№01 (41) 10.01.2011 Fərqli düşüncə
6
2010-cu il jurnalistlər üçün
necə keçdi?
57 jurnalist öldürülüb. 51 jurnalist
oğurlanıb. 533 jurnalist həbs
edilib. 1374 jurnalistə hədə-qorxu
gəlinib və ya psixi təzyiqə məruz
qalıb. 504 media orqanı senzuraya
məruz qalıb. 127 jurnalist
ölkəsindən qaçıb.
ƏN TƏHLÜKƏLİ QİTƏ ASİYADIR
«Sərhədsiz Reportyorlar» Təşkilatının
2010-cu il Mətbuat Azadlığı hesabatında
belə deyilir. Ancaq təsəvvür edin ki, ötən
illə müqayisədə bu, çox yaxşıdır. Məsələn,
öldürülən jurnalistlərin sayı 25 faiz azalıb.
Öncəki il 76 jurnalist öldürülmüşdü. Üstə-
lik, müharibə zonalarında öldürülən jur-
nalistlərin də sayı azalıb. Jurnalistlərin
həyatı üçün ən təhlükəli qitə Asiyadır.
Ötən il burda 20, Amerikada 12, Afrikada
10 jurnalist öldürülüb.
2010-cu il jurnalistlər üçün başqa
baxımdan pis tərəfdən yadda qalıb.
Oğurlanan jurnalistlərin sayı durmadan
artmaqda davam edib. Artıq jurnalistlərin
yazdıqlarına görə oğurlanması halına
daha tez-tez baş vurulur, oğurlayanların
tutulması və cəzalandırılması faktları isə
azdır. Qısası, artıq jurnalistlərin xüsusi
neytrallıq, toxunulmazlıq statusuna hör-
mət edənlərin sayı azalıb.
ELƏ BİR YER YOXDUR Kİ, ORDA
JURNALİSTİ OĞURLAMASINLAR
2010-cu ildə dünyanın elə qitəsi ol-
mayıb ki, jurnalist oğurlamasınlar. Asiya
bu baxımdan da öndə gedir, jurnalist
oğurluğu hallarının 22-si Asiyanın, 10-u
Amerikanın, 8-i Afrikanın payına düşür.
Amerika, xüsusən də Meksika və Latın
Amerikası ölkələrinin hesabına, ötən il ju-
rnalistlərə hücumların sayına görə
Afrikanı qabaqlayıb. «Sərhədsiz Reporty-
orlar»ın rəqəmlərinə əsasən, 2010-cu ildə
jurnalistləri öldürmək, həbs
etmək, fiziki təzyiqə məruz qoy-
maq və senzura etməkdənsə,
oğurlamağa daha çox üstünlük
veriblər desək, yanılmarıq.
2010-cu il həmçinin internet
yazarlar və bloggerlər üçün də
təhlükəli olub. Məsələn, ötən il
152 blogger və internet yazarı
həbs olunub, 52-si döyülüb. 62
ölkədə internetə senzura qoyu-
lub.
MİSİRLİ JURNALİSTİ
KİM ÖLDÜRDÜ?
«Sərhədsiz
Reportyorlar»
Təşkilatı deyir ki, onlar hələ də misirli in-
ternet yazarı - Khaled Mohammed Saidin
ölümünü araşdırmağa davam edir. 2010-
cu ilin iyun ayında internet kafedən iki
polis zabitinin apardığı gəncin sonradan
küçədə meyitini tapmışdılar. Misirdə
çoxları inanır ki, onu polisin narkotik
alverinə qarışmasıyla bağlı videonu inter-
netə yerləşdirməsinə görə öldürüblər.
Polis onun aşırı narkotik qəbul etdiyi üçün
zəhərlənib öldüyünü bildirsə də, inter-
netdə yayılan cəsədinin fotoları bu iddianı
şübhə altına alır. Ümumiyyətlə, 2010-cu
ildə bloggerlərin həbsi və internetə sen-
zura qoyan ölkələrin sayı da bir il əvvələ
görə artıb.
ÇIXIŞ YOLU - ÖLKƏDƏN
QAÇMAQ
Bəzi ölkələrdə təzyiqlər o qədər artıb
ki, jurnalistlər çıxış yolunu ölkədən qaç-
maqda görürlər. 2010-cu ildə 23 ölkədən
127 jurnalist xaricə üz tutub. Ən çox jur-
nalist qovan ölkələrin siyahısında İran lid-
erlik edir. Ötən il 30 jurnalist İrandan, 15
jurnalist Somali və Eritreya regionundan,
18 jurnalist də Kubadan qaçıb.
İlkin Məmmədov
«Jurnalistlərin
dostu» mükafatı
təqdim edildi
«Çalışacağam ki, Azərbaycanda
azad, müstəqil mətbuatın inkişafı
üçün fəaliyyətimi davam etdirəm
və demokratik islahatların aparıl-
masında hər zaman fəal olam».
Bunu prezident İlham Əliyev «Jur-
nalistlərin dostu» mükafatının
təqdim olunması mərasimində
deyib. Onun dediyinə görə, ölkədə
söz və mətbuat azadlığı təmin
olun muşdur. Dekabrın 29-da
«Gülüstan» sarayında prezident
İlham Əliyevə «Jurnalistlərin
dostu» mükafatının təqdim olun-
ması mərasimi keçirilib.
İlham Əliyev tədbirdə vurğulayıb ki,
Azərbaycanda müstəqil, azad mətbuat
müstəqilliyin ilk illərində yaransa da, onun
sistemli inkişafı Heydər Əliyevin ikinci
dəfə hakimiyyətə gəlməsindən sonra
mümkün olub.
81 FAİZ JURNALİST PREZİDENTİ
ÖZÜNƏ DOST SEÇİB
Mətbuat Şurasının sədri Əflatun
Amaşov deyib ki, «RUH» Azərbaycan Ju-
rnalistləri Müdafiə Komitəsi 2010-cu ildə
«Jurnalistlərin dostu» mükafatının qalibini
müəyyənləşdirmək üçün sorğu keçirib.
Sorğuda 30 gündəlik, 19 həftəlik qəzet, 2
jurnal, 11 informasiya agentliyi, 13 jurnal-
ist təşkilatı, 8 xəbər portalı, 7 televiziya
və 3 radio kanalı, ümumilikdə 93 KİV işti-
rak edib. İştirakçıların 81 faizi Azərbaycan
prezidenti İlham Əliyevi «Jurnalistlərin
dostu» mükafatına ən layiqli namizəd
hesab edib.
Azərbaycan ictimaiyyətində prezident
İlham Əliyevin jurnalistlərin dostu elan ol-
unması birmənalı qarşılanmır. Prezident
bu mükafata layiq görüləndən sonra
Müsavat Partiyasının başqanı İsa Qəmbər
bir müddət əvvəl aldığı bu mükafatdan
imtina edib.
Jurnalistlərin həyatı üçün ən təhlükəli qitə
Asiyadır
İraqda oğurlanıb öldürülən jurnalist
Sardasht Osmanın xatirəsi yad edilir
