Xocali soyqirimi



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə67/81
tarix30.12.2017
ölçüsü5,01 Kb.
#18315
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   81

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ĠĢlər Ġdarəsi  
PREZĠDENT  KĠTABXANASI 
─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────── 
 
117 
cinayətin obyektiv tərəfini təĢkil edən hərəkətlərdən birini törətmək yetərlidir. Soyqırımının obyektiv tərəfi olan 
"məhv etmək" anlayıĢı fiziki və ya bioloji təsir yolu ilə həyatdan məhrum etmək mənasına gəlir. 
BMT-nin  beynəlxalq  məhkəməsi  "Barselona  Traction"  iĢi  üzrə  qərarında  soyqırımı  aktının  qadağan 
edilməsi  üzrə  öhdəliyi  "erga  omnes"  öhdəlikləri  adlandırıb.  Beynəlxalq  məhkəmə  "Soyqırımı  cinayətlərinin 
qarĢısının  alınması  və  ona  görə  cəzalar"  Konvensiyasının  əsasında  duran  prinsipləri  bütün  dövlətlər  üçün 
məcburi xarakterli normalar kimi tanıyıb. 
 
SƏNAN 
 
“Kaspi”.-2010.-24 fevral.-№34.-S.6., 25 fevral.-N.35.-S.6. 


Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ĠĢlər Ġdarəsi  
PREZĠDENT  KĠTABXANASI 
─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────── 
 
118 
 
Ermənistanın Azərbaycana qarĢı ərazi iddiası — Xocalı soyqırımı 
 
Həvva MƏMMƏDOVA, 
Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin üzvü, 
tarix elmləri namizədi 
 
Xalqımızın  qəhrəman,  igid  övladları  torpaqlarımızın  müdafiəsi  uğrunda  vuruşaraq  şəhid  oldular. 
Ancaq bütün bu tarixin içində Xocalı faciəsinin xüsusi yeri var. O da ondan ibarətdir ki, bir tərəfdən bu, hər 
bir  Xocalı  sakininin  öz  torpağına,  millətinə,  vətəninə  sədaqətinin  nümunəsidir.  İkinci  tərəfdən  də 
Ermənistanın  millətçi,  vəhşi  qüvvələri  tərəfindən  Azərbaycana  qarşı  edilən  soyqırımıdır-vəhşiliyin 
görünməmiş bir təzahürüdür. 
Heydər ƏLĠYEV 
 
XX əsrin əvvəllərindən bu günümüzədək ermənilər Azərbaycanın türk-müsəlman xalqına qarĢı Ģovinist-
millətçi  siyasət  yürütmüĢlər.  Ġki  əsrdə  ermənilər  Azərbaycan  türklərinə  qarĢı  bəĢər  tarixində  görünməmiĢ 
vəhĢiliklər, soyqırımları, deportasiyalar həyata keçirmiĢlər. Azərbaycanlı əhali ermənilər tərəfindən bir əsrdə iki 
dəfə  soyqırıma  məruz  qalmıĢdır.  XX  əsrin  əvvəllərində  Zaqafqaziyada  üç  müstəqil  respublika  Azərbaycan, 
Ermənistan və Gürcüstan yaradıldıqdan sonra Ermənistan öz sərhədlərini geniĢləndirməyə, qonĢulara qarĢı ərazi 
iddialarına  baĢladı.  Əslində  rus  imperiyasının  köməkliyi  ilə  yaratdıqları  indiki  Ermənistan  Respublikasının 
ərazisi  də  onların  ata-baba  yurdu  olmamıĢıdır.  1918-ci  ildə  Azərbaycan  torpaqlarında,  yəni  keçmiĢ  Ġrəvan 
xanlığı (sonradan Ġrəvan quberniyası)  ərazisində bəyan  edilmiĢ Ermənistan Respublikasının 9  min  kv.km  olan 
ərazisi,  sonradan  qonĢulardan,  əsasən  də  Azərbaycandan  müxtəlif  yollarla  qopardılan  torpaqların  hesabına 
böyüyərək  29  min  kv.  km-ə  çatmıĢdır.  Ermənistanın  Azərbaycana  qarĢı  ərazi  iddiaları  tarixinə  nəzər  salarkən 
görürük kı. ermənilər hələ bir neçə əsr bundan əvvəl irəli sürdükləri "Böyük Ermənistan" ideyası naminə qonĢu 
xalqlara daim təcavüz etmiĢ, hüquqlarını tapdalamıĢ, hətta onları məhv etməklə öz "daĢnaq" ideyalarını hissə  - 
hissə  həyata  keçirməyə  müvəffəq  olmuĢlar.  Sovet  Ġttifaqında  baĢlanan  bədnam  yenidənqurma  və  aĢkarlıq 
siyasəti  ermənilərə  məhz  bu  fürsəti  verdi.  Ermənistandakı  və  mərkəzdəki  ideya  ilhamçılarının  tövsiyələri, 
Ģovinist  "DaĢnaqsütyun",  "Krunk"  və  "  Qarabağ"  təĢkilatlarının  proqram  bəyanatları  əsasında  hərəkətə  gəlmiĢ 
erməni  terror  maĢını  iĢğalçılıq  siyasətinin  əsas  hədəfi  kimi  Azərbaycan  Respublikasının  Dağlıq  Qarabağ 
regionunu  seçdi.  Sovet  Ġttifaqı  və  o  zamankı  respublika  rəhbərliyinin  cinayətkar  məsuliyyətsizliyi  nəticəsində 
Dağlıq  Qarabağdakı  separatçı  qüvvələr  bölgədə  yaĢayan  azərbaycanlılara  qarĢı  soyqırımı  və  deportasiya 
siyasətlərini həyata keçirməyə baĢladılar. Müxtəlif  vasitələrlə  cürbəcür don geyindirməyə çalıĢdıqları bu ərazi 
iddiaları 1988-ci ildən baĢlayaraq daha aĢkar və intensiv Ģəkildə davam etməyə baĢladı. 
1988-ci  il  fevralın  13-də  saat  10-da  ermənilər  Xankəndidə  Dağlıq  Qarabağın  Ermənistana 
birləĢdirilməsi tələbilə ilk mitinqlərini keçirdilər. Hələ 1987-ci ildən Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin sosial-
iqtisadi  problemlərini  bəhanə  edən  millətçi  ünsürlər  çirkin  niyyətli  planlarını  həyata  keçirməyə  baĢlamıĢdılar. 
Tarix  göstərir  ki,  erməni  tayfaları  Ermənistanda  sovetlər  dövründə  Dağlıq  Qarabağın  Ermənistana 
birləĢdirilməsi üçün DQMV-də gizli iĢlər aparan erməni siyasətbazları və ermənipərəstlər "türksüz Ermənistan" 
ideyası  ilə  etnik  təmizləmə  aparmıĢ,  minlərlə  azərbaycanlı  ailəsi  öz  ata-baba  yurdları  Qərbi  Azərbaycandan 
(indiki Ermənistan ərazisindən) deportasiya edilmiĢlər (8). 
Bu  vəhĢilikləri  edən  ermənilərin  əsas  məqsədi  Azərbaycanın  yerli  əhalisini  -  azərbaycanlıları 
sıxıĢdıraraq ərazisini mənimsəmək, burada erməni dövləti yaratmaq olmuĢdur. 
Ermənilərin XIX əsrdə Cənubi Qafqaza kütləvi köçürülməsi ilə onların Azərbaycan xalqına qarĢı ərazi 
iddiaları və etnik təmizləmə prosesi həmin əsr boyu davam etmiĢdir. 
Tarixi  proseslərin  ardıcıl  izlənməsi  Qarabağ  ərazisində  ermənilərin  yerləĢdirilməsinin  Rusiyanın 
strategiyası  ilə  bağlı  olduğunu  göstərir.  Belə  ki,  Gülüstan  (1813-cü  il)  və  Türkmənçay  (1828-ci  il) 
müqavilələrindən  sonra  Rusiya  Ġran  və  Türkiyədən  Azərbaycan  ərazisinə  200  mindən  artıq  erməni  köçürdü. 
Bununla da Qafqazda xeyli miqdarda erməni kütləsi topladı və qədim türk torpağı Ġrəvanı mərkəz etməklə ilk 
erməni dövləti yaratdı. XIX əsrin erməni tədqiqatçıları belə hesab edirlər ki, ermənilər qaraçılardan, daha dəqiq 
desək  "qəddar  ürəkli"  -  ayk  (hayk)  adlandırılan  köçəri  tayfalardan  əmələ  gəliblər.  Bəzi  Avropa  tarixçilərinin 
dediyinə  görə,  onların  ilk  vətəni  balkanlar  olub.  XX  əsrin  əvvəllərindən  etibarən  aparılan  "antiazərbaycan" 
siyasəti nəticəsində 1923-cü ildə ikinci erməni inzibati mərkəzi - DQMV yaradıldı (4, s. 20). 
Dağlıq  Qarabağ  ərazisinə  köçürülən  erməniləri  yerləĢdirmək,  Qarabağın  demoqrafiyasını  ermənilərin 
xeyrinə dəyiĢmək üçün azərbaycanlılar müxtəlif üsullarla ərazidən çıxarıldı. Ermənilər süni ədavət yaratmaqla, 
Azərbaycana qarĢı öz ərazi iddialarını ardıcıl və planlı Ģəkildə davam etdirməklə, etnik təmizləmə siyasətindən 


Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   81




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə