Xülasə Məqalədə kompüter şəbəkələrinin təhlükəsizliyi, kiber
olaraq kompüter şəbəkəsi üzərində nüfuzetmə testi haqqında
Yüklə 0,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- OWASP, OSSTMM, ISSAF.
| olaraq kompüter şəbəkəsi üzərində nüfuzetmə testi haqqında
informasiya verilmişdir. Açar sözlər— təhlükəsizliyin qiymətləndirilməsi, haker, etik haker, CEH, Kali Linux, Nikto, Nmap, webspoit, test metodologiyaları, OWASP, OSSTMM, ISSAF. I.
GİRİŞ Şirkətlərdə, bütün kompüterlər şəbəkə üzərindən bir-biri ilə bağlıdırlar və bu şəbəkə vasitəsi ilə İnternetə çıxış əldə edə bilirlər. İnternetə çıxışın əldə edilməsi, kompüter şəbəkələrində böyük təhlükəsizlik problemləri yaradır. Hakerlər İnternet üzrərindən kompüterlərə girə bilir və bununla kompüter şəbəkələrində olan digər kompüterlərə giriş əldə edə bilirlər. Son illərdə hakerlər tərəfindən edilən məşhur hücumlardan bir neçəsi nümunə gətirə bilərik. Ebay dünyada məşhur online alış-veriş saytıdır. Bu saytda günlük milyonlarla insan qeydiyyatdan keçir və alışlar edirlər. 2014-cü ildə Ebay–a edilən hücum nəticəsində 145 milyon istifadəçinin şifrələri, email ünvanları, doğum tarixləri və şəxsi məlumatları oğurlanmışdı. Google Play, Google şirkətinin yaratdığı android əməliyyat sistemlərində olan aplikasiya yükləmə bazasdır. Google Play bazasında 2014-cü ildə Türk hakeri tərəfindən sistemdə nasazlıq yaradılaraq sistemin əlyetənliyinə xələl yetirildi, haker hazırladığı aplikasiyanı android verilən bazasına yükləyərək, aplikasiya vasitəsi ilə boşluqları test etdi və bu hadisə google play-in xidmətdən imtinası ilə nəticələndi. 2015-ci ildə haker qrupu Sony şirkətinə hücum edərək böyük maddi zərər vurdular. Sony şirkətinin məlumatına əsasən hakerlər korporativ şəbəkəyə girərək, gizli biznes sənədlərini oğurlayıb, şəbəkədə olan bütün kompüterləri nasaz vəziyyətə gətirərək şirkətə 15 milyon dollar maddi ziyan vurublar. Breachlevelindex.com saytına əsasən son 2017-ci ildə dünyada 1.901.866.611 çox məlumat itirilir və ya oğurlanır. Bu hər gün üçün 10.507.550 məlumat, hər saat üçün 437.815 məlumat, hər dəqiqə üçün 7297 məlumat, hər saniyə üçün 122 sayda məlumatın itməsi və ya oğurlanması deməkdir [1]. Bu məlumatların 56.59% -i pərakəndə, 9.63% -i texnologiya, 5.13% -i təhsil, 4.23% -i hökümət və 20.55% maliyyə sahəsini əhatə edir.
II. KİBER HÜCUM METODLARI Bu gün çox hücum metodları mövcuddur və texnologiyanın inkişafı bu tip metodlarında inkişafına səbəb olmuşdur. Hakerlər əsasən aşağıdakı hücum metodlarını istifadə edərək istədiklərini əldə etməyə çalışırlar. Zero-day Attack (0-gün) – əsasən bir proqramda boşluğun aşkar etdikdən gün və ya zəyiflik tapıldıqdan sonra proqram yaradıcı şirkət tərəfindən yeniləmə tətbiq edilənə qədər istifadə edilən boşluq növüdür [2].
bir kompüter şəbəkəsinə və ya kompüterə daxil olmaq imakanını əldə edərək digər kompüter şəbəkələrinə və ya kompüterlərinə daxil olmaqdır . Vulnerability – kompüter şəbəkələrində olan sistemlərin təhlükəsizliyinə olan gözlənilməz hadisəyə səbəb ola biləcək mövcud zəiflik, struktur dizaynında və ya tətbiqdə olan səhv [3].
ingilis sözü olub “nəyisə öz xeyrinə istifadə etmək” mənası daşıyır. Exploit proqram təminatının, məlumat yığınının və ya əmrlər sətrinin bir hissəsi olub proqram səhvlərindən və boşluqlardan istifadə edərək kompüter proqramlarında, texnikasında və ya hər hansı elektron cihazlarda gözlənilməz hadisələrə səbəb olur [4].
kompüter təhlükəsizliyində payload, hücumu həyata keçirən soxulcanlar və ya viruslar kimi ziyanverici proramların bir hissəsi olub informasiya silmə, spam göndərmə və şifrləmə məqsədi ilə istifadə edilir [5].
– Hackerlər arasında hücum edəcəkləri obyektin vacibiliyini və ya maraqlı olduğunu göstərmək üçün bir dəyərdir (rəqəm). Doxing – (dox, dokument sözünün qısaldılmasıdır), doxxing və ya docxing İnternet əsasında fərdi və ya təşkilat haqqında müəyyənləşdirilə bilən informasiyanın (xüsusilə şəxsi məlumatları) tədqiq edilməsidir [6].
– istifadəçi kompüterində gizli quraşdırılan və yoluxmuş kompüterin resurslarından istifadəçinin xəbəri olmadan istifadə etməklə, müəyyən əməlləri yerinə yetirməyə imkan verən uzaqdan idarə oluna bilən zərərli proqramdır [7].
III. KİBER HÜCUM VEKTORLARI Texnologiyanın inkişafı ilə əlaqədar yeni texnoloji sahələr yaranmaqdadır və bu inkişaf yeni hücum vektorlarının yaranmasınada səbəb olmuşdur, hazırda hakerlər tərəfindən geniş şəkildə istifadə olunan hucum vektorları aşağıdakı kimidir.
- cloud texnologiyası, təşkilatların və müştərilərin həssas məlumatlarının saxlanıldığı və İnformasiya texnologiyaları (İT) imkanlarının, tələb əsasında verilməsidir.
|