World Bank Document



Yüklə 1,57 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/28
tarix20.09.2018
ölçüsü1,57 Mb.
#69739
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   28


Standart və Normalara Əməl 

Olunma Hesabatı (SNƏH)

Korporativ İdarəetmə 

Korporativ İdarəetmə

üzrə 

Ölkə Qiymətləndirməsi 



Azərbaycan 

sentyabr 2009 

Public Disclosure Authorized

Public Disclosure Authorized

Public Disclosure Authorized

Public Disclosure Authorized

Public Disclosure Authorized

Public Disclosure Authorized

Public Disclosure Authorized

Public Disclosure Authorized

62533



KORPORATİV İDARƏETMƏ NƏDİR? 

Korporativ idarəetmə  şirkətlərdə idarəetmə  və  nəzarət 

strukturları  və prosesləri ilə bağlıdır. Korporativ idarəetmə 

rəhbərlik,  Direktorlar  Şurası,  nəzarət edən  səhmdarlar, 

minoritar səhmdarlar və digər səhmdarlar arasında 

münasibətləri  əhatə edir.  Yaxşı korporativ idarəetmə 

şirkətlərin səmərəliliyini və  kənar kapitalı  əldə etmək 

imkanlarını artıraraq davamlı iqtisadi inkişafa töhfə verir. 

İƏİT-in Korporativ İdarəetmə  Prinsipləri  Dünya 

Bankının bu sahədə apardığı fəaliyyət üçün çərçivəni təmin 

edir və əsas praktiki məsələləri müəyyən edir: səhmdarların 

və maliyyə sahəsində digər tərəfdaşların  hüquqları və onlara 

qarşı  ədalətli yanaşma,  qeyri-maliyyə  tərəfdaşlarının  rolu, 

açıqlama və şəffaflıq və Direktorlar Şurasının vəzifələri. 

KORPORATİV İDARƏETMƏ NƏYƏ GÖRƏ 

ƏHƏMİYYƏTLİDİR? 

Yeni  formalaşmış bazar iqtisadiyyatı  ölkələri  üçün 

korporativ idarəetmənin təkmilləşdirilməsi bir sıra mühüm 

ictimai siyasət məqsədlərinə  xidmət  göstərə bilər.  Yaxşı   

korporativ idarəetmə yeni formalaşan bazarın maliyyə 

böhranlarına  həssaslığını azaldır,  əmlak  hüquqlarını 

gücləndirilir, əməliyyat məsrəflərini və kapital qiymətlərini 

azaldır və kapital bazarının inkişafına  gətirir.  Zəif 

korporativ idarəetmə  çərçivələri investorların inamını 

azadlır və kənardan investisiyaların daxil olmasına mənfi 

təsir göstərə bilər. Həmçinin, pensiya fondları tərəfindən 

kapital bazarlarına daha  çox investisiya qoyulmasını 

nəzərə alaraq, yaxşı korporativ idarəetmə pensiya 

əmanətlərinin saxlanması  üçün  xüsusi  əhəmiyyət kəsb 

edir. Son bir neçə il ərzində, korporativ idarəetmənin 

əhəmiyyəti elmi tədqiqatların artması ilə vurğulanıb. 

Tədqiqatlar yaxşı korporativ idarəetmə  təcrübəsinin 

şirkətlərdə əlavə iqtisadi dəyərin (ƏİD) əhəmiyyətli dərəcədə 

artması, məhsuldarlığın artması və ölkələrdə sistemli maliyyə 

problemlərlə bağlı riskin azalması ilə  nəticələnməsini 

göstərmişdir.  

KORPORATİV İDARƏETMƏ ÜZRƏ 

SNƏH QİYMƏTLƏNDİRMƏLƏRİ 

Korporativ idarəetmə beynəlxalq maliyyə icması 

tərəfindən  əsas on iki qabaqcıl təcrübə standartlarının biri 

kimi  qəbul olunmuşdur.  Dünya  Bankı  İƏİT-in Korporativ 

İdarəetmə  Prinsiplərinin tətbiqini  qiymətləndirir. Onun 

qiymətləndirmələri  Dünya  Bankının və  Beynəlxalq  Valyuta 

Fondunun (BFV) Standart və Normalara Əməl Olunma 

Hesabatları (SNƏH)  proqramının tərkibi hissəsidir.  

SNƏH təşəbbüsünün məqsədi  ölkənin iqtisadi və 

maliyyə  həssaslığını artıra biləcək zəif  məqamların aşkar 

edilməsindən ibarətdir. Korporativ İdarəetmə üzrə hər SNƏH 

qiymətləndirməsində  hüquqi və  tənzimləyici  çərçivə  və,

həmçinin,  fond birjasında  qeydiyyatdan keçmiş  şirkətlər 

tərəfindən tətbiq olunan qaydalar və  əməl olunma nəzərdən 

keçirir və  çərçivə beynəlxalq  səviyyədə  qəbul olunmuş

etalona uyğun olaraq qiymətləndirilir. 

 

Korporativ idarəetmə  çərçivələri  İƏİT-in Korporativ 



İ

İdarəetmə Prinsiplərinə əsasən qiymətləndirilir. 

Ölkənin  qiymətləndirmədə  iştirakı  və yekun hesabatın 

dərc olunması könüllüdür. 

Qiymətləndirmələrin diqqət mərkəzi  fond birjalarında 

qeydiyyatdan keçmiş şirkətlərin korporativ idarəetməsidir.

Siyasəti  formalaşdıranların müraciəti  əsasında, SNƏH-

larda,  həmçinin, konkret sektorlar (misal üçün, banklar,

digər maliyyə  təşkilatları  və ya dövlət müəssisələri) 

xüsusi siyasət baxımından qiymətləndirilə bilərlər. 

Qiymətləndirmələr standartlaşdırılmış və sistemli xarakter 

daşıyır və siyasət tövsiyələrini daxil edir.  Cavab olaraq,

bir  çox  ölkələr korporativ idarəetmə sahəsində  hüquqi,

tənzimləyici və institusional islahatlara başlamışdır. 

Vaxt ötdükcə irəliləyişlərin ölçülməsi məqsədilə 

qiymətləndirmələr yeniləşdirilə bilər. 

2009-cu ilin iyun ayının sonuna qədər dünyanın 55

ölkəsində 66 qiymətləndirmə başa çatdırılmışdır. 

Korporativ İdarəetmə üzrə SNƏH proqramı haqqında məlumat



 

STANDART V  NORMALARA  M L OLUNMA HESABATI 

(SN H)  

Ölk d  korporativ idar etm nin qiym tl ndirilm si  

AZ RBAYCAN  

SENTYABR 2009 

Xülas   

Haz rk  hesabat Az rbaycanda korporativ idar etm  üzr  siyas t ç rçiv sini qiym tl ndirilir. Hesabatda 

korporativ idar etm nin t nziml nm sind  son t kmill dirm l r qeyd olunur, siyas t tövsiy l ri verilir v  

investorlar üçün Az rbaycanda korporativ idar etm nin qiym tl ndirilm si üçün etalonlar t qdim olunur. 

S n d 2005-ci ilin Korporativ  dar etm  üzr  SN H Hesabat n n yenil dirilmi  variant d r.  

Nailiyy tl r.  Son ill rd  Az rbaycan n iqtisadiyyat nda ciddi art m ba  vermi   v   vv lki ill rin  h miyy tli 

institusional v  hüquqi d yi iklikl ri davam etdirilmi dir. Yeni qanunlar v  dig r hüquqi-normativ aktlar 

investorlar n hüquqi müdafi sini art r b v  daha geni   i güzar mühiti yax la d rm d r. Bura 2007-ci ilin 

S orta F aliyy ti v  Daxili Audit haqq nda Qanunlar , h mçinin 2008-ci ild  Mülki M c ll y  edilmi  

d yi iklikl r v  idar  hey ti üzvl rinin v zif l rini mü yy n ed n v  aidiyy ti  xsl rl   qdl ri t nziml y n 

müdd alar daxildir. Az rbaycan n “Doing Business” hesabat nda reytinqi 2005-ci ild n ba layaraq  h miyy tli 

d r c d  artm d r. Korporativ idar etm nin t tbiqi v  icras , h mçinin v  xüsusil  xarici investisiyalar 

qoyulmu  banklarda v   irk tl rd  yax la ma a ba lay b.  Xarici donorlar n, o cüml d n, BMK-nin 

Az rbaycanda Korporativ  dar etm  Layih sinin f aliyy ti bu sah d  yararl  olmu dur.  

sas mane l r  sas bazar infrastrukturu mövcud olsa da, likvidlik minimal s viyy d dir v  yaln z bir neç  

irk t maliyy l dirm  üçün kapital bazarlar ndan istifad  edir. Son zamanlar h yata keçirilmi  hüquqi 

d yi iklikl r haqq nda geni  bilikl r mövcud deyil, yeni qaydalara az  m l olunur v  Qiym tli Ka zlar üzr  

Dövl t Komit si (QKDK) m hdud resurslar v   c rim l rl  iri sayda s hmdar c miyy tl rin   n zar t etm k 

m cburiyy tind dir. Konkret probleml r  kiçik s hmdarlar n az müdafi  olunmas , mü ahid   uras   v  idar  

hey ti, o cüml d n, t fti  komissiyas  kimi aidiyy ti orqanlar üçün laz mi s viyy d  mü yy n edilm mi  hüquq 

v   v zif l r, mü ahid   uralar nda müst qil üzvl rin çat mazl   v  aç qlama t l bl rin  az riay t olunmas  

daxildir:  irk tl r bütün hallarda maliyy  hesabatlar n  d rc etmir v  auditin keyfiyy ti qar qd r.  



Növb ti add mlar  Az rbaycan n islahatlar  aparma a davam etm sini n z r  alaraq, QKDK-nin 

gücl ndirilm si, s hmdar c miyy tl ri üçün hüquqi ç rçiv nin b rpas   v  korporativ idar etm   m c ll sinin 

yarad lmas  üzr  t bdirl r görülm lidir. Bu  ura v  idar  hey ti üzvl ri v  investorlar aras nda m lumatl l n 

art r lmas   v  maliyy   v  korporativ aç qlamalar n t kmill dirilm si üzr  davaml   s yl rin görülm si il  

d st kl nm lidir. Kapital bazarlar n n infrastrukturu v  daha geni  hüquqi ç rçiv si, h mçinin, b rpa 

olunmal d r.  

Prioritet islahatlara a a dak lar daxildir: mü ahid   uras  v  idar  hey ti üçün müvafiq hüquq v  v zif l rin 

d qiql dirilm si, kiçik s hmdarlar n müdafi sinin art r lmas , mülkiyy t v  aidiyy ti t r fl rin  qdl ri 

haqq nda aç qlama verm k t l bl rinin gücl ndirilm si v  icras n n t min edilm si v  daha çox korporativ 

m lumatlar n ictimaiyy t  aç qlanmas n n  t min edilm si.  




Yüklə 1,57 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   28




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə