Đnflyasiya, faiz, valyuta məzənnəsi Dr. Cihan Bulut, Nəsimi Kamalov
arasındakı münasibət və Azərbaycan
209
Tablo: 12. Đnflyasiya ilə Đnflyasiya, Faiz və Valyuta Məzənnəsi
Arasındakı Korelasyon Əmsalları
Đl
Đnflyasiya
Faiz
Valyuta məzənnəsi
Cari
1.00
0.68
-0.03
Bir Sonrakı
0.40
0.66
-0.47
Đki Sonrakı
-0.73
0.14
-0.82
Üç Sonrakı
0.26
0.48
-0.64
Tablo: 13. Faiz ilə Đnflyasiya, Faiz və Valyuta Məzənnəsi Arasındakı
Korelasyon Əmsalları
Đl
Đnflyasiya
Faiz
Valyuta məzənnəsi
Cari
0.68
1.00
-0.67
Bir Sonrakı
0.04
0.82
-0.85
Đki Sonrakı
-0.92
0.55
-0.96
Üç Sonrakı
-0.45
-0.18
0.36
Tablo: 14. Valyuta Məzənnəsi ilə Đnflyasiya, Faiz və Valyuta Məzənnəsi
Arasındakı Korelasyon Əmsalları
Đl
Đnflyasiya
Faiz
Valyuta məzənnəsi
Cari
-0.03
-0.67
1.00
Bir Sonrakı
0.73
-0.60
0.83
Đki Sonrakı
0.48
-0.72
0.57
Üç Sonrakı
-0.29
-0.63
0.59
3. Đnflyasiya, Faiz Həddi və Valyuta Məzənnəsi
Əlaqələrinin Reqressiya
Analizi
1990-cı ildə müstəqilliyini qazanan Azərbaycan iqtisadiyya-
tında inflyasiya səviyyəsi, faiz dərəcəsi və valyuta məzənnəsi 1996-cı
ilə qədər istiqrarsız bir inkişaf göstərmişdir. 1996-cı ildən sonra əldə
edilən iqtisadi istiqrar ilə birlikdə bu makro iqtisadi dəyişgənlərdə də
istiqrarlı inkişaf tendensiyası görünməyə başlamışdır. Bu səbəblə,
apardığımız reqressiya analizi üçün məhz 1996-cı ildən sonrakı dövr
göstəriciləri ələ alınmışdır. Ancaq, 6 illik göstəricilərin reqressiya
analizi üçün yetərli olmadığı da reallıqdır. Gələcək illərdə reallaşacaq
göstəriciləri də daxil etməklə daha sağlam nəticələr əldə edilə bilər.
Dr. Cihan Bulut, Nəsimi Kamalov Đnflyasiya, faiz, valyuta məzənnəsi
arasındakı münasibət və Azərbaycan
210
Bu baxımdan, apardığımız reqressiya analizi gələcək analizlər üçün
təməl təşkil edə bilər.
3.1. Đnflyasiya, Faiz və Valyuta Məzənnəsinin Đnflyasiya
Üzərindəki Təsiri
Asılı Olmayan Dəyişənlər: Bir il əvvəlkinə aid inflasiya, cari ilə aid
faiz və bir il əvvəlkinə aid valyuta məzənnəsi
Asılı Dəyişən: cari ilə aid inflyasiya.
SUMMARY OUTPUT
Regression Statistics
Multiple R
0.96
R Square
0.92
Adjusted R Square
0.80
Standard Error
2.46
Observations
6.00
ANOVA
df
SS
MS
F
Significance F
Regression
3.00
138.35
46.12
7.65
0.12
Residual
2.00
12.06
6.03
Total
5.00
150.42
Coefficients
Standard Error
t Stat
P-value
Lower 95%
Upper 95%
Lower 95.0%
Upper 95.0%
Intercept
-114.94
31.78
-3.62
0.07
-251.67
21.79
-251.67
21.79
Enf_t-1
-0.06
0.17
-0.32
0.78
-0.79
0.68
-0.79
0.68
Faiz_t
1.56
0.71
2.20
0.16
-1.49
4.60
-1.49
4.60
Dev_t-1
0.02
0.00
4.14
0.05
0.00
0.04
0.00
0.04
RESIDUAL OUTPUT
Observation
Predicted Enf_t
Residuals Standard Residuals
1.00
2.67
1.03
0.66
2.00
-6.39
-1.21
-0.78
3.00
-8.81
0.31
0.20
4.00
0.53
1.27
0.82
5.00
4.05
-2.55
-1.64
6.00
1.65
1.15
0.74
F=7.65
Fα=19.16 (at 5% siginificance level).
Đnflyasiya, faiz, valyuta məzənnəsi Dr. Cihan Bulut, Nəsimi Kamalov
arasındakı münasibət və Azərbaycan
211
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
1997
1998
1999
2000
2001
2002
Enf %
Predicted Enf %
Şəkil: 16. Real və Reqressiya Yoluyla Təxmin Edilmiş Đnflyasiya
3.2. Đnflyasiya, Faiz və Valyuta Məzənnəsinin Faiz
Üzərindəki Təsiri
Asılı Dəyişənlər: Bir il əvvəlkinə aid inflyasiya, bir il əvvəlkinə aid
faiz və cari ilə aid valyuta məzənnəsi
Asılı Dəyişən: cari ilə aid faiz
Fα=19.16 (at 5% siginificance level).
10
12
14
16
18
20
22
24
26
28
30
1997
1998
1999
2000
2001
2002
Faiz
Predicted Faiz
Şəkil: 17. Real və Reqressiya Yoluyla Təxmin Edilmiş Faiz
Dr. Cihan Bulut, Nəsimi Kamalov Đnflyasiya, faiz, valyuta məzənnəsi
arasındakı münasibət və Azərbaycan
212
3.3. Đnflyasiya, Faiz və Valyuta Məzənnəsinin Valyuta
Məzənnəsi Üzərindəki Təsiri
Asılı Olmayan Dəyişənlər: Bir il əvvəlkinə aid inflyasiya, bir il
əvvəlkinə aid faiz və bir il əvvəlkinə aid valyuta məzənnəsi
Asılı Dəyişən: cari ilə aid faiz.
SUMMARY OUTPUT
Regression Statistics
Multiple R
0.82
R Square
0.68
Adjusted R Square
0.19
Standard Error
2.79
Observations
6.00
ANOVA
df
SS
MS
F
Significance F
Regression
3.00
32.42
10.81
1.39
0.44
Residual
2.00
15.56
7.78
Total
5.00
47.98
Coefficients
Standard Error
t Stat
P-value
Lower 95%
Upper 95%
Lower 95.0%
Upper 95.0%
Intercept
5.93
106.50
0.06
0.96
-452.29
464.15
-452.29
464.15
Enf_t-1
-0.03
0.53
-0.06
0.96
-2.33
2.26
-2.33
2.26
Faiz_t-1
0.68
2.27
0.30
0.79
-9.07
10.43
-9.07
10.43
Dev_t
0.00
0.01
-0.02
0.99
-0.06
0.06
-0.06
0.06
RESIDUAL OUTPUT
Observation
Predicted Faiz_t
Residuals Standard Residuals
1.00
24.23
1.07
0.60
2.00
22.13
-1.83
-1.04
3.00
18.99
0.81
0.46
4.00
18.63
0.87
0.49
5.00
18.05
1.69
0.96
6.00
18.20
-2.61
-1.48
Fα=19.16 (at 5% siginificance level).
3000
3200
3400
3600
3800
4000
4200
4400
4600
4800
5000
1997
1998
1999
2000
2001
2002
Devaluasyon
Predicted Dev
Dostları ilə paylaş: |