Istehsal və tədavül xərcləri (azərb bölməsi) 01

Sual 143: kömür hasilatının artımının stimul məqsədi ilə kömür tədarükçilərinin 

kömür sənayesinin istehsal müəssisələri ilə boşaldılan kömür və kömür 

zənginləşdirən məhsullar üzrə hesablamaları üçün tətbiq edilir: 

a)  əmtəə vergiləri də daxil olmaqla topdan satış qiymətlər; 

a.  hesablaşma qiymətləri; 

b.  astana qoruyucu qiymətlər; 

c.  girov qiymətləri; 

d.  yuxarıda sadalananların hamısı. 

 

 

Sual 144: Mədənlərdə mövcud olan xərclərin yekun uçotu sistemi: (Yanlışı qeyd 

edin) 

a.  kömür hasilatının maya dəyərinin kalkulyasiyası və təhlili üçün qısa 

müddətə məlumat əldə etməyə imkan verir; 

b.  maya dəyəri formalaşmasının nəzarətin vəzifələrinə tam cavab vermir; 

c.  sahələrin və başqa struktur bölmələrin işinin nəticələrini göstərməyə üçün 

imkan vermir; 

b)  istehsalat prosesləri üzrə istehsalın təşkil xarakteri və səviyyəsi üzrə 

ümumiləşdirməni etməyə imkan vermir  

c)  zəruri olduqda hər bir briqada üzrə faktiki xərcləri normativ xərclərlə 

müqayisə etməyi güman edir. 

 

 

 

Sual 145: Dağ-mədən sənayesi başqa istehsallardan fərqlənir: 

a)  əhəmiyyətli materialtutumluğu ilə; 

b)  əhəmiyyətli fondtutumluğu ilə; 

c)  əhəmiyyətli enerjitutumluğu ilə; 

d)  əhəmiyyətli əməktutumluğu ilə; 

e)  bütün cavablar doğrudur. 

---

 

 

Sual 146: Faydalı qazıntıların dağ-mədən şərtləri: (səhvi qeyd edin) 

a)  filizli torpağın gücü və dərinliyi 

b)  filizdə metalın olması 

c)  istilikvermə qabiliyyəti 

d)  su yolları 

e)  qayaların möhkəmliyi. 

 

 

Sual 147: Yatağın ayrı-ayrı hissələrinin işlənmələri üçün nəzərdə tutulmuş Dağ-

kapital işlərinin və dağ-mədən sənayesi texniki tikintilərin dəyəri: 

a)  Müvafiq ehtiyatların çıxarılması vaxtına qədər amortizasiya 

edilməlidir; 

b)  ümumi müəyyən edilmiş qaydada mövcud normalar əsasda il ərzində onların 

strukturlarında dəyişikliyin nəzərə alınması ilə amortizasiya edilməlidir; 

c)  müvafiq ehtiyatların çıxarılması vaxtına qədər amortizasiya edilməlidir  

d)  ilin əvvəlinə aşınmaların çıxılması ilə əsas vəsaitlərin qalıq dəyərinin faydalı 

qazıntıların balans ehtiyatlarının qalan hissəsinə bölünməsilə hesablanılır. 

e)  bütün cavablar doğrudur. 

 

 

Sual 148: Dağ-mədən texniki qurğuları üzrə amortizasiya ayırmaları: 

a)  ümumi müəyyən edilmiş qaydada mövcud normalar əsasda il ərzində onların 

strukturlarında dəyişikliyin nəzərə alınması ilə amortizasiya edilməlidir; 

b)  Müvafiq ehtiyatların çıxarılması vaxtına qədər amortizasiya edilməlidir; 

c)  fərdi tonlu dərəcələr əsasında amortizasiya edilməlidir; 

d)  yataqların ehtiyatlarının emal ediləcəyi müddətə amortizasiya edilməlidir; 

e)  ilin əvvəlinə aşınmaların çıxılması ilə əsas vəsaitlərin qalıq dəyərinin faydalı 

qazıntıların balans ehtiyatlarının qalan hissəsinə bölünməsilə hesablanılır. 

---

Sual 149: Faydalı qazıntıların xüsusiyyətindən və növündən asılı olmaq filizin 

çıxarılmaya hazırlığının aşağıdakı metodları tətbiq edilir: (səhvi qeyd edin) 

a)  yuyulmaq və qızarmaq 

b)  dağıtmaq və parçalaamaq 

c)  qravitasiya zənginləşdirmə və üzgüçülləşdirmə (flotasiya) 

d)  quru və yaş maqnit bölgü 

e)  parıldatma və qaradasiya. 

 

 

07 

 

Sual 150: Xərclərin vahid, tipik nomenklaturası nəyə əsasən qəbul edilir:  

a)  İşçilərin əmək haqlarına, istifadə olunan resursların həcminə görə 

b)  Xərc elementləri üzrə maya dəyərinin kalkulyasiyasınındın hesablanmasına 

uçotuna görə  

c)  İqtisadi elementlərin dəyərinin hesablanmasının uçotuna görə 

d)  Xərclərin ilkin formasının səciyyəsi, istifadə olunan resursların həcm və 

tərkibinin müəyyən edilməsinə görə 

e)  Xammal və resursların istehsal prosesində istifadə olunma həcminə görə 

 

 

Sual 151: Xərclərin elementlər üzrə qruplaşdırılmasının məqsədi ola bilər:  

a)  Xərclərdən müəssisə daxilində fəaliyyət göstəricilərinin 

əlaqələndirilməsi məqsədi ilə istifadə olunur 

b)  Xərclərdən, onların vahid, tipik nomenklaturasının qəbul olunması məqsədi 

ilə istifadə olunur 

c)  Xərclərin kalkulyasiya maddələri üzrə qruplaşdırılması məqsədi ilə istifadə 

olunur 

d)  Xərclərdən, onların analitik uçotunun aparılması məqsədi ilə istifadə olunur 

---

e)  Xərclərdən, istehsal xərclərinin uçotu və maya dəyərinin kalkulyasiyası 

məqsədi ilə istifadə olunur 

 

 

Sual 152: Xərclərin kalkulyasiya maddələri üzrə qruplaşdırılmasının məqsədi: 

a)  Müəssisə daxilində onların fəaliyyət göstəricilərinin əlaqələndirilməsi 

məqsədi ilə 

b)  Xərclərin vahid, tipik nomenklaturasının qəbul olunması məqsədi ilə 

c)  İstehsal xərclərinin uçotu və maya dəyərinin kalkulyasiyası məqsədi ilə 

d)  Xərclərin analitik uçotunun maya dəyərinin kalkulyasiyasının təşkili 

məqsədi ilə 

e)  Müəssisədə xərclər haqqında informasiyanın əldə edilməsi məqsədi ilə 

 

 

 

Sual 153: Energetikada xərclərin kalkulyasiya obyektlərinə aiddir: 

a)  enerji istehsalı mərhələləri; 

b)  elektrik və istilik enerjisi;  

c)  enerjinin inkişafı mərhələləri 

d)  enerjinin ötürülmə - daşınma mərhələləri; 

e)  bütün cavablar doğrudur. 

 

 

Sual 154: Enerji müəssisələrində yanacağın qiyməti uçota alınır: 

a)  franko-stansiya göndərmə 

b)  franko-stansiya təyinat 

c)  franko-anbar istehsalçi 

d)  franko-anbar istehlakçi 

e)  bütün cavablar doğrudur 

 

---