Xülasə Bu çalışma, təsirləri bax m ndan müasir dünyan n

1929 və 2008 böhranlar n n makroiqtisadi s

ı

əbəb və nəticələr bax m ndan m

ı

üqayisəsi 

Number 30, 2010

 

59 

də  yat r mlar  azalmaqda  v

ı

ə  istehsal həcmi 

azalmaqdad r  .  Bernanke 1929-cu  il krizini 

açıqladığı zaman ortaya atdığı bu hipotezin 

2008-ci ildəki krizi də dəstəkləmə durumun-

da olduğu müşahidə olunur. Q sacas  Böyük

ı

 

Böhran və 2008 krizisi aras nda ümumi ox-

şarlıqları  belə s ralamaq  olar:  Hər  iki  böh-

ran  ilk  öncə maliyyə  sektorunda  başlayıb, 

daha  sonra  iqtisadiyyata  yönəlmişdir.  İki 

böhranda da bir çox maliyyə quruluşu bat-

mışdır. Hər iki böhran baş verməzdən əvvəl 

kredit  böhra ı baş vermişdir.  Nəticədə hər 

iki  böhranda  da  faiz  nisbətləri  enmə  zola-

ğında olmuşdur. İki böhran da ABŞ-da baş-

layaraq  qlobal  böhrana  çevrilmişdir.  Böh-

ranlar n  yaranma  və yay lma  müddətində 

oxşarlıqların  müşahidə  olunmas   ilə  yanaşı, 

bir s ra fərqliliklərlə  də qarşılaşılır. Yayılma 

müddətindəki  fərqliliklərin  təməlində  isə 

1920-ci  illərdən  günümüzə ölkələrara ı  iq-

tisadi  münasibətlərin  həcmində,  növündə 

və mahiyyətindəki  dəyişikliklərin  önəmli 

təsirinin  olduğu  diqqət çəkməkdədir.  İki 

böhran  aras nda  ümumi  fərqlər  aras nda 

bir digər xüsus isə Qlobal Böhran n 1929-cu 

il  Böyük  Böhran ndan  daha  fərqli  bir  iqti-

sadi bazisdə həyata keçmiş olmasıdır. Qlo-

bal  Böhran,  dövlətin  iqtisadiyyatda  qərar-

sızlaşdırıcı bir ünsür olaraq yer aldığı bazis-

də reallaşmışdır. Böhran müddətində ehti-

yac duyulan likvidliyin iqtisadiyyata təmini 

mövzusunda da iki böhran aras nda fərqli-

lik mövcuddur. ABŞ rəhbərliyi və digər sə-

nayeləşmiş ölkələr, pul təklifini artırmış ol-

saydı,  iqtisadi canlanma yoluna düşəcək və 

1929  böhra ı  yayğınlaşmamış  olacaqd   id-

dias n  

ı

diqqətə  alan  ölkə rəhbərləri  2008 

böhran nda  bazarlar n 

ı

likvidlik  s x nt s

ı ı ı ı ı 

çəkməmə şəklində hərəkətə keçmişdir. 

2008  böhranında  ABŞ Mərkəzi  Bank   və 

Xəzinə Nazirliyi, digər mərkəz banklar yla 

işbirliyi  hal nda  dünya  bazarlar na,  ciddi 

nisbətdə likvidlik təmin etmiş, ABŞ-da ma-

liyə  sisteminin  düzəlməsi  üçün  likvidlik 

paketləri hazırlanmışdır. İyun-1929  və Aprel-

2008-dən  etibarən  mərkəzi  banklar  siyasət 

faizləri araşdırıldığında, ilk gözə çarpan hər 

iki  böhranda  da  faiz  nisbətlərindəki  azal-

main, iqtisadi daralman  təqribən 6 ay geri-

dən təqib etməsidir. Bununla bərabər, 2008 

Qlobal Böhran n  Böyük Böhrandan ay ran 

ı ı

ən önəmli xüsus, hər ikisində də siyasət faiz 

nisbətlərində bir enmə əsas məsələ olmaqla 

yanaşı; Qlobal Böhranda bu azalmain sürət 

və  başlanğıca  görə  faiz  dəyişməsi  olaraq 

daha  təsirli  olmas d r.  Bel

ı

əki,  Qlobal  Böh-

randa mərkəzi bank siyasət faizləri, 2008-ci 

ilin Noyabr ay nda 2,45% ikən, 2009-cu ilin 

Aprel  ay nda  0,72%-lərə  qədər  geriləmişdir. 

