Xaçmaz rayon məRKƏZLƏŞDİRİLMİŞ Kİtabxana sistemi



Yüklə 314,82 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix28.06.2018
ölçüsü314,82 Kb.
#52214


 

                

            XAÇMAZ  RAYON  MƏRKƏZLƏŞDİRİLMİŞ  KİTABXANA  SİSTEMİ 

 

                                                  Metodika-biblioqrafiya şöbəsi 

 

 

 

 

 

 

                                                        

 

 

 

 

 

 

 

                                                          SƏNİ KİM UNUDAR... 



                                     ( M. Müşfiqin anadan olmasının 105 illiyi münasibıti ilə) 

                                                                   Metodiki tövsiyyələr 



   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                      Xaçmaz – 2013 

 

 


            Bu il Azərbaycan poeziyasının yaradıcılarından biri olan Mikayıl Müşfiqin 105 

illiyini qeyd etməyə hazırlaşırıq. 

            M. Müşfiq poeziyasının gücü və qüdrəti müasir, xəlqi humanist olmasıdır. Yeni 

həyat quruculuğu azad əmək, vətənpərvərlik və qadın azadlığının tərənnümü Müşfiq 

poeziyasının başlıca pafosudur. Yaradıcılığına əsas coşqun hiss, həyacan, gələcək 

arzusu ilə qanadlanan xəyal onun əsərlərinə romantik bir vüsət vermişdir. 

            Müşfiq elə ilk gənclik illərindən poeziya yoluna qədəm qoymuşdur. Lakin bu 

poeziya yolu Müşfiq üçün ağır və məşəqqətli olmuş 1937-ci il – şəxsiyyətə pərəstiş 

illərində haqsız güllələnmişdir. 

            Cəmi 29 il ömür sürən şair olduqca böyük bir ədəbi irs qoyub getmiş, bədii və 

sənətkarlıq cəhətdən yüksək səviyyədə duran, bu gündə müasir səslənən şerlər və 

poemalar yaratmışdır. Onun şerə qırılmaz tellərlə bağlılığı aşağıdakı misralarda çox 

gözəl təsvir edilmişdir: 

                 Ey şer yazmaqla köçən günlərim,  

                 Siz ki. ən vəfalı günlərimsiniz. 

              Müşfiqin ilk mətbu əsəri – “Bir gün” şeri Azərbaycan Sovet hakimiyyətinin 

qurulmasına həsr olunub. Şer 1926-cı ildə nəşr olunmuşdur. 

              “Bir gün” şerində şair xalqımızın azadlığa çıxmasını tərənnüm edərək yazırdı: 

                 Bu gün. Bizə buldunsa bu aləmdə səadət 

                 Hörmət sənə, hörmət sənə,hörmət sənə, hörmət 

              İlk şerləri ilə diqqəti cəlb edən Müşfiqin bir-birinin ardınca “Küləklər”(1930), 

“Günün səsləri”, “Pambıq”, “Bir May”, “Buruqlar arasında”, “Şəngül, Şüngül, 

Məngül”(1934), “Qaya”(1935), “Kəndli və ilan” kitabları nəşr olunur. 

              Azərbaycan xalqının ağar keçmişindən  və yeni həyat quruculuğundan bəhs 

edən “əfşan”, “Çoban”,”Dağlar faciəsi”(1933, “Səhər”, “Sındırılan söz”(1935) və s. 

poemalarında lirika daha qüvvətlidir. 

             Müşfiq uşaqların yaxın dostu idi. Uşaqlara böyük məhəbbətini onlar üçün 

(“Pambıq”, “Məktəbli sərgisi”, “Pioner”, “Zəhra üçün”, “Pioner sarayı”) şerləri, 

“Vuruşmalar”, “Qaya” kimi poemalar və “Şəngül, Şüngül Məngül”, “Kəndli və ilan” 

adlı mənzum nağılları ilə bitirmişdir. 

            Müşfiqin tərcüməçiıik işi haqqında da danışmaq yerinə düşərdi. Bununla o 

müntəzəm məşğul olmuşdur. O, dilimizə Firdovsinin, Ömər Xəyyamın, A.S.Puşkinin, 

M.Y.Lermantovun, t,Q,Şevçenkonun, S,Y,Marşakın şerlərini  və pomalarını yüksək 

ilham və böyük sənətkarlıqla tərcümə etmişdir. 

