan “Şollar-Bakı” su kəməri paytaxtın içməli su təchizatı üçün çəkilmiş ilk magistral su xəttidir. XIX əsrin sonları və XX əsrin əvvəllərində neft sənayesinin inkişafı ilə əlaqədar Bakı şəhərinin sürətlə böyüməsi, əhali artımı Abşeron yarımadasını daha eti - barlı və məhsuldar mənbə hesabına su ilə təmin etmək zərurəti yaratmışdır. Uzun müzakirələrdən sonra su mənbəyi kimi Xaçmaz rayonu Şollar kəndi yaxınlığın- dakı yeraltı sulardan istifadə olunması qərara alınmışdır. İngilis mühəndis Uilyam Lindleyin layihəsi əsasında 1903-cü ildə 187 kilo- metr uzunluğunda Şollar-Bakı su kəmə - rinin tikintisinə başlanılmışdır. Kəmərin tikintisində yaranan fasilələr səbəbindən “Şollar” suyu Bakı əhalisinə 14 il sonra - 1917-ci ildə çatdırılmışdır. Bu layi- hənin həyata keçirilməsində məşhur xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyevin böyük dəstəyi olmuşdur. Şollar-Bakı su kəməri artezian üsulu ilə qazılmış 24 quyunun, eləcə də lay və bulaq sularından qidalanır. 1917-ci ildən fasiləsiz fəaliyyət göstərən bu mənbənin məhsuldarlığı demək olar ki, dəyiş m ə - mişdir. n 2017-ci ildə “Şollar-Bakı Su Qurğuları Kompleksi”nin istismara verilməsinin 100 ili tamam olur. Bakı şəhərinin inkişafına müstəsna töhfələr verən bu la - yihə Azərbaycanın su təsərrüfatı tarixində mühüm hadisə, böyük nailiyyət sayılır. “Şollar-Bakı Su Qurğuları Kompleksi”nin 100 illiyinin geniş qeyd olunması ilə əlaqədar “Azərsu” ASC sədrinin əmri ilə Tədbirlər Planı təsdiq edilmişdir. SU PROBLEMLƏRİ: ELM VƏ TEXNOLOGİYALAR 3/2016 112 KONFRANS “Azərsu” ASC və Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının birgə-təşkilatçılığı ilə “Şollar-Bakı Su Qurğular Kompleksinin” 100 iliyi ilə əlaqədar keçiriləcək “Şollar Unikal Su Qurğusu” mövzusunda Beynəlxalq Elmi-Praktiki Konfrans Bakı şəhəri, 16 mart 2017-ci il KONFRANSIN BÖLMƏLƏRI: Şollar su kəməri – dayanıqlı və etibarlı su təchizati sistemi Qədim – tarixi su qurğuları Müasir su təchizatı sistemləri: inkişaf, innovasiya və nailiyyətlər İqlim dəyişikliyi, ətraf mühit və su təhlükəsizliyi Təqdim olunan maqalələrin tərtibatına dair qoyulan tələblər: Məqalələrin mətni Azərbaycan, ingilis və rus dillərində yazıla bilər. Mətn 3-5 səhifə həc- mində Microsoft WORD proqramında (versiya 2003-2007) Times New Roman, 12 ölçülü şriftlə, 1.0 interval ilə A4 formatlı vərəqlərdə aşağıdakı göstəricilərlə çap olunmalıdır: • yuxarıdan 2 sm • aşağıdan 2 sm • soldan 2.5sm • sağdan 1.5 sm • abzas buraxılışı 1.25 sm Məqalənin adı - 12 ölçülü şriftlə, tünd rəngli böyük hərflərlə mərkəzdə yazılmalı, bir sətir sonra - müəlliflərin adı və soyadı (adı və soyadı arasında ara qoyulur) yazılmalıdır. Növbəti sətirdə - ortada təşkilatın, şəhərin adı və müəllifin e-mail adresi (mərkəzdə, Times New Roman, 12 ölçülü şriftlə yazılmalıdır. Mətndən bir sətir sonra ədəbiyyat siyahısı verilir. Mətndə ədəbiyyata istinad kvadrat mötərizədə rəqəmlərlə göstərilir [1]. Ədəbiyyat siyahısı əlifba sırası ilə 12 ölçülü şriftlə nömrələnmiş şəkildə tərtib olunur. Tərtibat nümunəsi Məqalələrin mətnini elektron formada 01 dekabr 2016-cı il tarixinə qədər aşağıda