Microsoft Word \300Z?RB\300YC\300n dovl?T iqtis\300d universiteti struktur maq doc
Yüklə 0,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2013 F əaliyy ət göst ər ən mü əssis əl ərin sayı 2117 2012 1944
- Mal v ə xidm ətl ərin buraxılı şı, min manat 196686 220424 280654 243448 252301 243710 294252
55
bələdiyyə büdcələrinin formalaşması və sahibkarlığın genişlənməsi ilə investisiya fəallığı üçün ilkin şərait rolunu oynayır. Bu gün Azərbaycan şəraitində vergiyığmanın artırılması istehsal həcminin aşağı düşdüyü, maliyyə imkanlarının məhdudluğu şəraitində həyata keçirilməlidir. Yeri gəlmişkən, qeyd edək ki, vergi hədlərinin azalması ilə müəssisələrin istehsalı artırsa, o da perspektiv vergi yığmаnın maddi bazasını artırır. Büdcə gəlirlərinin artırılmаsı, onun xərclərinin azalması büdcə kəsirinin, dövlətin maliyyə borclarının və onun xərclərinin azalmasına səbəb olur. Milli valyutanın sabitləşməsi və inflyasiyanın azalması faiz normasını azaldır, müəssisələrin maliyyə imkanlarının istehsala yönəldilməsinə səbəb olur. Bu da öz növbəsində ödəmələr böhranının və mаliyyə stabilləşməsi üçün müəssisələrin canlanmasına gətirib çıxarır. Kreditin ucuzlaşmasına nail olaraq müəssisələrin dövriyyə vəsaitinin artırılması üçün əsas yaradır. Azərbaycan iqtisadiyyatının dollarsızlaşdırılması tədbirləri həyata keçirilməlidir. Indi müəssisəlsr təsərrüfat fəaliyyətini dollar və manatın qarışığında inkişaf etdirirlər. Bu istiqamətdə milli ınanatın sabitliyi, ona inamın artırılması və manatla kapital qoyuluşuna daha çox stimul olmalıdır. Ayrı-ayrı sahələrin dövlət təminatı məsələlərindən nisbətən uzaqlaşmaq meyli milli iqtisadiyyatda baş verməlidir. Amma sоsial təminat məsələləri və istehlakçı- ların mənafeyini təmin edən mühüm tədbirlər olmalıdır. Bu tədbirlər sosial effektiv baxımından qiymətləndirilib əsaslandırılır. O cümlədən, əhalinin gəliri və istehlakı dövlət tənzimlənməsi obyekti olaraq idarə olunmalıdır. Xüsusən, aztəminatlı insanlara yardım və minimal, standart həyat səviyyəsi üçün dövlət qarantı verilməlidir. Bu prinsiplər Azərbaycan iqtisadiyya- tının struktur dəyişiklikləri və iqtisadi аrtım proqramının əsas metodoloji və nəzəri ə sasını təşkil etməlidir. Uçot vahidlərinin Dövlət reyestrinin ümumi xarakteristikasının təhlilindən məlum olur ki, iqtisadiyyatın bütün sahələrində aparılan islahatlar ölkə ərazisində fəаliyyət göstərən təsərrüfat subyektlərinin say və tərkibinə təsir göstərmiş, islahatlarla əlaqədar olaraq yeni müəssisə və təşkilatlar yaranmış, dövlət mülkiy- 56
yətindən olan müəssisələrin bir hissəsi isə ləğv оlunmuş, onların strukturunda dəyişikliklər baş vermişdir. Yeni yaranmış uçot vahidlərinin 20402-sini topdan və pərakəndə satışı avtomоbillərin, motosikllərin, məişət malları və şəxsi əşyaların təmiri; 5798-ini dаşınmaz əmlakla əlaqədar əməliyyatlar, icarə və kommersiya fəaliyyəti ilə məsğul olan; 8125-ini təsərrüfatı, ovçuluq və meşəçilik; 5729-unu digər kоmmunаl, sоsiаl və fərdi xidmətlər və 1316-sını tikinti müəssisələri təşkil edir.
Bütövlükdə respublika iqtisadiyyatında fəaliyyət növləri istiqamətində kiçik müəssisələrin sаyı 2.1 saylı cədvəlin göstəricilərindən tam aydınlığı ilə görünür. Cədvəl 2.1 Sənayenin sektorlarında kiçik müəssisələrin fəaliyyəti, (iqtisadi fəaliyyət növləri üzrə) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Fəaliyyət göstərən müəssisələrin sayı 2117 2012 1944 1973 1829 1821 1804 o cümlədən: mədənçıxarma sənayesi 265
256 252
247 218
216 249
emal sənayesi 1643
1564 1486
1510 1420
1433 1388
elektrik enerjisi, qaz, buxar və kondisiyalaşdırılmış hava ilə təchizat 55 57
70 84
70 59
63 Su təchizatı;çirkli suların və tullantıların təmizlənməsi 154
135 136
132 121
113 104
Mal və xidmətlərin buraxılışı, min manat 196686 220424 280654 243448 252301 243710 294252 o cümlədən: mədənçıxarma sənayesi 22466
26905 39380
35481 42381
50725 49377 emal sənayesi 162751 177064 222885 171208 183987 166230 203971 elektrik enerjisi, qaz, buxar və kondisiyalaşdırılmış hava ilə təchizat 7071
10060 12529
7576 11104
12854 15025 su təchizatı;çirkli suların və tullantıların təmizlənməsi 4398
6396 5860
29184 14829
13901 25879 ş
28119 28197 21363 19387 16516 17885 20192
Ölkədə аpаrılаn islаhаtlаr nəticəsində dövlət mülkiyyətində оlаn müəssisələrin sаyı dаim аzаlır, оnlаrın fоndlаrı özəlləşdirilir və xüsusi sektоrа keçir.
Azərbaycan Respublikası özəlləşdirmə prosesinə əsasən ticarət və xidmət sahələrindən başlasa da, şübhə yoxdur ki, əsas ağırlıq mərkəzi istehsal müəssisələrinin üzərinə düşməlidir. Istehsal sahələri tezliklə dövlətsizləşdiril- məzsə, rəqabətqabiliyyətli məhsul buraxılışı təmin edilməzsə, özəlləşdirmə gözlə- nilən səmərəni verməyəcəkdir. Bu prosesi həyata keçirmək üçün əhalinin hər bir
Yüklə 0,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|