           Müşfiq yaradıcılığında məhəbbət lirikası mühüm yer tutur. Lirik şerlərində 

“Sənin gözlərin”, “Ulduzlar”, “Şirin qız”, “Yenə o bağ olaydı”, “Ürək”, “Maral”, 

“Sənin gülüşlərin”, “Nə deməkdir?” və s. məhəbbətin şirin cəfası, hicrandan yaranan 

həsrət, vüsal şirinliyi, cavan aşiqin ürək çirpıntılarını, sevdalı gənclərin ülvi hisslərini 

yüksək poeziya dili ilə qələmə almışdır. Bunlar “Yenə o bağ olaydı” şerində ustalıqla 

təsvir edilmişdir: 

                  Yenə o bağ olaydı, yenə yığışaraq biz 

                                         O bağa köçəəydiniz. 

                  Biz də muradımızca fələkdən kam alaydıq 

                                        Sizə qonşu olaydıq 

               Yenə o bağ olaydı, səni tez-tez görəydim: 

                                       Qələmə söz verəydim, 

                Hər gün bir yeni  nəğmə, hər gün yeni  

                                                                 Ilham, 

                                      Yazaydım səhər-axşam, 

                Arzuya bax, sevgilim, tellərindən incəmi?  

                                      Söylə ürəyincəmi? 

 

 

 

 


Xaçmaz rayon MKS-nin nəzdində yerləşən bütün kitabxanalar M.Mişfiqin 105  

illik yubileyinə hazırlıq işləri görməlidirlər. Kitabxana işçiləri gənclər arasında 

M.Müşfiqin əsərlərinin təbliğinə maraq göstərməlidirlər. Metodik vəsaitin 

hazırlanmasında əsas məqsəd kitabxanada M.Müşfiq əsərlərini geniş təbliğ etmək

onun böyük hisslərini tərənnüm edən şerlərini gənc oxuculara tanıtmaq, qısa ömür 

payını faciə ilə başa vuran bir şairi sevdirməkdir. 

 

Bu məqsədlə biz kitabxanaçılar M.Müşfiqin yaradıcılığından bəhs edən kitab 

sərgiləri təşkil etməli, kitabxana plakatı, kitab müzakirəsi və şifahi jurnal keçirməli, 

ədəbi-bədii gecələrə hazırlaşmalıyıq.  

 

Yubiley ərəfəsində M.Müşfiqin əsərlərinin təbliğində yaxşı olardı ki, ilk növbədə 

kitab sərgilərindən istifadə olunsun. Sərginin təşkilində müxtəlif başlıqlardan istifadə 

etmək olar: “Həyat aşiqi”, “Mənim könlüm deyir ki...”, “Sevgim mübarizə, sevgilim 

həyat” və s. 

 

Aşağıda “Həyat aşiqi” mövzusunda sərgi ilə tanış ola bilərsiniz: 

         

             1 

 

            2 

                                                      

     I   

 

       1 

 

       2 

 

      3 

 

      4 

 

      5 

 

     6 

 

    II 

 

      1 

 

      2 

 

     3 

 

     4 

 

      5 

       6 

 

  III                   1 

        2 

       3 

       4 

       5 

 

  IV                     1 

       2 

      3 

       4 

      5 

    6 

     7 

                               

 

         Başlıq:  “Həyat aşiqi”  (M.Müşfiqin anadan olmasının 105 illiyi münasibətilə (1908-

1988) 

         Sitat:     Mənim könlüm deyir ki,  

                                hələ bunlar nədir ki... 

                       Böyük günlər, şanlı günlər, şən günlər 

                                Yoluna düşən günlər 

                                hələ qarşımızdadır. 

                                                                 M.Müşfiq. 

 

 

         1-ci bölmə:  Müşfiqin sənət dünyası 

         1.     I sitat:  Müşfiq qısa bir zamanda sovet quruluşunun bütün əzəmətini dərindən 

dərk 

                              etmiş, həm də onun ehtiraslı bir carçısı olmuşdur. 