göstərilən ün- vana göndərməyinizi xahiş edirik: Qeyd: Müəlliflərin və məqalələrin adı əlavə olaraq ingilis dilində də göndərilməlidir. Məsul şəxslər: Dr. Elçin Qurbanov E-mail: elchin.gurbanov@azersu.az Dr. Rəşail İsmayılov E-mail: rashail.ismayilov@azersu.az Dr. Reyhan Qasımova E-mail: reyhan@list.ru Ceyhunə Məmmədova E-mail: ceyhune.mammadova@azersu.az SHOLLAR SU KƏMƏRİNİN....... Əliyev R.A AMEA Geologiya İnstitutu, Bakı şəhəri,hasanov@... Shollar su kəmərinin..... Ədəbiyyat siyahısı 1. Mehtizadə R.N. Tullantı suların adsorbentlərlə təmizlənməsi. Balı, Elm, 1985, 58 s. 113 3/2016 MÜSABİQƏ SU PROBLEMLƏRİ: ELM VƏ TEXNOLOGİYALAR M ü S A B İ Q Ə XIX əsrin ikinci yarısından başlayaraq neft-mədən sənayesinin və digər sənaye sahələrinin intensiv inkişaf etməsi ilə əlaqədar əhalisi yüksək sürətlə artan Bakı şəhərinin içməli su ilə təmin edilməsi şəhər ərazisi və Abşeron yarımadasında içməyə yararlı yerüstü su mənbələrinin olmaması, yeraltı su mənbələrinin məh- dudluğu səbəbindən ciddi problemlərlə üzləşmişdir. Şəhər əhalisinin artan tələ- batının Zuğulba bulaqlarından gətirilən, su quyularından çıxarılan, barjalarla daşınan sular hesabına təmin edilməsi mümkün olmadığına görə Bakı Şəhər Du- ması mənbələrini Kür və Samur çaylarından götürməklə iki layihənin tərtib olun - ması qərarına gəlmiş və bu məqsədlə 1899-cu ildə mühəndis V.Q.Lindleyi Bakıya dəvət etmişdir. Bakıdan Kür və Samur çaylarına qədər olan ərazilərin öyrənilməsi zamanı V.Q.Lindley Şollar kəndi sahəsində çoxsaylı bulaqlara rast gəlir və o, şəhərin su təchizatı məqsədi ilə bu bulaqların tədqiqi məsələsini qaldırır. Lakin ilk vaxtlar şəhər hakimiyyətinin bu tədqiqatları maliyyələşdirməyə razı olmaması və bir sıra digər səbəblər üzündən layihələndirmə işləri yalnız 1909-cu ildə başa çatdırılır və su kəmərinin tikintisinə 1911-ci ildə başlamaq mümkün olur. Bakı əhalisi üçün həyat çeşməsi olan Şollar suyu 1917-ci ilin mart ayında Azərbay- canda ilk mərkəzləşdirilmiş su təchizatı sistemi ilə şəhər ərazisinə daxil olur. 2017-ci ildə ölkənin ictimai-iqtisadi tarixində mühüm əhəmiyyət kəsb edən Şollar mənbəyindən I Bakı-Şollar su kəmərinin çəkilişinin 100 illiyinin tamam olması ilə əlaqədar olaraq “Azərsu” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti I Bakı-Şollar su kəmərinin 100 illik yubleyi ilə əlaqədar alim və tədqiqatçılar üçün ən yaxşı elmi-tədqiqat işləri üzrə M ü S A B İ Q Ə elan edir Müsabiqədə iştirak etmək istəyən tədqiqatçılar elmi-tədqiqat işlərini 2016-cı ilin sonuna kimi “Azərsu” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinə (“Sukanal” Elmi-Tədqiqat və Layihə İnstitutu, AZ 1012 Bakı, Azərbaycan, Moskva prospekti 73; Tel: (+99412) 430-08-25/35 (daxili: 27-37)) təqdim etmələri təklif edilir. Hər işti- rakçıdan həmmüəlliflərlə birlikdə və ya fərdi olmaqla, yalnız bir elmi-tədqiqat işi qəbul olunur. Qaliblər 2017-ci ilin mart ayında müəyyən ediləcəkdir. SU PROBLEMLƏRİ: ELM VƏ TEXNOLOGİYALAR BUNU BİLMƏK MARAQLIDIR 3/2016 114 Müsabiqənin tələbləri: • Elmi-tədqiqat işi müsabiqəyə tədqim olunana qədər heç bir dövri nəşrdə çap olunmamalıdır; • Qaliblər