www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Eliza İsmayılova Qloballaşma dövründə “zəka axını”
57
57
57
komissiyaları əmək miqrantlarının hüquqlarını qorumaqla
səlahiyyətləndirilib. Xüsusilə, bütün fəhlə mühacirlərin və
onların ailə üzvlərinin hüquqlarının müdafiəsi haqqında
beynəlxalq konvensiyanı qeyd etmək olar: Bu konvensiyanın
64-cü maddəsində yalnız iş qüvvəsində tələbata və əmək
vasitələrinə deyil, lakin müvafiq fəhlə mühacirlərin və onların
ailə üzvlərinin sosial, iqtisadi, mədəni və digər ehtiyaclarına,
habelə müvafiq cəmiyyətlər üçün belə mühacirətin
nəticələrinə xüsusi diqqət yetirilməsi; 65-ci maddəsində isə
iştirakçı dövlətlərə fəhlələrin və onların ailə üzvlərinin
beynəlxalq mühacirəti ilə bağlı məsələlərlə məşğul olan
müvafiq xidmətlərin yaradılması göstərilir:
Belə mühacirətə aid siyasətlərin müəyyən edilməsi və
həyata keçirilməsi;
Belə mühacirətə cəlb edilmiş digər iştirakçı dövlətlərin
səlahiyyətli orqanları ilə məlumat mübadiləsi, məsləhətləşmə
və əməkdaşlıq;
Mühacirətə və əməyə dair siyasətlər, qanunlar və
qaydalar, digər dövlətlər ilə bağlanmış mühacirətə aid sazişlər
və digər müvafiq məsələlər barədə müvafiq məlumatların,
xüsusilə sahibkarlar, fəhlələrə və onların təşkilatlarına
verilməsi;
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Eliza İsmayilova Qloballaşma dövründə “zəka axını”
58
58
Zəruri icazə və rəsmiyyətlə, həmçinin yola düşmə,
gediş, gəlmə, qalma, ödənişli fəaliyyət, çıxış və ya qayıtma ilə
bağlı, habelə dövlətində iş və yaşama şərtləri və gömrük
rüsumları, pul vahidi, vergilər və digər müvafiq qanunlar və
qaydalar barədə məlumatın verilməsi və bununla əlaqədar
yardımın göstərilməsi;
İştirakçı dövlətlər fəhlə mühacirlər və onların ailə
üzvlərinin sosial, mədəni və digər tələblərinin ödənilməsi
üçün zəruri məsləhət və digər xidmətləri göstərməlidir [14].
Qanunvericiliklə təmin olunduqdan sonra zəka axını
prosesinin həyata keçirilməsində maraqlı olan şirkətlər təsis
olunmağa başladı. İlk belə şirkətlərdən biri 1960-cı ildə Y.
Duqlas tərəfindən yaradılan «Corporaited inkorparaited» idi.
Mister «Brain Drain» ləqəbin daşıyan Y. Duqlas təsis etdiyi
şirkət vasitəsilə 1960-64-cü illərdə 25 min zəkalı insanın
ABŞ-a mühacirətini təşkil etmişdi. Düşünən beyinlər
«oğrusu»–olan Duqlas Amerika üçün bu prosesi həyata
keçirməsi üçün böyük strategiya hazırlamışdı. Bu gün də
ABŞ-ın iri transmilli şirkətləri onların inkişafında böyük
dəstək olan zəkaların işə götürülməsində Duqlasa
minnətdarlıq edirlər. Duqlasın müəllifi olduğu zəka
«oğurluğu» strategiyası bu gün aşağıdakı ardıcıl sistem kimi
mövcuddur:
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Eliza İsmayılova Qloballaşma dövründə “zəka axını”
59
59
59
ABŞ-dan kənarda fəaliyyət göstərən şirkət və
korporasiyalarada öz zəkası və qabiliyyəti ilə seçilən kadrları
əsas mərkəzə göndərilməsini təşkil etmək;
Müxtəlif (elm, təhsil, iqtisadi, biznes, hüquqi) şirkətlər
vasitəsilə düşünən beyinlərin ələ alınmasını;
Konfrans, seminar, elmi görüş və digər bu kimi səpgili
tədbirlərə pulsuz olaraq gənc kadrlar dəvət etmək, onların
hazırladıqları esse, referat və məqalələri incələmək, seçilənləri
öz ölkələrinə işləməyə dəvət etmək;
Qrant ayrılmaqla xaricdə zəkalı gəncləri pulsuz təhsil
almağa cəlb etmək və sonradan onu işlə təmin etmək;
İnternet, qəzet, radio, TV və s. informasiya
texnologiyaları vasitəsilə ABŞ-da işə dəvət etmək və s. [107,
57-66]
Bu sistemdən göründüyü kimi zəkaların «oğurlanması»
inkişaf edərək dünyada iqtisadi, hərbi, sosial, elmi cəhətdən
güclü olmaq istəyən dövlətlər üçün olduqca zəruridir. Tarixə
nəzər salsaq güclü dövlətlər arasında baş verən işğalçı
müharibələr zamanı qalib tərəf daima əlinə keçirdiyi ərazinin
zəkalı insanlarını əsir alaraq öz ölkəsinə göndərirdi.
Teymurləngin,
Xarəzmşah
Cəlaləddinin
və
digər
hökmdarların belə «siyasəti» sayəsində minlərlə düşünən
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Eliza İsmayilova Qloballaşma dövründə “zəka axını”
60
60
beyin, sənətkarlar öz doğma yurd-yuvalarından didərgin
düşərək yad məmləkətlərdə mühacir həyatı yaşamalı olublar.
Xüsusilə, zəkalı insanların «hərbi qarşıdurmalar
zamanı» oğurlanması özünü II Dünya müharibəsi zamanı
aşkar göstərdi. II Dünya müharibəsinin müttəfiqlər tərəfindən
qalib gəlməsinin daha bir səbəbi aşkara çıxmışdır. Məlum
olmuşdur
ki,
ABŞ-ın
kəşfiyyat
orqanları
Hitler
Almaniyasından zəkalı «şəxsləri oğurlamaq» üçün məxfi
qruplar yaratmış, buna görə də faşist Almaniyası yeni ölümcül
silahlar ixtira edilməsindən mərhum olunmuşdur.
ABŞ-ın belə xüsusi qruplarından biri olan «ALSOS»un
əsas məqsədi Almaniyada yaşayan və müxtəlif elmlər üzrə
yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin «oğurlanaraq» Amerikaya
mühacir etməsinə şərait yaratmaq idi. İlk bir il içərisində
dəqiq elmlər və texnika sahəsində çalışan və təhsil alan
mindən çox alim Almaniyadan gizli yolla çıxarılaraq ABŞ-ın
müxtəlif şəhərlərində yerləşdirilmiş, yaşayış şəraiti və işlə
təmin edilmişdir.
Bioloji silah, paketqayırma, yanacaq əldə edilməsi
sahəsində ciddi tədqiqatları olan alimlər «ALSOS» xüsusi
missiyası vasitəsilə ələ alınaraq Amerikanın güclənməsinə
cəlb olunmuşdur. Bu istiqamətdə mütəxəssis olan kadrların
Dostları ilə paylaş: |