Digər  bir  deyişlə  Dünya  Mərkəzi  Banklar  

Qlobal Böhrana siyasət faizlərini 5 ay içəri-

sində  təqribən  71%  endirərək  qarşılıq  ver-

mişdirlər. Buna qarşılıqlı olaraq Böyük Böh-

randa  bu  proses  çox  yavaşdır  və  siyasət 

sferas nda  azalma  nisbətən  daha  zəifdir. 

Həmçinin, pul siyasəti faizləri yaln z 1931-ci 

ilin May ay nda 3,33%-lə dibə enmişdir. Bu 

isə, başlanğıca görə 39%lik bir azalmai  əks 

etdirməkdədir. Digər tərəfdən Böyük Böh-

ran və Qlobal Böhrana qarşı verilən maliyyə 

gazalmaləməsi reaksiyalarına baxıldığında, 

günümüzdəki  Qlobal  Böhranda  maliyyə 

gazalmaləməsinin daha sürətli və daha bö-

yük  miqdarlarda  həyata  keçirildiyi  müşa-

hidə olunmaqdad r. Əslində dünyan n Qlo-

bal Böhran zaman  həm pul həm də maliyyə 

siyasətləri  tətbiqlərində  1929-cu  il  Böhran  

ilə  müqayisədə  daha  sürətli və  təsirli  dav-

randığı  görülməkdədir.  Bununla  belə,  pul 

siyasətinin  iqtisadi  fəaliyyətlər  üzərindəki 

fəaliyyətinin, xüsusilə bu tərzdən dərin böh-

ran  zamanlarında  azaldığının  qeyd  olun-

mas , 1929-cu il Böyük Böhranına qarşı həll 

yolu  olaraq  təklif  olunan  q sa  müddətdə 

maliyyə siyasətlərinin böhranlar n ən yaxşı 

həlli  olduğu  istiqamətindəki  ənənəvi  Key-

nesçi görüşə güc qazandırmışdır (Bocutoğlu-

Ekinci,  2009:72-73  ve  79-80).  Sərbəst  bazar 

anlayışının  iqtisadi  idarəetməsinə hakim 

olduğu  1929-da, bazar n öz  dinamikləri  ilə 

---

Osman Nuri Aras, Elçin Süleymanov 

 

           JOURNAL OF QAFQAZ UNIVERSITY   

 

  Economics and administration

 