Münsiflər heyəti (münsiflər heyəti xüsusi meyarlarla seçilmiş nü- fuzlu alimlərdən təşkil olunacaqdır) tərəfindən seçiləcəkdir. Müsabiqənin istiqamətləri: • Şollar su kəməri – dayanıqlı və etibarlı su təchizatı sistemi; • Qədim – tarixi su qurğuları; • Müasir su təchizatı sistemləri: inkişaf, innovasiya və nailiyyətlər; • İqlim dəyişikliyi, ətraf mühit və su təhlükəsizliyi; Məqalələrin tərtibi qaydaları: Əlyazmanın strukturu və həcmi: 1. Məqalələrdə müəllifin (və ya müəlliflərin) soyadı tam, adı və atasının adının baş hərfləri, e-mail ünvanları və təqdim olunan işin yerinə yetirildiyi təşkilatın adı göstərilməlidir. 2. Məqalənin mətni aşağıdakı hissələrdən ibarət olmalıdır: giriş, tədqiqatın şərhi, nəticə və ədəbiyyat siyahısı, annotasiya (10 sətirdən artıq olmamaq şərti ilə ingilis dilində). Mətn 8-10 səhifə həcmindən artıq olmamaqla (cədvəl və şəkil- lər daxil) Microsoft WORD proqramında (versiya 2003-2007) Times New Roman, 12 ölçulu şriftlə, 1.0 interval və 1.25 sm abzas buraxılışı ilə A4 formatlı vərəqlərdə aşağıdakı göstəricilərlə çap olunmalıdır: • yuxarıdan 2 sm; • aşağıdan 2 sm; • soldan 2.5 sm; • sağdan 1.5 sm. Şəkillərin adı şəkillərin altında, cədvəllərin adları isə cədvəllərin üstundə veril - məlidir. Şəkil və cədvəllərə istinad mötərizədə göstərilir (şəkil 1), (cədvəl 2). Düs- turlar mətndə Equation Editorla göstərilir. Mətndən bir sətir sonra ədəbiyyat siyahısı verilir. Mətndə ədəbiyyata istinad kvadrat mötərizədə rəqəmlərlə göstərilir [1]. Ədəbiyyat siyahısı 12-lik şriftlə, əlifba sırası ilə, nömrələnmiş şəkildə tərtib olunur. Məqalələrin müəllifləri məqalənin sonunda öz əlaqə nömrələrini qeyd etmə- lidirlər. Ən yaxşı elmi-tədqiqat işlərinin müəllifləri mükafatlandırılacaqdır. 3/2016 115 Müəlliflər üçün qaydalar Jurnal haqqında: “Su problemləri: elm və texnologiyalar” jurnalı resenziyalı elmi nəşr olmaqla 2014-cü ildə “Azərsu”ASC sədrinin 15 may 2014-cü il tarixli 226 nömrəli əmri ilə təsis edilmişdir. Jurnalın elmi missiyası: “Su problemləri: elm və texnologiyalar” jurnalında əsasən su sektorunun müasir problemlərini və su təsərrüfatının ümumkonseptual məsələlərini optimal nəzəri və praktiki uzlaşmada elmi-metodoloji cəhətdən ifadə edən məqalələrin dərcinə üstünlük verilir. Jurnalın dili: Məqalələr Azərbaycan, türk, ingilis və rus dillərində qəbul edilir. Əlyazmaların resenziyalaşdırılması: Redaksiyaya təqdim edilən əlyazmaların dərc edilib-edilməməsinə resenzentlərin rəyindən sonra növbəlilik prinsipi əsasında qərar verilir. Müəlliflik hüquqları: Jurnalda dərc edilən məqalələrdə müəlliflik hüququ qorunur və bu məqalələrin bütün nəşr hüquqları eksklüziv olaraq “Su problemləri: elm və texnologiyalar” jurnalına aiddir. Jurnalda cap edilmiş məqalələrin eynilə digər nəşrlərdə dərcinə yalnız redaksiyanın yazılı icazəsi ilə, sitatların verilməsinə isə mənbə göstərilmək şərtilə yol verilir. Məqalələrin tərtibi qaydaları Əlyazmanın strukturu və həcmi: 1. Məqalələrdə müəllifin (və ya müəlliflərin) soyadı tam, adı və atasının adının baş hər- fləri, e-mail ünvanları və təqdim olunan işin yerinə yetirildiyi təşkilatın adı göstərilməlidir. 