Xaçmaz rayon məRKƏZLƏŞDİRİLMİŞ Kİtabxana sistemi

I aparıcı:  Səməd Vurğun böyük şairdir. Şərq aləmində şair  həmişə ən yüksək 

hörmətə  layiq  olubdur.  Səməd  Vurğun  öz  dpvrünün  şairlərinin  şairi 

olub. 

II aparıcı:

  

Səməd Vurğunun böyüklüyü onda idi ki, o, öz xalqını, öz Vətənini, 

üzərində yaşadığı torpağı seviydi, xalqının tarixinə, onun 

mədəniyyətinə iti gözlə baxır

 

və oradakı inciləri məharətlə seçirdi.

 

                   

(İki oxucu “Ellər dünyası”

 

şerini söyləyir)

 

I aparıcı:

    

Al yaşıl geyinmiş uca dağların

 

                  

Qartallı qoynundan uzaqlaşmışam. 

 

                  

Könül bulandıran, xəyal küsdürə

n  

                  

Tozlu bir diyarla qucaqlamışam...

 

                 

Burada hər tərəf yerdən göyədək,

 

                  

Doğrudan yandırır, yaxır insanı; 

 

                  

Acı bir hiss ilə gülümsəyərək

, 

                  

Deyirəm gəzdiyim o yerlər hanı?

 

II apar

ıcı:

  

Hanı ağ suların xoş təranəsi?

 

                  

Burada nə ildırım, nə şimşək çaxar;

 

                  

Yadıma düşdükcə Dilcan dərəsi

 

                  Ba

şımdan tüstülər, dumanlar qalxar...

 

                  

Gecələr ay gülməz, buludlar qara,

 

                  

Boğulur varlığım hər bir addımda.

 

                  

Mən çox dırmaşmışam qarlı dağlara

 

                  

O ellər dünyası yaşar yadımda...

 

I aparıcı:

    

Ş.Vurğunun

 

yaradıcılığında poemalar xüsusi yer tutmuşdur. 

O, irili- 

                  x

ırdalı 15

-

dən artıq

  

poema yazmışdır. Məsələn, “ Aygün”  

 

                  

poeması əsasən ailə

-

məişət mövzusunda yazılmışdır.Şair “Aygün”

 

       poem

asında insan 

  

əməyindən,

  

bu əməyin xarakterləri 

    

dəyişmək 

                          

qüdrətindən

   

danışmışdır. 

  

Əsərdə 

   

zamanın 

 

                  

tələblərindən

 geri 

qalan, dğvrlə səsləşə bilməyən

 

xudbin və 

 

                  

qısqanc Əmirxan əsərin sonunda əməyin qüdrətilə dəyişir, yenidən 

 

                  

tərbiyə olunur. Əmirxan körpə

 

ikən atadan yetim qalmış

, qoca  

                  

müəllimə olan anası onu ərköyön böyütmüş, onun bir sözünü iki 

 

                  

eləməmişdir. Əmirxan öz təbiəti və dünyagörüşü etibarı ilə əsein 

 

                  

tələblərindən geri qalsa da onda sünilik, riyakarlıq

, qeyri

—təbii

lik  

                  

yoxdur. O, ikiüzlü deyil, mərddir, düşündüyünü deyəndir. O, Aygünə

 

                  

axıra qədər sadiq qalır, onun məhəbbətilə yaşayır.Əmirxan həddən 

 

---

                  

artıq qısqanc olduğunu etiraf etməklə, bunun yaxşı cəhət olmadığını 

 

                  

da başa düşür:

 

II aparıcı: 

  

Səndən nə gizlədim, qısqancam yaman, 

 

                  

Sən məni sevsən də dünyalar qədər.

 

                  

Yanımda görməsəm səni bircə an, 

 

                   

Gözümün yuxusu çəkilib gedər.

 

                    

 

                    

Demirəm böyükdür bu təbiətim, 

 

                    

Bəlkə də, bəlkə də bu böyük azardır,

 

                    

Səndə məhəbbət də, namus da vardır

. 

 

                    

Sənin vəfana da inanıram mən

 

                    An

caq nə olsun

 

kiŞ böyükdür şəhər

 

                    

Özün də həddindən artıq gözəlsən, 

 

                    

Didib parçalayır məni şübhələr.

 

I aparıcı:

      

Beləliklə, Əmirxan öz nöqsanlarını görür və etiraf edir. Əsərdə

 

                    

Aygün Əmirxanın mərdliyinə, səmimiliyinə, paxıl olmamasına, 

 

                    v

üqarına görə sevmişdir.

 

Aygün evini tərk edib gedəndən sonra da 

 

                    

şair, Əmirxanı bu cəhətdən təmiz saxlayır, onun mənəviyyatının 

 

                    b

u tərəfini kölgə salmır, və Əmirxanın axıra qədər Aygünə sadiq 

 

                    q

aldığını tərənnüm edir.

 

II aparıcı:    S.Vurğun yaradıcılığında əmək mövzusu da

 

mühüm yer tutur. Onun 

 

                   1947-

ci ildə yazdığı “Muğan”poeması bizim gözümüzdə Muğan və

 

                   Mi

l düzünün gözəlliklərini, bu düzlərdə bəslənən ceyranları, 

 

                  

cüyürləri elə təsvir etmişdir ki

, 

elə bilirsən sən də şairin yanındasan.

 

                      

(İki oxu

cu 

“Muğan” poemasından parçalar söyləyir)

 

 

I aparıcı:   S.Vurğun görkəmli d

ramaturq 

kimi də dəyərli dramlar bizə yadigar                                      

.                 

qoyub getmişdir. “Vaqif”. “Xanlar”, “Fərhad və Şirin”, “İnsan” kimi 

 

                  

cözəl poetik dram əsərlərini  buna misal göstərmək olar. Bu əsərlər

 

                  

xalqımızın zəngin dramatik həyat yolunu böyük sənətkarlıqla 

 

                   

etdirmişdir.Bu pyeslərin bədii dəyər gücünü şairanə misralar, poetik

 

                   

kəlamlar qat

-

qat artırmış

, o

nları təkrarolunmaz ədəbi hadisəyə 

 

        

çevirmişdir.

 

II aparıcı:

   

Yurdumuzun tarixi keçmişinin tərənnümünə, vətənpərvərlik       

 

---

                  

mövzusunda yazılan əsərlərdən

 b

iri də “Vaqif” əsəridir. Bu əsər

 

                  

XVIII əsrdə yaşamış Azərbaycanın görkəmli şairi Vaqifin həyatın

dan 

                  b

əhs edir.Əsərdə bütün hadisələr Vaqifin ətrafında cərəyan edir. 

 

                  

Vaqif xalqın düşündüyü beyni, çarpan ürəyidir.

 

O, azadlıq, səadət, 

 

                  x

oşbəxtlik, gözəllik, əsl humanizm

 

nəğməkarıdır.

 

Vaqif gözəllik 

   

                  

aşiqidir.

 

                 

Şair zahiri gözəlliyə aşiq olmaqla, mənəvi gözəlliyə çox əhəmiyyət

 

                 

verərdi. Vaqif sarayda vəzir vəzifəsində çalışmışdır. Onun qəlbi daim

 

                 

öz xalqının qəlbi ilə çırpınmışdır.

 V

aqifin İran şahı Ağa

 

Məhəmməd 

 

                 

Qacara qarşı apardığı böyük mübarizə açıq göstərir ki, heç kəsə               

 

                 

satılmadan öz vətəninin azadlıq və istiqlaliyyəti

 

uğrunda zindanlara 

        

                 

düşmüş, gözü ilə ölümlər görmüşdür.(Səhnəyə Qacar və Vaqif obra

- 

      

zını oynayan iki oxucu daxil olur.)

 

I oxucu:    

Şair, hökmdarın hüzurundasan!

 

II oxucu:    Bunu sizsiz 

belə düşünürəm mən.

            

I oxucu:     Bəs baş əymədiniz?

 

II oxucu:    Əymədim, bəli!

 

                 

Əyilməz vicdanin böyük heykəli...

 

I oxucu:    

Qilinclar toqquşub iş görən zaman,

 

                 

Neylər dediyiniz quru bir vicdan?

 

II oxucu:    Vicdan dedikləri bir həqiqətdir

- 

                 

Beşiyi, məzarı əbədiyyətdir...

 

I oxucu:     Bəs zindan necədir

, qaranliq zindan?! 

II oxucu:    Soyuq məzara da zinətdir insan...

 

I oxucu:    Aha... sınayırdım idrakinızi,

 

                 

Doğrudan bir şair görürəm sizi,

 

                 

Xoşbəxt xəlq eləmiş sizi yaradan!

 

                 

Ancaq bir şərtim var.

 

II oxucu:   

Buyurun görək!

 

I oxucu:    

Gərək fars dilində yazsın sənətkar.

 

II oxucu:    

Farsın öz qüdrətli şairləri var,

 

                  

Nə çoxdur onlarda böyük sənətkar.

 

                  

Azəri yurdunun oğluyam mən də,

 

                  Az-az uydururam 

yeri gələndə.

 

I oxucu:     

Yaxşı, gəl əl

 

götür bu inadından,

 

---

                 

Bu qədər naşükür olmasın insan!

 

II oxucu:    

Mən ellər bağında azad bir quşam,

 

                  

Mənsəbə, şöhrətə satılmamışam!..

 

I oxucu:     Vagif, indi get, 

                S

aray həyatını büsbütün tərk et,

 

                

Gərək yaşamasın qədirnaşünas!

 

II oxucu:   Sənsə həqiqətin ağzına daş bas!

 

                 

Mən az görməmişəm bu sarayları,

 

                 

Burda göyə çıxan ahü vayları...

 

                 

Görmüşəm şahların vəfasını

 

mən.

 

                 

Xanların zülmünü, cəfasını mən.

 

                 

Görmüşəm zamanın min ruzigarını,

 

                 

Dustaq anaların göz yaşlarını.

 

                 

Nifrət!  Qan çanağı taclara nifrət!

 

                 

Var olsun azadlıq, bir də məhəbbət!..

 

I aparıcı:   S. Vuğunun həyat və yaradıcılığı, ictimai

-siyasi, elmi-publisistik, 

fəaliyyət dairəsi çox zəngin və rəngarəngdir. O, bütün  varlığı ilə xalqina bağlı 

şair idi. Şairin kiçik və orta yaş qrup uşaqlara yazdığı şerlərində bu xüsusiyyət

 

ön plana çəkilmişdir.

           

I aparıcı:   S. Vurğunun 

 

bütün əsərləri Vətənə məhəbbətlə, Azərbaycana, 

xalqımızın dilinə məhəbbətlə doludur. S. Vurğun öz xalqına, millətinə sadiq 

insan olubdur. O öz millətinin oyanışına, milli dirçəlişinə xidmət edibdir. Məhz S. 

Vurğunun şerləri, poemaları, pyesləri, dramları hamısı birlikdə xalqımızı xırda

-

xırda bu yüksək səviyyəyə çıxarıbdır.

 

I aparıcı:   S.Vurğun yaradıcılığının əsas xüsusiyyətləri bax budur. Məhz buna 

görə də S.Vurğun qiymətlidir. S. Vurğun az ömür yaşamasına baxmayaraq, S. 

Vurğun xoşbəxt  taleli insandır

 

II aparıcı:   S. Vurğun haqqında çox danışmaq olar. Bu xatirələr tükənməzdir. 

Böyük sənəti, humanizmi, Vətənə bağlılığı ilə xalqının qəlbində yaşayan Səməd 

Vurğunun bu il 110 yaşı tamam olur. Özünün 

dediyi kimi: 

           

Ölüm sevinməsin qoy!

 

           

Ömrünü vermir bada

 

           

El qədrini canindan

 

           

Daha əziz bilənlər

 

           

Şirin bir xatirədək

 

           

Qalacaqdır dünyada

 

           

Sevərək yaşayanlar,

 

           

Sevilərək ölənlər

. 

 

---

                                              Son. 

 

Ə

d

əbiyyat siyahısı

 

1. 

Şairin andı. Bakı. Azərnəşr.1930

                                           

2. 

Fanar

. Bakı. Azərnəşr.1932

 

3. 

Könül dəftəri. Bakı. Azərnəşr.1934

 

4. 

Şerlər. Bakı. Azərnəşr.1935

 

5. 

Azad ilham

. Bakı.

 

Azərnəşr.1939

 

6. 

Səadət uğrunda. Bakı. Azərnəşr.1942

 

7. 

Talıstan. Bakı. Azərnəşr.1944

 

8. 

Ayın əfsanəsi

 

(Aybəniz). Bakı. Uşaqgəncnəşr.1945

 

9. 

İstiqbal təranəsi. Bakı. Azərnəşr.1947

 

10. 

Muğan. Bakı. Azərnəşr.1949

 

11. 

Zəncinin arzuları. (Ərəb əlifbası ilə) Bakı.1949

 

12. 

Dram əsərlə

ri

. Bakı. Azərnəşr.1950

 

13. 

Dünyanın xəritəsi. Bakı. Azərnəşr.1951

 

14. 

Seçilmiş əsərlər

 

3 cild. Bakı. Azərnəşr.1954

-1955 

15. 

Dram əsərləri. Bakı. Azərnəşr.1955

 

16. 

Çiçək. Bakı. Uşaqgəncnəşr.1957

 

17. 

Lirika

. Bakı. Azərnəşr. 1957

 

18. 

Poemalar

. Bakı. Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı. 19

59 

19. 

Əsərləri

 

6 cild. Bakı. Elm. 1960

-1972 

20. 

Komsomol poeması. Bakı. Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı. 1966

 

21. 

Böyük sənət uğrunda. (məqalələr) Bakı. Gənclik. 1970

 

22. 

Vaqif 

(dram). Bakı. Gənclik. 1973

 

23. 

Dram əsərləri. Bakı. Azərnəşr. 1974

 

24. 

Deyin. gülün. övladlarım. Bakı .Gənclik .1974

 

25. 

Seçilmiş əsərləri

 

2 cild. Bakı .Yazıçı.1976

 

26. 

Azərbaycan. Bakı. Azərnəşr. 1976

 

27. 

Ayın əfsanəsi. Bakı . Maarif. 1977

 

28. 

Ölüm kürsüsü

 

(Azərbaycan və rus dilində). Bakı. Gənclik. 1982

 

29. 

Azərbaycan. Azərbaycan. (ərəb əlifbası ilə) Bakı. Yazıçı.1984

 

30. 

Seçilmiş əsərləri. Yeddicildliyin 4 cildi. Bakı. Elm. 1985

-1986 

31. 

Seçilmiş əsərləri. Bakı. Maarif. 1986

 

32. 

Mən tələsmirəm. Bakı. Gənclik. 1988

 

33. 

A köhlən atım. Bakı. Gənclik. 

1989 

34. 

Seçilmiş əsərləri. 4 cildliyin I cildi. Bakı. Şərq

-

Qərb. 1996

 

35. 

Yada sal məni. Bakı. Gənclik

. 2003 

36. 

Aygün. Bakı. Adiloğlu. 2003

 

37. 

Xavərə. Bakı. Adiloğlu. 2003

 

38. 

Seçilmiş əsərləri. Bakı. Adiloğlu. 2004

 

39. 

Seçilmiş əsərləri. 5 cild. Bakı. Şərq

-

Qərb. 2005

 

 

 

 

 

Tərtib edəni:

   MKS-

in metodika və biblioqrafiya şöbəsinin

 

                                                     

baş metodisti E. Əşrəfova

 

Redaktoru:    MKS-

in metodika və biblioqrafiya şöbəsinin 

 

                                                                 

müdiri P.Həsənova