60 

məsələlərə həll yolu tapacağının gözlənərək 

iqtisadiyyatda  mümkünsüz  gedişə  müda-

xilə edilməməsi ictimai maliyyətinin öhdə-

sindən  gəlinə  bilməyəcək  qədər  böyük  ol-

mas na  səbəb  olmuşdur.  Rəhbərlik,  iqtisa-

diyyata müdaxilə edilməsi ehtiyac na qərar 

verdiyində  isə həm çox  gec  qalmışdı,  həm 

də müdaxilə mövzusunda gərəkli məlumat 

və təcrübəyə sahib deyildi. Nəticə etibarilə, 

2008-ci il Böhran n , Böyük Böhrandan a

ı ı

ı-

ran ən başlıca fərqliliklərdən biri də dünya-

n n  böhran  və böhranla  mücadilə  mövzu-

sunda  yetərli  məlumat  və  təcrübəyə  sahib 

olmas d r. H

ı

əmçinin böhran n analizi, tətbiq 

olunan  siyasətlər,  bankç l k  sistemind

ı

əki 

vəziyyət,  mərkəzi  banklar n  yürütdükləri 

siyasət, ölkələrara ı ticarəttə münasibət da-

vam etdirən siyasətlər əe hökümətlərin büd-

ce siyasətlərinə baxıldığında  1929-cu il kri-

zinə görə böyük fərqlərin olduğu müşahidə 

olunmaqdad r. Digər tərəfdən, Böyük Böh-

ran illərindən fərqli olaraq ölkələrin müstə-

qil siyasətlərlə böhrandan tək başlarına çıx-

maları ı  mümkün  etməyəcək  bir  iqtisadi 

inteqrasiya,  sərmayə sıxlığı  və  istehsal n 

beynəlxalq səviyyədə olma ı kimi faktorlar 

əsas məsələdir (Ünal-Kaya, 2009:9-10). Qlo-

ballaşma ilə yanaş,  ölkə iqtisadiyyatla ı bir-

biri ilə daha çox əlaqəli hala gəlmişdir. Ulus 

dövlətlərin iqtisadiyyat siyasəti tətbiq etmə-

sində dayanıqsızlaşması amili ortaya çıxmış-

d r.  Qlobal  sistemə daxil  olan  ölkələrin  heç 

biri əvvəlki kimi idxalata sərhəd qoyma, ta-

rifləri art rma, norma tətbiqi kimi səlahiyyət-

ləri  səmərəli  bir  şəkildə  istifadə  etməmək-

dədir. 

Sərmayə  hərəkətlərinin  sərbəstləşməsi  öl-

kələrin  tətbiq  edə biləcəkləri  iqtisadiyyat 

siyasətlərinə baxan yönüylə başqa dayanıq-

sızlaşmalara  da  səbəb  olmuşdur.  Bu  yeni 

sistemə dalğalı məzənnə və ya oxşar bir mə-

zənnə mexanizmas  müşahidə etməkdədir. 

Nəticə etibarilə, bir  məzənnə siyasəti  müşa-

hidənin  heç də mümkünlüyü  qalmamışdır 

(Eğilmez,  2008).  1929-cu  il  Böyük  Böhran  

müddətində,  məsələn  işsizlik  problemini 

həll  edəcək şəkildə ölkə içi  sənaye  istehsa-

l n n

ı

  qorunmasının  vacibliyi  düşünülərək 

ABŞ başda olmaq üzərə sənayeləşmiş ölkə-

lər,  gömrük  hasarlar n  

ı

yüksəldən  qanun-

lar  çıxarmışdırlar.  ölkələrin  qarşılıqlı  göm-

rük tariflərinin tətbiq edilməsilə, daxili ba-

zarda sata bilməyən sənayeçilər, bu dəfə də 

ixracat həyata keçirə bilməmişdirlər. 1929-cu 

il  böhran nda  ölkələrin  qarşılıqlı  gömrük 

tarifləri  qəbul  etmələri  böhran n  daha  da 

deəinləşməsinə yol  açmışdır.  Ancaq  2008-ci 

il böhran nda belə bir vəziyyətlə qarşılaşıl-

mamışdır. 1929-cu  ildə böhran n həlli mər-

hələsində  (ərəfəsində)  ölkələrarası  işbirliyi 

reallaşmaması səbəbindən, ölkələrin ticarət 

həcmlərində  azalma  müşahidə  olunarkən 

dövlətçilik ön plana çıxmışdır. 2008-ci il böh-

ran nda isə dövlətin nizamlayı ı roluna bax-

mayaraq  ölkələrara ı  işbirliyi  ilə həll  yolu-

nun tapılmasına çalışılmışdır. 

Nəticə 

Bir tərəfdən yeni tap nt  v

ı

ə sürətli texnolo-

jik yeniliklər qərb dünyas nda 1926-c  illərə 

qədər  yaşanan  iqtisadi  inkişaf,  digər  tərəf-

dən  də Amerikada  yığılan  sərmayənin  da-

şınmaz sektorunun ardından birjaya yönəl-

məsi birjada spekulatif inkişaf şəklində bir 

artışın yaşanmasına  səbəb  olmuşdur. Yük-

sələn sənayelərin 1926-c  ildən sonra yavaş-

lamağa və 1929-cu ildə durqunluğa girmə-

sinin ard ndan isə 1929-ci ilin oktyabr ay nda 

New  York  Birjasındanda  çöküşlə  birlikdə 

ABŞ-da 1929-cu ildə başlayan iqtisadi böh-

ran q sa  müddətdə başda  sənayeləşmiş öl-

kələrin olmas yla dünya ölkələrinə də təsir 

etməyə başlayaraq qlobal bir hala çevirmiş-

dir.  Dünya  iqtisadiyya ı  tarixində yaşanan 

ən  ağır  böhran  olan  1929-cu  il  böhran n n 

ı

meydana gəlməsi və azalma büsət almas n n

ı

 

başlıca səbəbləri aras nda; tələb çatışmazlığı, 

şirkət quruculuqlar ndak  mümkünsüzlük

ı

-

lər,  banklar n  maliyyə  strukturlar ndak  

ı

pozuntular,  xarici  ödəmələr  tarazlığındakı 

aç qlar, iqtisad idarəetməsində böhrana qarşı 

---

1929 və 2008 böhranlar n n makroiqtisadi s

ı

əbəb və nəticələr bax m ndan m

ı

üqayisəsi 

Number 30, 2010

 

61 

bilgi və təcrübə çatışmazlığı, qızıl standar-

d nda  israr  önə  ç xmaqdad r.

ı

  1929-cu  il 

Dünya  Böhran n n

ı

 ən  böyük  xərci  işsizlik 

nisbətində artış olaraq müşahidə olunmuş-

dur.  Məbləğ ümumi  səviyyədə  düşüşlərin 

yaşandığı böhran beləcə, dünya ticaret həcmi 

daral rkən,  kredit  tələbindəki  azalmalə  xa-

rici  sərmayə  ax mlar   d

ı

ayanma  nöqtəs nə 

gəlmişdir.  Böyük  Böhran  səbəbiylə  isteh-

salda  azalma,  tələbdə  daralma  və  işsizlik 

nisbətində  artış  kimi  baş  verən  inkişaflar, 

normal  bazar  güclərinin  böyük  ölçüdə  və 

qalıcı  bir  işsizliyi  əngəlləyəcəyini  öngörən 

klassik  iqtisadi  anlayışa  göstərilən  etimad  

da  sarsıtmışdır.  Böhrandan  çıxış üçün  xü-

susiylə  ictimai  xərcləmələr,  vergilər  və pul 

siyasəti kimi makroiqtisadi siyasətlərlə döv-

lətin  iqtisadiyyata  müdaxilə etməsi  laz m 

olduğunu  müdafiə  edən  Keynesin  görüş-

ləri  yayq n  bir  qəbul  görəcək şəkildə  ön 

plana  çıxmışdır.  1929-cu  ildə  dünya  böh-

ran   kimi  2008-ci  il  böhra ı da  Amerikada 

başlayan  və ard ndan  bütün  dünyaya təsir 

göstərən  qlobal  bir  böhrana  çevrilmişdir. 

Maliyyə sektorunda  başlayan  böhran  real 

sektoru da təsiri alt na alaraq dünya iqtisa-

diyyat nda  dərin  bir  ressesiyaya  səbəb  ol-

muşdur.  2008-ci  il  böhranının  başlıca  sə-

bəbləri  aras nda  isə;  mürəkkəblik  dərəcəsi 

yüksək törəmə təchizatlarla əməliyyat həc-

minin arması, likvidlik bolluğu, yüksək və 

spekulatif mənfəət anlayışının artması, ödə-

mə  gücü  aşağı  olan  bölümlərə verilən  girov 

kredilərdə artışın olmas , maliyyə sisteminə 

bağlı düzənləmə, yoxlama və təsbit etmədə 

çatışmazlıqların  olması,  kredit  dərəcələn-

dirməsində  yaşanan  və əxlaqi  məsələlərin 

yaşanması  önə  ç xmaqdad r.