2. Məqalənin mətni aşağıdakı hissələrdən ibarət olmalıdır: annotasiya (10 sətrdən artıq olmamaq şərti ilə ingilis dilində), açar sözlər (5-7 söz), giriş, istifadə edilən tədqiqat materialları və metodika, tədqiqatların şərhi, nəticə və ədəbiyyat siyahısı. Mətn 8-10 səhifə həcmindən artıq olmamaqla (cədvəl və şəkillər daxil) Microsoft WORD proqramında (versiya 2003-2007) Times New Roman, 12 ölçülü şriftlə, 1.0 interval və 1.25 sm abzas buraxılışı ilə A4 formatlı vərəqlərdə aşağıdakı göstəricilərlə çap olun- malıdır: • yuxarıdan 2 sm • aşağıdan 2 sm • soldan 2.5 sm • sağdan 1.5 sm Şəkillərin adı şəkillərin altında, cədvəllərin adları isə cədvəllərin üstündə verilməlidir. Şəkil və cədvəllərə istinad mötərizədə göstərilir (şəkil 1), (cədvəl 2). Düsturlar mətndə Equation Editorla göstərilir. Mətndən bir sətir sonra ədəbiyyat siyahısı verilir. Mətndə ədəbiyyata istinad kvadrat mötərizədə rəqəmlərlə göstərilir [1]. Ədəbiyyat siyahısı əlifba sırası ilə 12 ölçülü şriftlə nömrələnmiş şəkildə tərtib olunur. MƏLUMAT SU PROBLEMLƏRİ: ELM VƏ TEXNOLOGİYALAR Tərtibat nümunəsi Məqalələr çap formasında 2 nüsxədə və elektron şəkildə redaksiyaya (AZ1012. Bakı, Azərbaycan, Moskva prospekti, 73) təqdim edilməlidir. E-mail: rashail.ismayilov@gmail.com Əlaqə telefonları: (+99412) 430-08-25/35; (daxili: 27-37). Su təchizatı və kanalizasiya...... Məmmədov E.A 1 ., Əliyev S.Ə 2 . 1 “Azərsu” ASC, Bakı şəhəri, mammadov@... 2 AMEA Geologiya Institutu, Bakı şəhəri, aliyev@... Abstract. The paper.... Açar sözlər: Su mənbələri, içməli su, suyun keyfiyyəti, kanalizasiya şəbəkəsi Giriş Müasir dövrdə Azərbaycanda......... Tədqiqatlarda istifadə edilən materiallar və metodika Məqalədə.......... Tədqiqatların şərhi Su təchizatı sistemləri.......... Nəticə Beləliklə, təhlil nəticəsində........ Ədəbiyyat siyahısı Ədəbiyyat siyahısı aşağıdakı qaydada tərtib olunmalıdır: 1. Rüstəmov S.H. Azərbaycan SSR-nin çayları və onların hidroloji xüsusiyyətləri. Baкı, Elm, 1960, 196 s. 2. Геология Азербайджана. Том VIII. Гидрогеология и инженерная геология. Баку, “Nafta- Press”, 2008, 380 c. 3. Dakova S. Low flow and drought spatial analysis. BALWOIS Conf., Ohrid, Macedoniya, May 2004, p. 25-29. MƏLUMAT 116 3/2016 SU PROBLEMLƏRİ: ELM VƏ TEXNOLOGİYALAR NOTES FOR CONTRIBUTORS About journal: Journal "Water problems: science and technology", being a peer-re- viewed scientific publication, has been founed on the basis of the order dated May 15, 2014, with number No:226, signed by the chairman of "Azersu" OJSC. The scientific mission of the journal: In "Water problems: science and technology" journal in mainly concentrated in publication of articles about contemporary problems of water sector as well as articles reflecting common conceptual water management issues from optimal-theoretical, practical and scientific-methodological points of view. Language of the journal: The articles are accepted in Azerbaijani, Turkish, English and Russian languages. Review of the manuscripts: The Editorial Office will make decision on publishing of manuscripts after their review by