                                                                                                            M. Arif  

         2.     II sitat: Pislər zaman-zaman pislədi səni 

                                    Onları almadan saya fəqət sən  

                                    Ölmüşlər öldürmək istədi səni, 

                                    Ölmüşlər bilmədi əbədiyyətsən. 

                                                                                        R. Zəka.  

                                                                     

          3.  Müşfiq M. Vuruşmalar. -B.; Gənclik, 1987. -38s.     

           

          4.  Müşfiq M. Yenə o bağ olaydı. –B.; Gənclik, 1976. -165s. 


          5.  Müşfiq M.  Əbədiyyət nəğməsi. –B.; Yazıçı, 1978. -310s.     

                                                

       

 

          II bölmə: Sevgim mübarizə, sevgilim həyat.                                                             

          1.          I sitat: Ah, mən gündən-günə bu gözəlləşən                                                   

                                   İşıqlı dünyadan necə əl çəkim                                   

                                   Bu yerlə çarpışan, göylə əlləşən 

                                   Dostdan, aşinadan necə əl çəkim.                           

                                                                                M. Müşfiq  

            2.   II sitat:  Xoşdur gözəl görüb bütün elləri 

                                Çalışmaq, yaşamaq, sevmək, sevilmək. 

                                Xoşdur xilqətdəki hər gözəlliyi 

                                Ürək duyaraq anlaya bilmək. 

                                    

M. Müşfiq. 

            3. MüşfiqM. Əsərləri. 3 c-də. C-I. Şerlər 1925-1937.-B.; Azərnəşr, 1968. -385s. 

            4. MüşfiqM. Əsərləri. 3 c-də. C-II. Şerlər, mənzum oçerklər, poemalar. -B.;           

             “Aazərnəşr”, 1970. -380s. 

            5. . MüşfiqM. Əsərləri. 3 c-də. C-III. Uşaqlar üçün əsərlər, məktub, müsahibə,    

            məqalələr, tərcümələr. –B.; Azərnəşr, 1973. -353s. 

            III bölmə:  Yenə o bağ olaydı. 

1.      I sitat:   Qarşımda nazlanıb yenə gülürsən,                                                                                 

                       Bilsın gülüşlərin nəyə bənzəyir? 

                       Mən desəm artıqdır özün bilirsən 

                       Lalə yarpağında şahə bənzəyir. 

                                                                M. Müşfiq  

2.  Müşfiq M. Yenə o bağ olaydı. –B.; Gənclik, 1976. -165s. 

            3.  Müşfiq M. Duyğu yarpaqları. –B.; Azərnəşr, 1965. -68s. 

            4.  Müşfiq M. Seçilmiş əsərləri. B.; Maarif, 1983. -211s. 

 

            IV bölmə:   Müasirləri M.Müşfiq haqqında. 

1.      I sitat:   M.Müşfiq dünyanın ən inqilabi, ən ideyalı ədəbiyyatı bədii cəhətdən də   

                       birinci  cərgədə görmək istəyirdi.      

                                                                        C. Xəndan  

2.

 

II sitat:  “Ürəyi fərəhlə dolandı, gözlərində sevinc, yazardı, yaradardı sakit və 

                        dinc                                                 

                        Nə dilində giley qalmadı, nə gözlərində kədər. Oxşayırdı könlünü  

                        dillərdə, 

                         Dodaqlarda gəzən Mikayıl Müşfiq imzalı nəğmələr”. 

                                                                                                               R. Rza  

3.

 

III sitat:  “Müşfiq böyük istedad idi. On bir ildə o nə qədər gözəl şer nümunələri 

                         yaratmışdır. Onda rahatlıq, həyat eşqi ilə sənət elmi ilə daima çırpınan   

                         bir ürək vardı.” 

                                                                                                         M.İbrahimov. 

