Świat kultury i literatury antycznej Wprowadzenie



Yüklə 0,94 Mb.
tarix27.10.2018
ölçüsü0,94 Mb.
#75811


Świat kultury i literatury antycznej

  • Wprowadzenie

  • Iwona Pawłowska


sztuka

  • Cechą sztuki antycznej jest mimesis, czyli naśladowanie rzeczywistości



człowiek

  • dobra sława, umiar, harmonia, cnota, ład – to wartości istotne w życiu człowieka doby starożytnej



wiara

  • Politeizm to wiara w wielu bogów. Starożytni Grecy i Rzymianie wyznawali wiarę politeistyczną.

  • Zapis ich wierzeń znajdziemy min. w „Mitologii” J. Parandowskiego, Kubiaka, Gravesa. Mitologia rzymska jest bardzo zbliżona do greckiej: występują ci sami bogowie, ale pod innymi imionami. Grecy jednak wykazali się większą wyobraźnią mitotwórczą (co prawda mają mniej bogów, ale ich historie są ciekawsze).



epika

  • Epika w Grecji pojawia się wraz z „Iliadą” i „Odyseją” ułożonymi przez aojda Homera na przełomie IX i VIII wieku p.n.e. W Rzymie - w I wieku przed Chrystusem Wergiliusz tworzy „Eneidę”. Wszystkie te utwory to eposy.



liryka

  • Pierwsze utwory liryczne pojawiają się w Grecji w VII wieku przed naszą erą. Do najwybitniejszych poetów w starożytnej Grecji należą: Safona (poezja miłosna), Tyrteusz (poezja patriotyczna, zagrzewająca do walki), Anakreont (utwory biesiadne), Symonides (treny, hymny, elegie). W Rzymie w I wieku p.n.e. tworzy Horacy (ody, pieśni). Wzoruje się on na poezji greckiej.



dramat

  • Pierwsze utwory dramatyczne powstają na przełomie VI i V wieku p.n.e. w Grecji. Wywodzą się z kultu Dionizosa, a konkretnie z dytyrambów śpiewanych na cześć boga. Do wybitnych dramatopisarzy należą: Tespis, Ajschylos, Sofokles, Eurypides. Komedie tworzył m.in. Arystofanes



filozofia

  • Sokrates

  • Platon

  • Arystoteles

  • Heraklit



Sokrates

  • Cnota utożsamiana z wiedzą

  • Niewiedza sokratejska: „Wiem, że nic nie wiem” (tylko głupiec może powiedzieć: wiem wszystko)

  • Metoda sokratejska (nauczał przez zadawanie pytań, nazywał siebie akuszerką myśli)

  • Filozof nie pozostawił po sobie żadnych pism, jego myśli spisywał uczeń – Platon

  • Sokratesa skazano na śmierć przez wypicie cykuty



Platon

  • Uczeń Sokratesa

  • Idealista, wierzył w istnienie świata idei. Rzeczywistość materialna to odbicie świata idei (jaskinia platońska)

  • Autor pierwszej utopii

  • Triada platońska (prawda – dobro – piękno)

  • Zło wynika z niewiedzy

  • Miłość to szukanie drugiej połówki duszy

  • Dusza ludzka jest wieczna (teoria preegzystencji) i nieśmiertelna, po opuszczeniu ciała wraca do świata idei



Arystoteles

  • Odrzucił platoński podział na świat idei i rzeczy, w to miejsce wprowadził podział na materię i formę

  • Autor teorii „złotego środka”, czyli umiarkowania w życiu. Umiarkowanie prowadzi do szczęścia, czyli najwyższego dobra (na straży umiarkowania stoi rozum)

  • Teoretyk literatury: wprowadza pojęcia mimesis i katharsis, definiuje rodzaje i gatunki literackie

  • Głosi kontrowersyjny pogląd o kobietach („zdeformowany mężczyzna”) – dlatego nie będziemy lubić Arystotelesa 



Heraklit

  • Filozof przyrody

  • Twierdził, że świat pochodzi z ognia, woda to śmierć

  • Jego teorię nazywano filozofią przeciwieństw (są konieczne do dopełnienia świata)

  • Światem rządzi logos, (myśl, rozum świata) – utożsamiał go z Bogiem

  • Świat jest wieczny i odwieczny, nie został stworzony

  • Panta rhei – wszystko płynie, świat ulega ciągłym zmianom



Zenon z Kition

  • Twórca stoicyzmu

  • Uważał, że Bóg jest twórcą wszelkiego bytu, świat jest zatem celowy i zaplanowany

  • Osiągnięcie szczęścia jest możliwe po wyzbyciu się afektów i osiągnięciu apatii

  • Głosił kult cnoty i rozumu

  • Dobra materialne nie są potrzebne do osiągnięcia szczęścia

  • Wszyscy ludzie są sobie równi



Epikur

  • Twórca epikureizmu

  • Zajmował się zagadnieniem szczęścia

  • Suma przyjemności powinna być większa niż suma cierpień

  • Szczęście to brak nieszczęść

  • Śmierć nas nie dotyczy (kiedy przychodzi, nas nie ma)

  • Bogowie nie są straszni

  • To, co dobre, jest łatwe do zdobycia

  • To, co złe, jest łatwe do zniesienia



Diogenes

  • Zwany „filozofem z beczki”

  • Minimalista, abnegat, cynik, kosmopolita

  • Postulował wprowadzenie wspólności kobiet i dzieci

  • Nawoływał do ascezy

  • Głosiciel cynicznego bezwstydu (to, co wszyscy robią, można robić publicznie)

  • Bohater wielu anegdot



Dziękuję za uwagę

  • Iwona Pawłowska



Yüklə 0,94 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə