Da’vogarlik darajasi
Da’vogarlik darajasi 60 balldan 89 ballgacha bo’lsa, bunda da’vogar darajasini normalligini, realligini bildiradi. Agarda natija 75 dan 89 ball oralig’ida bo’lsa, sinaluvchi o’z imkoniyatlari haqida optimal tasavvurgа ega ekanligini bildiradi. Optimal yondoshish shaxs sifatida rivojlanishda muhim omil bolib xizmat qiladi. 90 balldan 100 ballgacha bolgan natija esa kopincha oquvchilarning oz imkoniyatlariga noreal, notanqidiy yondoshishni bildiradi.
Natija 60 balldan past bolsa, davogarlik darajasining pastligini bildiradi, bu shaxsning rivojnlanishi salbiy ekanligidan dalolat beradi.
Oz- ozini baholash darajasi.
Oz-ozini baxolashda ballar 45 balldan 74 ball (ortacha vа “yuqori”) gacha bo’lsa, bu real (haqqoniy) baholanishni bildiradi.
75 dan 100 ballgacha ko’rsatkich esa o’z-o’ziga juda yuqori baho berganini bildirib, bunda shaxs shakllanishida ayrim og’ishlar borligini ko’rsatadi. O’-o’ziga ortiqcha baho berish shaxsning yetuk emasligini, oz faoliyatini togri baholashni va ozini boshqalar bilan solishtirishni bilmasligini korsatadi.
Sinaluvchining ozini bunday baholashi shaxs shakllanishi aytarli darajada buzilganligi “tadqiqotga yopiqligini, ozini xatolari, omadsizliklari, atrofdagilarning tanbeh va baholariga betasirligini va oziga olmasligini korsatadi.
Natija 45 balldan kam bolsa u oziga past baho berishini ozini qadrlamasligini, shaxs rivojlanishida birmuncha salbiyligini bildiradi. Bunday oquvchilar Xavfli guruh ni tashkil etadilar, bundaylar hozirgi jamiyatda kam uchraydi. Oziga past baho berish ortida, umuman, ikki hil psixologik korinish bolishi mumkin: oziga kuchli ishonchsizlik yoki ximoyalanish, bunda oziga men hech narsani eplolmayman deb baho berish, hech narsaga urinmaslikka, ozgarmaslikka olib keladi.
Dembo-Rubenshteynning O`z-o`zini baholash metodikasi blankasi
F.I____________________________________
Sog`liqq
Xarakter
Baxt
Aql, qobiliyat
Otkazilgan metodikaga kora, olingan natijalar quyidagi jadvalda havola qilinadi:
|
Past
|
Orta
|
Yuqori
|
Sogliq
|
13
|
10
|
77
|
Aql va Qobilyat
|
8
|
10
|
82
|
Xarakter
|
15
|
20
|
65
|
Baxt
|
15
|
20
|
65
|
Sogliq korsatkichi:
Sinaluvchilarning sogliq boyicha korsatkichlarini eng past darajasi 13% ni, ortacha darajasi 10% ni, yuqori darajasi esa 77% ni tashkil etgan. Demak, sinaluvchilarning asosiy qismi ozining salomatligiga ishonadi. Bu ularning kop kasal bolmasliklari bilan bogliq bolishi mumkin. Bu korsatkich umumiy tahlil qilinsa, ijobiy natija sifatida olinishi mumkin, chunki barkamol va soglom avlodni tarbiyalash muhim bolgan ayni sharoitda yosh avlodning salomarligi dolzarb ahamiyat kasb etadi.
Sinaluvchining BAXT korsatkichi boyicha natijalari quidagicha past darajasi 8%, orta korsatkich 10%, yuqori korsatkich 82% ni tashkil etdi. Bunga kora sinaluvchilarning kata qismi ozini baxtli xis qilinishini korishimiz mumkin. Bbu korsatkich ham davlatimiz tomonidan qoyilgan ayni kundagi talab va siyosatga mos keladi. Bolalarning ozini baxtli xis qilishi ularning ozod va obod Vatanda yashashini his qilishi bilan bogliq holda tahlil qilinsa yanada ijobiy baho berish mumkin. Qolaversa, ozini baxtli his qilgan bola, avvalo, ruhan baquvvat boladi, bu uning poquv faoliyatiga ham ozining ijobiy tasirini korsatishi mumkin. Bu esa uning shaxs sifatida shakllanishiga oz ijobiy tasirini korsatmasdan qolmaydi.
AQLIY DARAJA korsatkichi – sinaluvchilarda quidagicha taqsimlangan – past daraja 15%, orta daraja, 20%, yuqori daraja 65% ni tashkil etgan. Sinaluvchilarning asisiy qismida ozining qobilyatlarini yuqori darajada baholashgan. Buni shunday izohlash mumkinki, bolalarning oz kuchi va imkoniyatlariga bolgan ishonchini korsatadi. Malumki, Men obrazi shakllanishining reallik darajasi va tayanchlari maktabgacha davrda paydo bolib, aynan maktabdagi ozlashtirish darajasi bilan bogliq. Shu orinda bolalardagi past korsatkich - oz qadr qimmati haqidagi tasavvurning yaxshi shakllanmaganligi va bu esa bolada maktabda oqish bilan bogliq turli qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi.
Sinaluvchilarning XARAKTER korsatkichlari quidagicha - past daraja - 20%, orta daraja - 13%, yuqori daraja - 67%ni tashkil etgan. Bu korsatkich sinaluvchining “MEN” konsepsiyasi bilan bogliq. Shaxsning oz-ozini baxolashi, ozining xulq atvori, hatti-xarakati, fikr ma'sulligi hamda jamiyatdagi ornini aniq bilib borishi uning ayni paytdagi Мen” ini belgilaydi.
Yuqoridagi ko’rsatkichlar sinaluvchilarning shaxs sifatida rivojlanishiga ijobiy ta’sir ko’rsatuvchi omillar sifatida ko’rinadi.
Bilamizki, Shaxsning o‘y-fikrlari, muayyan maqsad yo‘lidagi kelajak orzu-intilishlari, tasavvurlari “men obrazini tashkil etadi. Shuning zaminida shaxs rejalari, kasb faoliyati jarayonidagi faol harakatlari va istaklarini royobga chiqa borishi esa men qobiliyatini vujudga keltiradi. Shaxs qobiliyatining rivojlanishi va royobga chiqishida ichki va tashqi omillarning ta'siri bor. Ichki omil deganda shaxs ruhiyati va fikriy soglomligi, mantiqiy tafakkurining aniqligi, iroda va e'tiqodning butunligi tushuniladi.
Dostları ilə paylaş: |