reviewers. Copyrights: Copyrights of the articles published in the journal are reserved and publi- cation right of these articles belongs exclusively to"Water problems: science and techno - logy" journal. Publication of the same articles in other journals is permitted only upon written permission of editorial house and source of the references should be mentioned if reference to these articles is made in any other article. Compilation of articles The structure and volume of the manuscripts: 1. In the article full surname of the author(s) and first letter of his/her name and patronymic should be mentioned, as well as email addresses, and name of the organ- ization in which the work was done. 2. The text of the article should consist of the following parts: abstract (not more than 10 lines and in English language), keywords (5-7 words), introduction, study mate- rials and methods used, interpretations of the studies, conclusion and references. The text must be printed out on A4 sheets, with single-line spaced, saved in Microsoft Word program (2003-2007) with Times New Roman font, font size of 12, interval of 1.0 , indentation of 1.25 cm and be no longer than 8-10 pages (including tables and pictures), with the following margins: • Top 2 cm • Bottom 2 cm • Left 2.5cm • Right 1.5 cm The names of tables should be mentioned above the tables, the names of pictures should be mentioned below the pictures. References to the pictures and tables shall be given in brackets (picture 1), (table 2). Formulas shall be shown via Equation Editor. Reference list should be given with one line space after the main body. Reference to external literature shall be mentioned in square bracket and with numbers [1]. The reference list shall be drawn up in alphabetical order, with 12 font size and in the sequentially numbered form. 117 3/2016 INFORMATION SU PROBLEMLƏRİ: ELM VƏ TEXNOLOGİYALAR Formating sample Articles must be submitted to the editorial office (“Azersu” OJSC, 73, Moscow- Avenue, AZ 1012, Baku, Azerbaijan) in 2 copies . E-mail: rashail.ismayilov@gmail.com Contacts: (+99412) 430-08-25/35; (ext.: 27-37 ). Water supply and sanitation ....... Mammadov E A 1 ., Aliyev, S. E. 2 1 Azersu ASC, Baku, mammadov@....... 2 ANAS Geology Institute Baku, aliyev@..... Abstract. The paper.... Key words: water sources, drinking water, water quality, sewage network İntroduction In modern times, in Azerbaijan ......... Materials and method used in the study In the article .......... İnterpretation of studies Water supply systems .......... Conclusion So, as a result of the analysis ........ Reference List References should be made in the following manner: 1. Rustamov S.H. Rivers of the USSR Azerbaijan and their hydrological features. Baku, Elm, 1960, p.196. 2. Геология Азербайджана. Том VIII. Hydrology and engineering hydrology. Baku, “Nafta- Press”, 2008, p. 380. 3. Dakova S. Low flow and drought spatial analysis. BALWOIS Conf., Ohrid, Macedoniya, May 2004, p. 25-29. 118 3/2016 INFORMATION SU PROBLEMLƏRİ: ELM VƏ TEXNOLOGİYALAR Yüklə 7,83 Kb. Dostları ilə paylaş:
|