 

4. Rza R. Seçilmiş əsərləri. 5cilddə. C-5. –B.; 1983. -274s. 

5. Ağasəfa. Fikir dünyası. –B.;Yazıçı,1981. -54s. 

            6. Hüseynoğlu G. Müşfiq: həyat və yaradıcılığı. –B.; Azərnəşr, 1968. -106s.  

 

 

 

 

                                

                                   ƏBƏDİYYƏT  NƏĞMƏSİ 


 

                                    (Musiqili ədəbi-bədii gecə) 

 

 

 

 

Bu tədbiri keçirmək üçün kitabxanaçı ilk növbədə bir sıra başlıqlardan istifadə 

edə bilər. Məs: “Oxu tar”, “Yenə o bağ olaydı”, “Duyğu yarpaqları”, “Sındırılan söz”, 

“Həyat sevgisi” və s.  Kitabxanaçı tədbir iştirakçılarını “M.Müşfiq 105” başlığı altında 

kitab sərgisi ilə tanış edir. 

 

Tədbiri xalq artisti Z. Xanlarovanın ifasında Ə.Tağıyevin M.Müşfiqin sözlərinə 

bəslədiyi “Sənə qurban” mahnısının səsləndirilməsi ilə başlayır. Mahnı bitdikdən sonra 

səhnəyə tədbiri hazırlayan kitabxanaçı daxil olur. O, tədbir iştirakçılarına M.Müşfiqin 

həyat və yaradıcılığı haqqında məlumat verir, onun sənət aləmində keçdiyi yoldan 

söhbət açır. Sonra kitabxanaçı gecənin aparıcılarına söz verir: 

  I aprıcı: 

 

Ey insan çarpdıqca ürəyin sənin, 

 

Açıldıqca əməl çiçəyin sənin, 

 

Çılğın təbiəti rəm eylədikcə  

 

Özünə uğurlu əməyin sənin 

 

Almaz külüngünü vurub dağlara, 

 

Çıxdıqca daşlardan çörəyin sənin, 

 

Dünyanı hey duyub, hey düşünməyə 

 

Bir nəğmə olduqca gərəyin sənin, 

 

Dünya qaldıqca son yarpaq, sonam 

 

Yenə sönmədikcə istəyin sənin  

 

Şair yeni-yeni sözlər bulağı 

 

Kainat olduqca şer olacaq. 

II aparıcı: 

 

Mən əzilən sinifin hayqıran 

 

Haq bağıran sədasından yarandım 

 

Ölümlərin pəncəsindən hıçqıran  

 

Məzlumların həvasından yarandım. 

 

İnsan oğlu, uzaqlaşma, gəl yaxın: 

 

Başqa yoldan alınmasın sorağın 

 

Bir günəşin, bir məsləkin, bir elin 

 

Ən həqiqi mənasından yarandım. 

III aparıcı:  

 

Oxu, tar, oxu, tar... 

 

Səsindən ən lətif, şerlər dinləyim 

 

Oxu, tar, bir qədər... 

 

Nəğməni su kimi alışan ruhuma çiləyim 

 

Oxu, tar. 

 

Səni kim unudar? 

 

Ey geniş kütlənin acısı, şərbəti- 

 

Alovlu sənəti. 

                                              (musiqi səslənir) 

 

Tədbir iştirakçıları Azərbaycanın xalq artisti G.Məmmədovun “Oxu, tar” 

mahnısını disk vasitəsi ilə dinləyirlər. 

 

 

           I aparıcı: 

 

Əgər bu günkü Azərbaycan şerində bir məlahət, bir səmimiyyət, bir ülviyyət 

varsa,əgər bu gün yazıb-yaradan şairlərin əsərlərində bir alov, bir ilham, bir çağlayış  

 


parlarsa, əgər fikirlərimizdən qələmlərimizə gedən yol üfüqlər kimi günəşlənərsə 

burada sənin də inkaredilməz, danılmaz böyük xidmətlərin vardır. 

 

 

           II aparıcı: 

 

Müşfiqin ən böyük amalı Azərbaycan ədəbiyyatının zənginləşməsinə, inkişafına xidmət 

etmək idi. Xalqına sonsuz məhəbbət bəsləyən şairin ürəyi həyat sevgisi ilə çırpınırdı. 

Şerlərinin birində dediyi kimi: 

 

Ah, mən gündən-günə gözəlləşən,  

 

İşıqlı dünyadan necə əl çəkim 

 

Bu yerlə çarpışan, göylə əlləşən 

 

Dostdan, aşinadan necə əl çəkim. 

 

III aparıcı: 

 

Müşfiq lirikası özünün yalnız ictimai əxlaqi-tərbiyəvi məzmunu ilə deyil, orijinal 

sənətkarlıq cəhətləri ilə də diqqəti cəlb edir. O, şer, sənət və sənətkarlıq haqqında 

ayrıca məqalə yazmasa da bir sıra əsərlərində maraqlı fikirlər irəli sürmüşdür ki, 

bunlar da onun ədəbi mülahizələrini, estetik görüşlərini müəyyənləşdirməyə oxuculara 

kömək edir: 

 

Keçən günlərimi vərəqləyirkən 

 

Sevdalı dillərin yadıma düşdü. 

 

Xəyalım qarşımda canlandı birdən  

                     Göyərçin əllərin yadıma düşdü 

                     Deyildir eşq odu məni yandıran 

 

Ruhumun şəhrini işıqlandıran, 

 

Pozğun şəfəqləri mənə andıran 

 

Ziyali tellərin yadıma düşdü. 

 

O gün də bir gündü, ey üzü döyünmüş, 

 

Sandım içində bir qaplan döyünmüş 

 

Bir anda köpürmüş, bir anda sönmüş 

 

Xırçın əməllərin yadıma düşdü. 

                                             (Musiqi səslənir)    

 

Tədbir iştirakçıları disk vasitəsi ilə Azərbaycanın xalq artisti Ş.Ələkbərovanın 

ifasında “Yaşa könül” mahnısını dinlıyirlər. 

 

Pərdə açılır. M.Müşfiqin “Sındırılan saz” poemasının qəhrəmanları Duman və 

Sərin səhnəyə çıxırlar. Bu rolları oxucular ifa edirlər. 

 

   Duman 

Sərin,ay qız, Sərin. 

 

Sərin       

Sənmisən, aman. 

Gün günorta çağı, ayıbdır,Duman. 

Çıx get. 

 

Duman 

Qorxma, Sərin bir kimsə yoxdur. 

Bu qədər ürəyin niyə soyuqdur? 

 

Sərin 

Ayıbdır, ay Duman, görən söylər? 

Bilsə anam məni, abırdan eylər. 

 

Duman 

Mən neçin tələsik bura yüyürdüm? 

 

Sərin 

 

Yetər ki, bir qədər üzünü gördüm. 

 

Duman 

Bəs haçan görüşək? 

 

 


Sərin 

Gecə gələrsən, 

Burda, burda səni gözləyərəm mən. 

 

Duman 

 

 

Camalını görən, aya dalarmı? 

Ulduzlar gözlərin kimi olarmı? 

Gözlərin bəzənib süzməsin məni. 

Bu qədər süzülüb üzməsin məni. 

Qəm kəsib sinəmi budamaqdadır. 

Neçin gözəl yarım bu damaqdadır? 

 

Sərin 

Mən səndən küsmüşəm, orda-burda sən 

Niyə hər yetəni tərifləyirsən? 

                          Duman 

O şənlikdə, bu şənlikdə 

Şirin-şirin dil mənimdir. 

Ötmə,bayquş,çəmənlikdə 

Mən bülbüləm, gül mənimdir. 

Sənsiz könlüm ağlr mənim

Göz yaşlarım çağlar mənim, 

Fərhad olsam dağlar mənim,  

Məcnun olsam çöl mənimdir. 

Duman uymaz sarsaq sözə, 

Məhəl qoymaz axmaq sözə, 

Kim nə deyir basağ sözə, 

Mən elinəm, el mənimdir. 

  

 

 

(Musiqi səslənir) 

 

İştirakçılar  Disk  vasitəsi  ilə  müğənni  F.Kərimovanın  ifasında  “Sənin  gülüşlərin” 

mahnısını dinləyirlər. 

