məqaləsində də çin və mancur dilləri arasında əlaqələrdən söhbət açılır.
«Altaische Zahlwörter» adh yazısmda Altay dilində saylara aid maraqlı
tədqiqatlar mövcuddur.
1938-ci ildə Riqada 69 yaşında vəfat etmişdir.
BAYRAKLAREVİÇ FEHİM
– bosniya soylu şərqşünas. 1889-cu ildə
anadan olmuşdur.
Sarayevo liseyini bitirdikdən sonra Vyana Universitetində təhsil almışdır
(şərq və slavyan dilləri). 1918-ci ildə doktor admı qazanmış. 1925-ci ildə
Belqrad Universiteti fəlsəfə fakültəsində çalışmış, 1926-cı ildə həmin
universitetdə şərq dilləri kürsüsünü qurmuş, 1930-cu ildə professor vəzifəsinə
keçmişdir.
O, ərəbistika, iranistika və türkologiya sahəsində bir çox nəşrlərinin
müəllifidir. Elmi jurnallarla yanaşı Belqrad qəzetlərində də məqalələr dərc
etdirmişdir. «İslam ensiklopediyası»nın Avropa nəşrində pomaklar, peçeneqlər,
yürüklər kimi maddələri də o yazmışdır. Bundan əlavə Banyaluka, Molla
Nəsrəddin, Niş, Pazvantoğlu, Plevna, Üsküp, Varna, Zenta maddələrinin də
müəllifidir. O, türk qrammatikasının əsasları haqqında kitab yazmışdır.
Bayraktareviç «Molla Nəsrəddin problemi»ni də tədqiq etmişdir. O, mevlid
mövzusuna da toxunmuşdur. «Les etudes islamiques en Yougoslavie» adlı
konfransda Yuqoslaviyada islam tədqiqatları sahəsində edilən çalışmaları
araşdırmışdır.
«Prilog proucavanju nasih pozajmica orijentalnog porekla» adlı məqaləsi
serb-xorvat dillərində istifadə olunan türk dilindən alınma söz əlaqəli maraqlı
araşdırmalarla doludur. 1958-ci ildə keçirilən VIII Beynəlxalq dilçilər
konfransına təqdim etdiyi yazı da serb-xorvat dillərinə şərq təsiri haqqındadır.
Bayraktareviç balkan türkləri ilə də məşğul olmuşdur.
O, Türkiyədə keçirilən elmi konfransında iştirak etməklə yanaşı,
nəşriyyatda da bəzi məqalələr dərc etdirmişdir. «Goethes Insteresse für
Nasreddin Chodscha», «Das Türkisch-islamische Kulturerbe bei den Ju-
goslaven» kimi məqalələr bu qəbildəndir.
Türk dili sahəsində etdiyi çalışmalarla əlaqədar olaraq 1958-ci ildə
Bayraktareviç Türk Dil Qurumunun fəxri üzvlüyünə qəbul edilmişdir.
Belqrad Universiteti Fehim Bayraktareviçə «Anali Filoloskog fa- kulteta»
jurnalının 10-cu cildini hədiyyə etmişdir. Bayraktareviçin yazı və məqalələri
Katarina Aşkoviçin «Bibliografija radova profesora dr Fe- hima Bajraktarevica»
adlı əsərində toplanmışdır.
1970-ci ildə 81 yaşında vəfat etmişdir.
BUDENS JOSZEF
– alman mənşəli görkəmli macar dilçisidir. 1836-cı
ildə Almaniyada anadan olmuşdur.
Marburq və Göttengen Universitetlərində oxumuşdur. Berlində W.Schott,
Vyanada A.Boller kimi tanınmış alimlərin yanında çalışmış, Ural və Altay
dilləri, xüsusilə türk və monqol dilləri üzərində tədqiqatlar aparmışdır. 1858-ci
ildən Macarıstanda yaşamağa başlayır. Elmi marağı fin-uqor və Ural dillərinin
morfologiyası olmuşdur.
Macar Elmlər Akademiyasında işləmişdir. Dünyada ilk olaraq Budapes
U n i versitetində «Altay dilləri» kursunu yaratmışdır. Fin-uqor və Ural dilləri
üzrə çalışan çoxlu tələbə yetişdirmişdir.
Çoxsaylı monoqrafiyaların və məqalələrin müəllifidir.
1892-ci ildə Budapeşt şəhərində 56 yaşında vəfat etmişdir.
DESKO ENDRE
– görkəmli macar dilçisidir. 1816-cı ildə İlosva
şəhərində anadan olmuşdur. 2006-cı ildə 190 yaşı tamam olur. Qısa bir zaman
teologiya ilə məşğul olub. Sonra Peşte Universitetinin hüquq fakültəsini bitirib.
Türkoloji dilçilikdə 1855-ci ildə Sankt-Peterburqda nəşr edilmiş «Венгерская
грамматика с русским текстом в сравнении с чувашским и черемисским
языками» monoqrafiyası ilə tanınmışdır. O, burada macar, çuvaş və çeremiscə
işlənən ortaq sözlər üzərində dayanmışdır. Requlinin macarları finlərlə
yaxınlaşdırmasının əksinə çıxmış və macarların hunlar avarlar və macarlardan
əmələ gəlmiş «toplu»su tərəfdarı olmuşdur.
1874-cü ildə Rusiyanın Sankt-Peterburq şəhərində vəfat etmişdir.
FOY KARL
– görkəmli alman türkoloqudur. 1856-cı ildə anadan
olmuşdur.
Almaniyanın
Leypsiq
Universitetində
Georq
Çurtiusun
yanında
yetişmişdir. Əvvəllər yunan dili üzərində çalışmış, sonralar Türkiyəyə gələrək
türk dilinə yaxından bələd olmuşdur. Elmi maraqları türk dillərinin fonetik
problemlər idi. Osmanlı türkcəsilə Azəri türkcəsinə Güney türkcəsi adı verən
Foy Anadolu və azəri türkcələrinin, ağızlarının üzərində araşdırmalar aparırdı.
Almaniyada fəaliyyət göstərən «Şərq dilləri seminarı»nın («Seminar fur
Orientalischen Sprachen») üzvü idi.
Türk dillərinin tədqiqinə dair bir çox monoqrafiya və məqalələrin
müəllifidir. 1907-ci ildə vəfat etmişdir.
KATARİNSKİ VASİLİ VLADİMİROVİÇ
– görkəmli rus türkoloqudur.
1846-cı ildə anadan olmuşdur. 2006-cı ildə 160 yaşı tamam olur. Kazan
seminariyasında və Kazir İlhiyyat Akademiyasında oxuyub. Bir müddət
Çeboksarı məktəblərində müəllimlik etmişdir. Sonra Orenburq təhsil dairəsində
tatar, başqırd və qırğız məktəblərində müfəttiş işləmişdir. Əsas elmi istiqaməti
ikidilli leksikoqrafiyadır. Rusca-başqırdca, başqırdca-rusca lüğətləri ilə
tanınmışdır. Bunlardan başqa, qırğızca-rusca, rusca-qırğızca lüğətlərinin və
«Qırğız dilinin qrammatikası, fonetikası, etimologiyası və sin-taksisi»nin
müəllifidir.
20. 05. 1902-ci ildə 56 yaşında vəfat etmişdir.
MAKSİMOV VİKTOR ALEKSANDROVİÇ
– məşhur rus türkoloqudur.
1836-cı ildə anadan olmuşdur.
Dostları ilə paylaş: |