ı

  Qloballaşma 

səbəbindən  maliyyə və real  bazarlar n  ara-

s nda  mövcud  olan  s x 

ı

bağlantılar  ABŞ-da 

başlayan böhranın sürətlə qlobal bir mahiy-

yət  qazanmas na  səbəb  olmuşdur.  Böhran 

maliyyə bazarlar nda iflas, birləşmiş ictimai 

müdaxilə,  varl q  dəyərlərində  önəmli  itki 

kimi  mənfi  təsirlərə məruz  qalarkən  real 

bazarlarda isə istehsal, ticarət, istihdam kimi 

iqtisadi  böyüklüklər  üzərində böyük  bir 

nisbətdə  və  mənfi  təsir  göstərmişdir.  Hər 

iki  böhranın  ortaya çıxış  səbəbləri  və seyri 

aras nda  bənzərliklərin  olduğu  görülmək-

dədir.  Bənzərliklər  aras nda;  böhranlar n 

ı

ortaya  çıxışında  əmlak  bazar nda  verilən 

kreditlər,  əmlak  qiymətlərində spekulatif 

yüksəliş və ardından  düşüşün  başlaması, 

kreditlərin  geri qay tmama

ı

ı şəklində  böh-

ranın  yaşanması  kimi  hadisələr,  bankç l q 

ı

sistemində  var  olan  problemlər,  öncə  ma-

liyyə  sektorunda  başlayıb  daha  sonra  real 

sektora  təsir  etmə,  maliyyə  quruluşlarında 

iflas, öncəsində kredit böhranı yaşama, pro-

sesdə faiz nisbətlərində düşmə, ABŞ-da baş-

layaraq qlobal bir mahiyyətə bürünmə diq-

qət çəkməkdədir. Böhranlar n yay lma müd

ı

-

dətində  oxşarlıqlarla  yanaşı  1920-ci  illərdən 

günümüzə ölkələrara ı iqtisadi münasibət-

lərin həcmində, növündə və mahiyyətindəki 

dəyişikliklər səbəbi ilə fərqliliklər də müşa-

hidə  olunmaqdad r.  Fərqlər  aras nda  isə; 

dövlətin iqtisadiyyata müdaxilə anlayışı və 

zamanlamas ,  iqtisadiyyat n  ehtiyac  duy

ı

-

duğu likvidliklə təmin olunmas , faiz nisbət-

lərinin sürəti və başlanğıca görə faiz olaraq 

dəyişməsi,  ölkələrin  böhran  və  böhranla 

mücadilə  mövzusunda  laz mi  məlumat  və 

təcrübə səviyyəsi, böhrana qarşı tətbiq olu-

nan xarici ticarət siyasəti, ölkələrara ı əmək-

daşlıq səviyyəsi diqqət çəkməkdədir. 

ƏDƏBİYYAT 

1.

 

AKGÜÇ,  Ö. (2009).  “Kriz Nedeni ve Çıkış Yolları”. 

Muhasebe ve Finansman Dərgisi, 42, 6-11. 

2.

 

AKTAN, C. C. ve ŞEN, H. (2001). “Ekonomik Kriz: 

Nedenler ve Çözüm Önerileri”. Yeni Türkiye Dərgisi, 

7(42), 1225-1233. 

3.

 

APAK, S. (2009b). “1929 ve 2008 Krizlerinin Karşı-

laştırması: Dünya ve Türkiye Örneği”. Muhasebe  ve 

Finansman Dərgisi, 41, 6-15. 

4.

 

BERNANKE,  B.  (1983).  “Nonmonetary  Effects  of 

the Financial Crisis in the Propagation of the 

5.

 

Great  Depression”,  American  Economic  Review, 

(73), pp.257-276. 

6.

 

BOCUTOĞLU,  E.  ve  EKİNCİ,  A.  (2009).  “Genel 

Teori, Küresel Krizler ve Yeniden Maliye Politikas ”. 

Maliye Dərgisi, 156, 66-81.   

---

Osman Nuri Aras, Elçin Süleymanov 

 

           JOURNAL OF QAFQAZ UNIVERSITY   

 

  Economics and administration

 

62 

7.

 

DEMİR,  F.,  KARABIYIK  A.,  ERMİŞOĞLU  E.  ve 

KÜÇÜK A. (2008). ABD Mortgage Krizi, 

8.

 

Ankara: BDDK Yay nlar .

ı

 

9.

 

EĞİLMEZ,  M.,  (2008).“Küresel  Krizin  Nedenleri”, 

Radikal Qəzeti, 23.09.2008.  

10.

 

ERDÖNMEZ, A. P.  (2009). “Küresel Kriz ve Ülkeler 

Taraf ndan Al nan Önlemler Kronolojisi”

ı

,  Bankac lar 

Dərgisi, 68, 85-101.  

11.

 

Eurostat,  Unemployment  Statistics,  ec.europa. 

eu/eurostat. 

12.

 

FARRELL S. and O'GRADY S. (2008). “20 Reasons 

for  the  Crunch”,  Independent,  7  October  2008. 

http://www.independent.co.uk/news/business/a

nalysis-and-features/20-reasons-for-the-crunch-

953718.html (05.10.2009). 

13.

 

FRIEDMAN, M., and SCHWARTZ A. J. (1963). A 

Monetary  History  of  the  United  States,  1867-

1960,  Princeton,  N.J.:  Princeton  University  Press 

for NBER. 

14.

 

GÜNAY,  S.  G.  (2008).  “Implications  of  the  Global 

Financial  Crisis  in  Terms  of  Corporate  Governance: 

The Case of Lehman Brothers”. Trakya Üniversitesi 

Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 97-107. 

15.

 

Hazine  Müsteşarlığı. (2009). Küresel  Mali  Krize 

Karşı Politika Tedbirleri. 

16.

 

www.hazine.gov.tr/doc/Guncel/Politika_Tedbirl

eri.pdf (01.05.2009).  

17.

 

IMF. (2010). World Economic Outlook Database 

April  2010,  International  Monetary  Fund  Publi-

cation Services, Washington, 2010.  

18.

 

KAZGAN,  G.  (2008).  Türkiye  Ekonomisinde 

Krizler  (1929-2001),  İstanbul:  İstanbul  Bilgi Üni-

versitesi Yay nlar .

ı

 

19.

 

KINDLEBERGER C.  (1973). "An Explanation of the 

1929 Depression", The World in Depression, 1929-

39, Berkeley: University  of  California  Press.,  pp. 

291-308 

20.

 

ÖZCAN, E. (1981). Ekonomik Bunal mlar, Ankara. 

21.

 

ÖZGÖKER, U. (2009a). “1929 Dünya Büyük İktisadi 

Buhra ı-1”.  Subconturkey  Yan  Sanayi  Ürünleri 

Qəzeti, 6(62). 

22.

 

ÖZGÖKER, U. (2009b). “1929 Dünya Büyük İktisadi 

Buhra ı-2”.  Subconturkey  Yan  Sanayi  Ürünleri 

Qəzeti, 6(65). 

23.

 

POMMERY,  L.  (1956).  Yeni  Zamanların  İktisat 

Tarihi 1880-1939, (Çeviren: Cahit Talas), Ankara: 

Siyasal Bilgiler Fakültesi Yay nlar .

ı

 

24.

 

SELÇUK,  B.  ve  YILMAZ,  N.  (2008).  “Küresel  Fi-

nansal  Sistemde  Değişim  ve  Türkiye’ye  Etkileri”, 

Uluslararas  Finans Sempozyumu 2008: “Küresel 

Dalgalanmalar ve Finans Sektörüne Yans malar ”,

ı

 

İstanbul:  Marmara  Üniversitesi  Bankacılık  ve 

Sigortac l k Yüksekokulu, 335

ı

-355. 

25.

 

SUSAM,  N.  ve  BAKKAL,  U.  (2008).  “Kriz Süreci 

Makro  Değişkenleri  ve  2009  Bütçe  Büyüklüklerini 

Nas l Etkileyecek?”, Maliye Dergisi, 155, 72-88. 

26.

 

TEMIN,  P.,  (1976).  Did  Monetary  Forces  Cause 

the Great Depression? New York: Norton.  

27.

 

TÜRKOĞLU, F. (2008). “Krizin Esas Nedeni Türev 

Ürünlerin  Önlenemez  Yükselişi”,  Referans  Qəzeti, 

03.10.2008. 

28.

 

ÜNAL, A.  ve  KAYA H.  (2009).  Küresel  Kriz  ve 

Türkiye,  İstanbul:  Ekonomi  ve  Politika  Araştır-

malar  Merkezi. 

29.

 

YILDIRIM,  K.,  KARAMAN,  D.  ve  TAŞDEMİR, 

M. (2008). Makro Ekonomi, Eskişehir: Seçkin Ya-

y nevi. 

30.

 

YILMAZ, D. ve GAYĞUSUZ F. (2009). “2008 Kri-

zinin Yeni Global Ekonomik Yap  Üzerindeki Etkileri”, 

International Davraz Congress Social and Econo-

mic Issues Shaping the World’s Future: New Glo-

bal Dialog, Isparta, 24-27 September 2009, ss.1-12. 

31.

 

YILMAZ, H.  (2008).  “Why Was Fannie Mae  Taken 

Over?”,  Uluslararas   Finans  Sempozyumu  2008: 

“Küresel Dalgalanmalar ve Finans Sektörüne Yan-

sımaları”, İstanbul: Marmara Üniversitesi Banka-

c l k ve Sigortac l k Yüksekokulu, 145

ı ı

ı

-160.  

32.

 

YÜKSELER, Z. (2009). Türkiye’de Kriz  Dönem-

lerinde Ekonomik Gelişmeler ve Ödemeler Den-

gesi Uyumu, Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Mer-

kez Bankas  Yay n .

ı

ı