Xocali soyqirimi



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə80/81
tarix30.12.2017
ölçüsü5,01 Kb.
#18315
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   81

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ĠĢlər Ġdarəsi  
PREZĠDENT  KĠTABXANASI 
─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────── 
 
136 
Bu  cür  yanaĢma  Beynəlxalq  Ədalət  Məhkəməsi  tərəfindən  də  qəbul  edilmiĢdir  və  o,  beynəlxalq 
hüquqda  ikili  məsuliyyətin,  yəni  eyni  zamanda  dövlətin  və  Ģəxsin  məsuliyyətinin  mümkünlüyünü  qəbul  edir. 
Beləliklə,  Xocalıdakı  soyqırım  cinayəti  üçün  yalnız  Ermənistan  Respublikası  deyil,  həm  də  onun  baĢ 
verməsində fəal iĢtirak  etmiĢ  erməni  məmurları da məsuliyyət  daĢıyırlar. Amma  çox təəssüf  ki, həmin Ģəxslər 
nəinki  cəzasız  qalıblar,  hətta  onların  bir  qismi  bu  gün  Ermənistan  Respublikasının  hakimiyyət  orqanlarında 
məsul vəzifələr daĢıyırlar. 
Bunun  üçün  Azərbaycanın  diaspor  və  baĢqa  bu  tipli  təĢkilatları  dünya  dövlətlərindən  Xocalı 
soyqırımında  iĢtirak  etmiĢ,  cinayət  törətmiĢ  Ģəxslərin  ərazilərinə  səyahət  etdikləri  zaman  məsuliyyətə  cəlb 
edilməsini tələb etməlidirlər. Bu praktika artıq bir neçə Avropa ölkəsində baĢ tutmuĢdur. Misal üçün Belçikada, 
Ġsveçrədə və Kanadada Ruanda soyqırımında təqsirli bilinən Ģəxslərə qarĢı cinayət iĢi açılmıĢ və onlar məhkəmə 
qarĢısında cavab verməli olmuĢlar. 
 
“Analitik baxıĢ”.-2010.-№1.-S.22-25. 


Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ĠĢlər Ġdarəsi  
PREZĠDENT  KĠTABXANASI 
─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────── 
 
137 
 
Xocalıda törədilmiĢ erməni vandalizmi 
 
ġahmar HACIYEV, 
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Strateji 
Araşdırmalar Mərkəzinin elmi işçisi. 
 
