8. Shartnom alarning bajarilishini sug'urtalash.
9. Kredit jarayonini sug'urtalash.
10. U y -ro ‘zgor buyumlarni sug‘urtalash va hokazo.
9 .4 . O ‘zbekiston Respublikasi su g‘urta
qonunchiligi
S u g 'u rta h u q u q in i maxsus m an baalaridan b o 'lib O 'z b e k isto n
Respublikasining 1993-yil 6-mayda qabul qilingan maxsus «Sug'urta
to ‘g‘risida» gi qonuni hisoblanadi. Ushbu q o n u n d a umumiy qoidalar,
sug'urta shartnomasi, sug'urtalovchilarning moliyaviy barqarorligini
t a ’minlash, sug'urta faoliyati ustidan davlat idoralarini nazorat qilish,
sug'urtaga oid nizolarni lial qilishga oid qoidalar belgilangan. Sug'urta
faoliyatini tartibga solish va ular ustidan davlat nazorati asosan ushbu
qonunga tayanilgan holda amalga oshiriladi. B undan tashqari, O 'z b e
kiston Respublikasi Fuqarolik kodeksi ham sug'urta huquqining muhim
manbalaridan hisoblanadi. U nda barcha bitimlar va shartnomalarga
taalluqli bo'lgan asosiy qoidalar belgilangan. Fuqarolik kodeksining
914—962-moddalarida sug'urta shartnomalash, lining turlari ishtirok-
chilari o'rtasidagi, sug'urtalovchi va sug'urtalanuvchi huquqlari hamda
javobgarliklarining eng m uhim qoidalari belgilangan. Sug'urta huquqi
manbalari qoidalarida O 'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi,
boshqa davlat boshqaruv organlarining idoraviy m e ’voriy hujjatlari
m uhim o'rin tutadi.
Ushbu m e ’yoriy hujjatlar «Sug'urta» to'g'risidagi qonun talablarini,
O'zbekiston Respublikasi Prezidenti va huquqiy qoidalarida
belgilangan
vazifalarning bajarilishining t a ’m inlashda, sug'urta faoliyatiga oid
davlat siyosatini ro'yobga chiqarilishida alohida kasb etadi. Sug'urta
moliyaviy m ablag'lar eng ko'p qo'llanadigan, munosabat ishtirokchi-
larining huquq va manfaatlari to'qnashadigan shu tufayli bu huquq
va majburiyatlar tez-tez risk ostida qolishi m um kin bo'lgan sohalardan
biridir.
Shu sababli sug'urta sohasidagi m unosabatlar davlatning diqqat
e ’tiborida bo'lib, bu m unosabat ishtirokchilarining huquqlari, maj-
buriyatlari, javobgarliklari doirasida davlat to m o nidan belgiianadi.
Sug'urtaga oid hukum at munosabat obyektlari bo'lib, sug'urta tashkiloti
va sug'urta qildiruvchi yuridik yoki jismoniy shaxs o'rtasida sug'urta
shartnom a aloqalari kelib chiqishiga sabab bo'iayotgan predrnetlar
hisoblanadi. «Sug'urta to'g'risida» gi O'zbekiston Respublikasi qo-