Mus.III.9. Şagird müxtəlif növ tədbirdə iştirak edə bilər.
Nəticə göz önündədir, əgər şagird:
sinif tədbirlərində iştirak edə bilirsə;
məktəbin hesabat konsertinə gedir və iştirak edə bilirsə;
teatra, konsertə, muzeyə gedirsə.
Mus.III.10. Şagirdin başqasının yaradıcılığına və fikrinə hörmətlə yanaşmaq
qabiliyyəti vardır.
Nəticə göz önündədir, əgər şagird:
sinif yoldaşları tərəfindən aşkara çıxarılmış istənilən qabiliyyəti – mahnı, rəqs, şəkil
çəkmək, ritmi duymaq, yazmaq qabiliyyətini müsbət qiymətləndirirsə;
başqasının cavabını başa çatdırmasını gözləyirsə;
fikrin ifadə olunması zamanı dəqiqdirsə.
Mus.III.11. Şagird başa düşür və nümayiş etdirə bilər ki, musiqi duyğuların
və əhval-ruhiyyələrin əks olunduğu vasitədir.
Nəticə göz önündədir, əgər şagird:
bu və ya digər musiqi əsərinin hansı əhval-ruhiyyəni yaratdığı barədə söhbət edirsə;
musiqi alətinin tembri ilə konkret əhval-ruhiyyəni əlaqələndirə bilirsə;
əhval-ruhiyyəyə müvafiq olaraq tanış melodiyanı, mahnını ifa edirsə;
konkret əsərlərdə müəllifin nəyi əks etdirmək arzusunda olduğu barədə söhbət edirsə.
İstiqamət: kontekstdə musiqi əsərlərinin dərk edilməsi
Mus.III.12. Şagird incəsənət sahələrini və incəsənətlə əlaqədar peşələri
fərqləndirə bilər.
Nəticə göz önündədir, əgər şagird:
incəsənətin müxtəlif sahələrini – musiqini, rəssamlığı, heykəltaraşlığı, rəqsi, poeziyanı
fərqləndirirsə;
müvafiq peşələri incəsənətin sahələri ilə əlaqələndirə və onların fəaliyyətini (məsələn,
musiqi-bəstəkar-musiqi yazır) əlaqələndirə bilirsə;
incəsənətin bu və ya digər sahəsinin iki və daha çox nümunəsini və bu sahəni əks etdirən
vasitələri, materialı sadalayırsa.
Mus.III.13. Şagird dinlədiyi əsəri gündəlik həyatla əlaqələndirə bilər.
Nəticə göz önündədir, əgər şagird:
musiqi əsərləri ilə əlaqədar suallar qoyursa;
dinlənilmiş və oxunulmuş, baxılmış əsərlər arasında paralellər apara bilirsə;
musiqi əsərlərinin süjetlərini mətnin gündəlik hadisələri ilə (səyahət, oyun, hava...)
əlaqələndirə bilirsə;
Mus.III.14. Şagird öyrəndiyi musiqi alətlərini bir-birindən fərqləndirə bilər.
Nəticə göz önündədir, əgər şagird:
səsləndirmə zamanı alətlərin solosunu tanıya bilirsə;
materiala əsasən musiqi alətlərini fərqləndirə bilirsə;
musiqi alətini və ya onun hər hansı bir hissəsinin şəklini çəkə bilirsə.
Proqramın məzmunu
Melodik-ritmik məşğələlər:
musiqi dilinin elementləri: melodiya (diatonik, 4-8 takt), ritm (tam, yarı, dörddə bir
və səkkizdə bir uzunluqlu fasilə), dinamik nüanslar (Forte,Piano,Creschendo,
Diminuendo), temp (Allegro, Adagio, Presto, Moderato), metr (iki/dörd,iki/üç ),
məlahətli, məlahətsiz səslənmə.
Mahnı:
müşayiət ilə mahnı;
Birsəsli və ikisəsli mahnılar, uşaq, xalq mahnıları, populyar əsərlərdən melodiyalar,
məsələn, “Sanqala və qızcığaz”, Mumli Muxasa”, “Moxevi qadını Tina”, “Gözəl
qadın kimindir, kimindir”; C.Kaxidze – “Günəşin mahnısı”; M.Aroşidze –
“Konfetlər qarı”,İ.Boboxidze – “Qız Anna”; A.Basilaya – “Göyqurşaqları”, “Kənd
bənnaları”; C.Kaxidze, V.Kaxidze – “Alilo”; V.Qokieli – Qırmızıpapağın mahnısı;
Q.Sabadze – “Saat”; M.Davitaşvili – “Balaca Ququli”; Q. Hüseyinli –
“Cücələrim” (“сucаlаrim”); V.Şainski – “От улыбки”; L.Bekman – “В лесу
родилась ёлочка”; R.Rocers – “The Lonely Goatherd”; Şotlandiya mahnısı – “My
Bonnie” və s.
Əhval-ruhiyyənin verilməsi:
səslə, hərəkətlə, mimika ilə, jestlə, rəqslə, oyunla;
etüdlərin ifa olunması.
Musiqi əlifbası:
skripka açarı;
beşxətli sistemdə not işarələri;
tam, yarı, dörddə bir uzunluqlu notlar.
Musiqi terminləri:
melodiya, ritm, uzunluq, pauza, ritm, temp, tembr;
templər: Alleqro-tez, Adagio-yavaş, Presto-çox tez, Mederato-ölçü;
dinamik nüanslar: Forte-ucadan, Piano-alçaqdan, Creschendo- səsləndirilmənin
gücləndirilməsi, diminuendo- səsləndirilmənin zəifləndirilməsi ;
bəstəkar, folklor, pyes, konsert, məşq etmə, orkestr, dirijor, solist, akompanement,
balet, opera, teatr/opera/balet qrupu, pərdə/akt, antrakt, ariya, ansambl, duet;
öyrənilmiş alətlərin adları.
İş formaları:
fərdi, cüt və qrup halında.
Tədbirlər:
sinif şənliyi;
sinfin hesabat konserti.
Kontekstdə musiqi əsərlərinin dərk olunması:
musiqi əsərləri barədə informasiya: yaranma tarixi, süjet, müəllif;
əhval-ruhiyyənin tanınması, təəssüratlar barədə söhbət;
incəsənət sahələri ilə tanışlıq: musiqi, rəssamlıq, heykəltaraşlıq, poeziya,
yazıçılıq...bu sahələrin konkret peşələrlə, insanlarla əlaqələndirilməsi.
Musiqi alətləri:
formasına və səsləndirilməsinə görə xalq və klassik musiqi alətlərinin tanınması,
məsələn: ciboni, çangi, qaval, qaboy, zınqırovlar, kontrabas, üçbucaq.
Tövsiyə olunmuş dinləniləsi material:
Xalq mahnıları,gürcü və xarici əsərlərdən parçalar, uşaq musiqili proqram pyesləri,
tanınmış musiqi əsərlərindən parçalar, məsələn , çonqurda çalmaq üçün, “Gürcü
mravaljamiyeri”si; “Tebrone bulaq üstünə gedir”, “Araqvi şütüyür”, “Allah-tala”
kilsə xoru; “Z.Paliaşvili – “Daisi” operasından “Azadlıq” adlı xalqa müraciət və
Kiazo səhnəsi, “Abesalom və Eteri” operasından “Gürcü” rəqsi; D.Arağişvili –
“Şota Rustaveli barədə hekayət” operasından Abdul Ərəbin ariyası, Rusudan ilə
duet və rəqslər; “Saluman Axadza” (Nanina ansanbılının ifasında)abxaz mahnısı;
N.Sulxanişvili – “Mestviruli”; C.Kaxidze – “İavnananın hikməti” kinofilmindən
“İavnana”, İ.S.Bax – Brandenburq konserti # 2 III hissə - Blokfleyta, qaboy;
D.Starlat – Sonata, K.159 və Major, A.Vivaldi – “Bahar”, I hissə, “İlin fəsilləri”
konsertlər silsiləsindən; V.A.Mosart – “Fiqaronun evlənməsi” operası üçün
uvertüra; L.Bethoven – Fortepiano konserti #1, III hissə; E. Qriq – “Per-qyunt”
süitasından “Səhər” ; K.Debyus – “Oyuncaqların kek-uoku”; İ.Ştraus – “Radetski
marşı” və s.
IV Sinif
Dostları ilə paylaş: |