Təkcə insanlar Ģəhid olmur, kəndlər, Ģəhərlər də Ģəhid olur, tarixin yaddaĢına qovuĢurlar. GeniĢqəlblilik, 
qonaqpərvərlik,  çətin  vəziyyətə  düĢəndə  baĢqalarına  əl  tutmaq,  çörək  vermək  Azərbaycan  xalqını 
səciyyələndirən xüsusiyyətlərdir. Lakin bəzən bu ali xüsusiyyətlər tarixən onu çörəyini  yeyənlərin  nankorluğu 
və namərdliyi ilə üz-üzə qoymuĢdur. Azərbaycanlılar 200 il ərzində erməni separatçılarının davamlı olaraq etnik 
təmizləmə,  soyqırım  siyasətinə  məruz  qalmıĢ,  tarixi  torpaqlarından  qovulmuĢ,  qaçqına,  məcburi  köçkünə 
çevrilmiĢlər. 
Ermənilər  tərəfindən  1905-1907,  1918-1920  və  1948-1953-cü  illərdə  törədilmiĢ  terror  aktları 
nəticəsində minlərlə günahsız azərbaycanlının qanı töküldü. 1988-ci ildə erməni xisləti özünü yenə büruzə ver-
di.  Ermənistanın  apardığı  siyasət  bir  daha  onu  göstərdi  ki,  ermənilər  antitürk  ideyaları  və  prinsipləri  ilə  bizə 
qarĢı, sözün əsl mənasında, düĢmənçiliyə köklənmiĢlər və onlara yalnız layiq olan cavabı vermək lazımdır. 
1988-ci  ildən  1989-cu  ilədək  85519  min  azərbaycanlı  Ermənistandan  deportasiya  edildi.  Bununla  da 
ermənilər  uzun  müddətdən  bəri  planlaĢdırdıqları,  beynəlxalq  hüquq  normaları  və  prinsiplərinə  zidd  olan 
siyasətlərini  reallaĢdırmağa  baĢladılar.  Bu  gün  ermənilər  qondarma  "soyqırım"  iddialarını  bütün  dünya  birliyi 
qarĢısında qaldırırlar. Onlar iddia edirlər ki, 1915-1923-cü illərdə türklər onlara qarĢı etnik təmizləmə siyasəti 
aparmıĢlar. Lakin bədxah qonĢularımız yaddan çıxarırlar ki, azərbaycanlılar Ermənistandan deportasiya  edilən 
zaman  insanlığa  zidd  olan  zorakılığa,  təcavüzə  və  iĢgəncələrə  məruz  qalıblar.  Burada  bircə  faktı  qeyd  etmək 
istərdim:  öz  doğma  torpaqlarından  (Qərbi  Azərbaycandan)  qovularkən  deportasiyanın  ilk  aylarında  218 
azərbaycanlı qətlə yetirilmiĢdir. 
Xocalı  hadisələri  isə  ermənilərin  azərbaycanlılara  qarĢı  törətdikləri  faciələrin  ən  dəhĢətlisidir. 
Xalqımızın  qan  yaddaĢına  həmiĢəlik  həkk  olunmuĢ  Xocalı  faciəsini  yalnız  soyqırım  adlandırmaq  olar. 
TörədilmiĢ  qətliam  təkcə  Azərbaycan  xalqına  qarĢı  deyil,  bütün  insanlığa,  bəĢəriyyətə  qarĢı  yönəlmiĢ  ən  ağır 
cinayətlərdən biridir. 
Beynəlxalq  hüquq  normalarına  zidd  olaraq  Ermənistan  dünya  birliyinin  də  Azərbaycanın  ayrılmaz 
hissəsi  kimi tanıdığı Dağlıq Qarabağı Azərbaycanın tərkibindən ayırmaq  istəyir, bu istiqamətdə insanlığa zidd 
olan cinayət və vəhĢiliyə hazır olduğunu nümayiĢ etdirir. 
Xocalı  Azərbaycanın  dilbər  guĢələrindən  biri  idi.  Keçən  əsrin  80-ci  illərinin  ikinci  yarısından 
baĢlayaraq,  ermənilər  Qarabağa  iddialarını  açıq-aydın  gündəmə  gətirməyə  baĢladılar.  KeçmiĢ  SSRĠ 
rəhbərliyinin Dağlıq Qarabağda yaĢayan azərbaycanlılara qarĢı tutduğu qərəzli mövqe erməni separatçılarına öz 
bədxah  niyyətlərini  həyata  keçirməyə  daha  da  stimul  verdi.  Ġmperiya  rəhbərliyi  Qarabağda  yaĢayan 
azərbaycanlılardan bütün silahları yığdığı halda, ermənilər silahlandırılmaqla yanaĢı, Rusiyanın 366-cı motoatıcı 
diviziyasını da onların istifadəsinə verdi. 
Xocalı  1991-ci  ilin  oktyabr  ayından  ermənilər  tərəfindən  blokadaya  alınmıĢdı.  ġəhərə  nəqliyyat  yolu 
faktiki  olaraq  kəsilmiĢdi  və  ora  yalnız  vertalyotla  getmək  mümkün  idi.  Sonuncu  vertalyotun  ġuĢa  üzərində 
vurulmasından sonra isə Ģəhərə hava yolu  da kəsildi.  Hava və  yerüstü nəqliyyat yollarının kəsilməsi  ilə Ģəhər 
ağır vəziyyətə düĢdü. Ermənilər Xocalını müntəzəm olaraq ağır artilleriya silahlarından atəĢə məruz qoysalar da, 
bu,  qəhrəman  xocalıları  qorxutmur,  onların  mübarizə  aparmaq  əzmini  qırmırdı.  Fevral  ayının  əvvəlindən 
baĢlayaraq ermənilər Xocalıya hücum əməliyyatları təĢkil etməyə baĢladılar. Hücumlar zamanı erməni separatçı 
birləĢmələri silahsız  və sivil  insanlara iri çaplı silahlardan, ağır artilleriyadan atəĢ açaraq, Ģəhəri  nəzarət altına 
almağa çalıĢırdılar. Xocalının müdafiəsini əsasən yüngül silahlarla silahlanmıĢ yerli müdafiə dəstələri və Milli 
ordunun  azsaylı  kontingenti  təĢkil  edirdi.  7  min  əhalisi  olan  Xocalı  rus  və  erməni  birləĢmələri  qarĢısında  çox 
duruĢ gətirə bilmədi. 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə keçmiĢ Rusiyanın Xankəndidə yerləĢən 366-cı 
motoatıcı  diviziyasının  müĢayiəti  və  birbaĢa  iĢtirakı  ilə  erməni  separatçı  birləĢmələri  Xocalı  üzərinə  hücuma 
keçdilər.  Tanklardan,  ağır  artilleriyadan  və  avtomatlardan  açılan  atəĢlə  ermənilər  dinc  əhalini  -  qocaları, 
uĢaqları,  qadınları  vəhĢicəsinə  öldürür,  hamilə  qadınların  qarınlarını  deĢir,  ağlasığmaz  vəhĢiliklər  törədirdilər. 
Ermənilərin  Xocalıda  sivil  insanlara  qarĢı  törətdiklərini  ifadə  etməkdə  söz  də  acizdir.  DüĢməndən  qaçan 
xocalıların  bir  qismi  meĢədə  Ģaxtadan  donaraq  dünyasını  dəyiĢdi.  Bu  vaxtadək  bəĢər  tarixi  bu  cür  amansız 
səhnəyə çox az Ģahidlik etmiĢdi. 
Bu  soyqırım  nəticəsində  613  nəfər,  o  cümlədən  106  qadın,  63  azyaĢlı  uĢaq,  70  qoca  öldürüldü,  1000 
nəfər müxtəlif yaĢlı dinc sakin aldığı güllə yarasından həmiĢəlik əlil oldu, 8 ailə tamamilə məhv edildi, 25 nəfər 


Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   81




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə