Elżbieta Struzik

BIOELEKTRONICZNA  METAFIZYKA  ŚWIATŁA  W.  SEDLAKA

111

liwość  przyjęcia  jeszcze  jednej  opcji,  a  mianowicie  teorii  emergentyzmu 

w  aspekcie  filozoficznym.  Za zwolenników  tej  teorii  uważa  się między  innymi 

A.  N.  Whiteheada,  S.  Alexandra.  W  rozważaniach  Sedlaka  pojęcie  ewolucji 

uzyska status  teoretycznego  wyjaśniania procesów, jakie zachodzą we wszech- 

świecie,  zgodnego  z  zasadami  metafizyki.

Światło  w   metafizyce

W  trakcie  bioelektronicznego  wyjaśniania  zjawisk  zachodzących  w  świecie 

Sedlak natrafia na określone trudności i  ograniczenia wynikające z możliwości 

uzasadnienia tej nowej nauki, która pod względem teoretycznym wspiera się na 

osiągnięciach  współczesnej  biologii,  a  także  fizyki.  Bioelektronika  dąży  do 

ukazania naukowego obrazu świata i w żadnym aspekcie nie respektuje innych 

niż  naukowe  rozwiązań  problemu.  Rozważania  Sedlaka  oparte  na  bioelek- 

tronice  nie  zapowiadają  rozwiązania  problemów  w  obrębie  metafizyki,  nie­

mniej  jednak  rodzą  pewien  niepokój  odbiorcy  wiążący  się  z  pytaniem:  Czy 

bioelektroniczne  pojęcia  pozwalają  uprawiać  metafizykę?

Sedlak  konstruując  podstawy  bioelektroniki  i  implikujących  ją  teorii, 

przedstawiał siebie jako przyrodnika poszukującego prawdy naukowej  o  świe­

cie,  w  świadomości  naukowej  dojrzewały  problemy  antropologiczne,  po­

wstawała  antropologia  kwantowa  (antropologia  dynamiczna)  uwzględniająca 

tezy  bioelektroniki.  Antropologia  pozwoliła  uświadomić jedność  człowieka ze 

światem,  a  jednocześnie  ukazała  pewien  niedosyt  pod  względem  wnikliwego 

i komplementarnego rozpatrywania człowieka.  Antropologia filozoficzna stała 

się w konsekwencji zapowiedzią pogłębienia analiz antropologicznych w meta­

fizyce.  W  swoich  rozważaniach  Sedlak  podejmuje  próbę  syntezy  osiągnięć 

nauk  przyrodniczych  i  teologii  chrześcijańskiej.  Wypracowana  w  ramach 

biologii  teoretycznej  bioelektroniczna  wizja  i  ludzkiej  egzystencji  z  założenia 

staje  się  podłożem  podjęcia  rozważań  na  płaszczyźnie  filozoficznej  oraz 

teologicznej.  Nowy  model  rozważań,  jaki  proponuje  Sedlak,  stanowi  próbę 

zrozumienia  w  całości  sensu  świata  i  ludzkiego  w  nim  istnienia.  Terminy 

wypracowane  w  bioelektronice  i  służące  wyjaśnianiu  struktury  świata  oraz 

zjawisk  w  nim  obecnych  otrzymują  nowy,  metafizyczny  sens.  W  tekstach 

Sedlaka  widoczne jest  przeświadczenie  o  „harmonii”  świata,  które  pierwotnie 

odnajdujemy w jego rozważaniach natury przyrodniczej i filozoficznej, charak­

terystyczną  ich  cechą  wydaje  się  obecność  idei jedności  człowieka  ze  światem 

przyrody.

Dzięki  Technologii  Ewangelii  twórczość  Sedlaka  zyskuje  głębię  analiz,  co 

pozwala  rozpatrywać  jego  koncepcje  w  szerszej  perspektywie.  Nie  należy

Wprowadzenie  w  bioelektronikę.  Wroclaw  1988,  s.  126— 127.  Uzasadnienie  tego  problemu  trą d  

sens  na  gründe  metalizyki  Sedlaka.

---

H2

ELŻBIETA  STRUZIK

jednak  sądzić,  że metafizyka  stanowi  pień,  z  którego  wyrasta  bioelektronika. 

Należy  przyjąć,  iż  perspektywa  budowania  problematyki  metafizycznej  za 

pomocą  bioelektronicznych  pojęć  zdominuje  późną  myśl  Sedlaka.  W  Tech­

nologii Ewangelii wiara w  rozum  przeplata  się  z wiarą religijną.  W  tym  czasie 

również  Sedlak  odkryje  swoje  poszukiwawcze  credo:  Poznając  tajemnicę 

przyrody —  odkrywam Boga:  „Bóg nie jest dla mnie kolejną nieznaną w nauce 

ani abstrakcją filozofów, lecz codzienną realnością obserwowanej przyrody”39; 

„[...]  sięgając  w  tajemnice  życia  i  ludzkiej  świadomości,  trudno  nie  pisać 

o  Bogu”40;  „Jestem  detektorem  Boga  i  przyrody.  To  nadaje  sens  mojej 

egzystencji.”41

W  rozpatrywaniu  zagadnień metafizycznych  Sedlak  odwoła  się  do  opozy­

cyjnych  kategorii  świata  i  ciemności  interpretowanych  w ramach  symbolizmu 

biblijnego.  Analizowana  w  ramach  bioelektroniki  kategoria  próżni  uzyska 

zupełnie  inną jakość  egzystencjalną.  „Na  początku  było  Nic  i  Wszystko.  Nic 

było  ciemnością.  Wszystko  było  w  Nieskończonej  Światłości.  Stworzył  Bóg 

Nic.  Nic  było  puste  i  nie  było  w  nim  niczego  prócz  zerowych  drgań  fali 

elektromagnetycznej.”42  W  ramach  teologii  dokonuje  Sedlak  analiz  kategorii 

próżni  za  pomocą  bioelektronicznych  pojęć.  N atura  próżni  jest  —  jego 

zdaniem  —  elektromagnetyczna,  zaznacza  potencjalność  próżni.  Symbolem 

próżni  jest  ciemność.  Sedlak  stwierdza,  iż  nie  będzie  polemizował  z  koncep­

cjami  tradycyjnej metafizyki  chrześcijańskiej,  starającej  się  odkryć  głębię  aktu 

stwórczego  Boga.  „Tym  samym  pozostawia  otwartą  drogę  w  miarę  postępu 

nauki  do  poszukiwań  pośredniego  czy  bezpośredniego  stworzenia.”43  Stwier­

dzeniem tym jednoznacznie określa swoje stanowisko, iż współcześnie człowiek 

potrzebuje uzasadnienia  naukowego,  dlatego  teorie  naukowe mają mu pomóc 

w  racjonalnym  wytłumaczeniu  powstania  wszechświata  i  uzasadnieniu  jego 

istnienia.  Sedlak  jest  przekonany,  iż  współczesna  teologia  chrześcijańska 

powinna  w  imię  rozumu  uwzględnić  możliwości  i  perspektywę  naukowego 

spojrzenia na świat i człowieka.  Spojrzenie to wcale nie musi podważać prawd 

wiary,  przeciwnie  —   może  stać  się  komplementarnym  komponentem  wiary. 

Nie  należy  —   zdaniem  Sedlaka  —  oddzielać  nauki  od  religii,  gdyż  ogarnąć 

całość wszechświata można jedynie dzięki naturalnemu procesowi zbiegania się 

nauki  z  filozofią  i  rełigią.

Próżnia jest  symboliczną  ciemnością,  z  której  wynurzyło  się  światło  jako 

przejaw  życia  próżni44.  Światło  powstałe  w  wyniku  działania  mocy  słowa

39  K.  D y m e l :   Tako  rzecze  Sedlak.  Lublin  1990,  s.  67.

40  W.  S e d l a k :   Technologia  Ewangelii.  Poznań  1989,  s.  41.

41  Ibidem,  s.  51,  zob.  także  s.  214—254.

42  Ibidem,  s.  25.

43  Ibidem,  s.  24.

44  „Imperatyw  Boskiego  słowa  —  »niech  się  stanie«  — poderwał  próżnię do  zgenerowania 

światła.  [...]  Cała  próżnia  to  urealnione  słowo  Boże,  oblekające  się  w  nową  jakość.”  Ibidem.

---