Elektroradio ashyolar va tibbiyot texnikasini

Manganin.  Namunaviy  rezistorlar  va  turli  qotishmali
asboblar yasashda qo‘llaniladi. Uning taxminiy tarkibi: Cu—85
%,  Mn—12  %,  Ni—3  %.  Manganinda 

  qiymati  0,42—0,48  mk

· m ga teng, 

p
 — ancha kichik bo‘lib, 6

50 · 10
-6
 K
-1
 ni tashkil
etadi.  Manganin  ingichka  (diametri  0,02  mm  gacha  bo‘lgan)
simga  cho‘zilishi  mumkin  bo‘lib,  ko‘p  hollarda  emallangan
izolatsiyada  ishlab  chiqariladi.  Kichik 

p
  va  vaqt  bo‘yicha
barqaror 

  qiymatini  olish  uchun  manganinli  sim  maxsus
termoishlovdan  o‘tkaziladi  (550—600°C  temperaturali  va-
kuumda kuydiriladi va so‘ngra sekin sovitiladi). Manganin kabi
qotishmalarning uzoq vatq ishlay oladigan ishchi temperaturasi
200°Ñ  dan  oshmaydi.  Mexanik  xossalari: 


=450—600  MPa,

l/l = 15—30 %. Manganinning zichligi 8,4 Mg/m
3
.
3.4-rasm. Mg-Zn tizimidagi qotishmaning kimyoviy birikish
turlari va 

 ga bog‘liqligi:
1—sof Mg; 2—MgZn; 3—Mg
2
Zn
3
; 4—MgZn
4
;
5—MgZn
6
;  6—sof Zn.
100
80
60
40
20
0 %,  Mg
%,  Zn
100
80
60
40
20
0
1
2
4
5
6
3
0,05
0,10
0,15
0,20
0,25

, mk

·m

---

43
Konstantan. Konstantan 60 % mis va 40 % nikeldan tashkil
topgan  qotishma.  Mis  va  nikelning  aynan  shunday  nisbatida
konstantan  yuqori  solishtirma  qarshilikka 

  = 0,48—0,52  mk

· m hamda kichik 


= —(5—25) · 10
-6
 K
-1
 qiymatiga ega bo‘ladi.
Konstantanning  issiqlikka  chidamliligi  manganinga  nisbatan
yuqori  bo‘lib,  40°C  bo‘lgan  temperaturada  uzoq  vaqt  ishlay
oladigan  reostatlar  va  elektr  qizdirgich  asboblar  yasashda
qo‘llaniladi.  Konstantan  bir  necha  yuz  gradus  temperaturalarni
o‘lchaydigan termoparalar ishlab chiqarishda ham ishlatiladi.