I aparıcı:  

Müşfiqin lirikasında duyulan əsas cəhət onun şerlərinin qüvvətli olmasıdır. Şairin sönməz 

ilhamı,  hissi,  duyğusu,  gələcək  arzusu  ilə  qanadlanan  xəyalına  elə  qaynayıb  qarışır  ki,  bu  da 

onun şerlərinə sönməz  bir nəfəs verir. Lirik şerlərində şair oxucularına bu günü göstərməklə 

sabah baş verəcək hadisələri onların təsəvvüründə canlandırır. 

II aparıcı: 

Ah, nə böyük şərəfdir sənətkar olmaq, 

Könüllər dünyasında xəbərdar olmaq. 

Nə xoşdur bir hiss kimi-qəlblərə girmək 

                                 Səssiz-sorğusuz    

Bütün fənalıqları yıxıb devirmək 

                                  Qara-qorxsuz. 

Kitabxanaçı ədəbi-bədii gecənin ssenarisini bu üsulla davam etdirə bilər. 

 

                                                 

 

 

 

  

 

 

 

 

 

                                         


 

                                                              

Ədəbiyyat siyahısı 

Əsərləri 

Müşfiq, Mikayıl. Seçilmiş Əsərləri. –Bakı, “Şərq-Qərb”, 2004. -352s. 

Müşfiq, Mikayıl. Həyat sevgisi. –Bakı, “Yazıçı”, 1988. -304s. 

Müşfiq, Mikayıl. Könlümü al, oxu! –Bakı, “Maarif”, 2002. -96s. 

Müşfiq, Mikayıl. Əbədiyyət nəğməsi. –Bakı, “Yazıçı”, 1978. -309s. 

Müşfiq, Mikayıl. Əsərləri. Üç cilddə. 3-cü cild. –Bakı, “Azərnəşr, 1973. -356s 

Müşfiq, Mikayıl. Seçilmiş əsərləri. Üç cilddə. I cild. -Bakı, “Avrzsiya press”, 2008. -244s.  

Müşfiq, Mikayıl. Seçilmiş əsərləri. Üç cilddə. II cild. -Bakı, “Avrzsiya press”, 2008. -248s. 

Müşfiq, Mikayıl. Seçilmiş əsərləri. Üç cilddə. IIIcild. -Bakı, “Avrzsiya press”, 2008. -256s.  

          Küləklər (şeirlər). -Bakı: "Azərnəşr", 1930, 121 səh. 

Yenə o bağ olaydı.- Bakı: "Gənclik", 1976.-166 səh. 

Əbədiyyət nəğməsi.- Bakı: "Yazıçı", 1978.- 309 səh. 

Qaya. -Bakı: "Maarif", 1978.- 118 səh. 

Kəndli və ilan. -Bakı: "Gənclik", 1984.-13 səh. 

Şəngül, Şüngül, Məngül. -Bakı: "Gənclik", 1983.- 16 səh. 

Kəndli və ilan. -Bakı: "Gənclik", 1984.- 16 səh. 

Könlümün dedikləri (şeirlər). -Bakı: "Gənclik", 1988.- 56 səh. 

Həyat sevgisi (şeirlər, poemalar, mənzum oçerklər, mənzum nağıllar). -Bakı:" Yazıçı", 

1988. -304 səh. 

Tərcümələri 

Yeqişe Çarens. Şeirlər. -Bakı: "Azərnəşr", 1934.- 54 səh. 

Taras Şevçenko. Kobzar. -Bakı: "Azərnəşr", 1934.- 85 səh. (şərikli). 

A.S.Puşkin. Qaraçılar. -Bakı: "Azərnəşr", 1930.- 30 səh. (şərikli). 

Marşak. Huşsuza bax, huşsuza.- Bakı: "Azərnəşr", 1935.- 10 səh. 

A.S.Puşkin. Qaraçılar. -Bakı: "Azərnəşr", 1937.- 30 səh. (şərikli) 

Marşak. Huşsuza bax, huşsuza.- Bakı: "Azərnəşr", 1936.- 14 səh. 

M.F.Axundov. Şərq poeması. -Bakı: "Azərnəşr", 1937.- 31 səh. 

 

 

 

 

 

 

                                                                               Tərtib edəni:    Əşrəfova Esmira 

                                                                               Redaktoru:      Həsənova Pəricahan 

Yüklə 314,82 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə