Y anında Gənclər Fondu tərəfindən qismən maliyyələşdirilən
Yüklə 2,89 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- MÜNDƏRİCAT GİRİŞ I FƏSİL: MÜASIR DÖVRDƏ “ZƏKA AXINI”NI ŞƏRTLƏNDIRƏN ICTIMAI- IQTISADI
- II FƏSİL: AZƏRBAYCANIN BEYNƏLXALQ ƏLAQƏLƏRININ GENIŞLƏN- MƏSINDƏ DIASPORUN ROLU
- NƏTİCƏ -------------- 148 İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT ------ 156
www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Eliza İsmayilova Qloballaşma dövründə “zəka axını” 8 8 MÜNDƏRİCAT GİRİŞ I FƏSİL: MÜASIR DÖVRDƏ “ZƏKA AXINI”NI ŞƏRTLƏNDIRƏN ICTIMAI- IQTISADI ŞƏRAITƏ FƏLSƏFI YANAŞMA 1.1. Qloballaşma dövründə ―zəka axını‖: probleminin mahiyyəti və sosial fəlsəfi səciyyəsi ------- 12 1.2. Postsovet məkanında ―zəka axını‖ prosesinin vəziyyəti ------ 40 1.3. Azərbaycan ziyalılarının xarici ölkələrdə yayılmasına təsir göstərən amillər ------ 62 II FƏSİL: AZƏRBAYCANIN BEYNƏLXALQ ƏLAQƏLƏRININ GENIŞLƏN- MƏSINDƏ DIASPORUN ROLU 2.1. Azərbaycan diasporunun yaranmasında ictimaiyyətin (elm, mədəniyyət, incəsənət və .s) rolu və mövqeyi ---- 95 www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Eliza İsmayılova Qloballaşma dövründə “zəka axını” 9 9 9 2.2. Xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların sosial tərkibi, formalaşma mərhələləri və təzahürü ---116 2.3. Müasir dövrdə xaricdə yaşayan azərbaycanlıların əlaqələrinin təşkilinin məzmunu və xarakterik xüsusiyyətləri --- 131 NƏTİCƏ -------------- 148 İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT ------156 www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Eliza İsmayilova Qloballaşma dövründə “zəka axını” 10 10 GİRİŞ Müasir dövrün qlobal problemləri içərisində «zəka axını» prosesi öz aktuallığı ilə xüsusilə seçilir. Bütün dünya dövlətlərinin qarşısını çətinliklə ala bildiyi miqrasiya prosesi içərisində «zəka axını» elmi-iqtisadi inkişafa öz güclü təsirilə seçilir. «Zəka axını» prosesini doğuran başlıca səbəblərdən biri budur ki, tarixi qədim dövrlərə təsadüf edən miqrasiya prosesinin intellektual qanadının ölkəni tərk edərək xarici dövlətlərə köçməsi məsələsinə diqqət yetirilməmişdir. Bu gün zəkalı insanların inkişaf etmiş ölkələrə və ölkədaxili digər sahələrə miqrasiya etməsi dünya dövlətlərini ciddi narahat edən məsələlərdəndir. Problemin dövlət daxili iqtisadi, sosial, siyasi sahələr ilə birbaşa əlaqəli olması və qloballaşma dövründə öz müstəqilliyini qoruyub saxlamaq istəyən dövlət üçün mühüm əhəmiyyət kəsb etməsinin zəruriliyini daha aydın görərik. Respublikada miqrasiya prosesləri və onun mühüm qanadı olan «zəka axını» prosesinin mövcud vəziyyətlə vəhdətdə araşdırılması çox zəruridir. Avropa Birliyinə inteqrasiya etmək istəyən Azərbaycanın miqrasiya prosesi və www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Eliza İsmayılova Qloballaşma dövründə “zəka axını” 11 11 11 lobbi formalaşdırılması sahəsində həyata keçirdiyi siyasəti diqqətlə öyrənilməsi, habelə ondan çıxarılan nəticələr ölkənin sosial sferasında baş verən problemlərin tənzimlənməsində öz faydalılığı xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Müstəqil dövlət kimi Azərbaycan öz milli mənafeyinə uyğun şəkildə daha güclü, qüdrətli dövlətin təminatçısı olan zəkalı insan kapitalı fondunu yaratmaqla, demokratik quruculuq və inkişaf xəttini yüksəltməyə çalışır. Ümummilli lider Heydər Əliyev hələ sovet Azərbaycanına rəhbərlik etdiyi dövrlərdə azərbaycanlı gəncləri SSRİ-nin müxtəlif tanınmış ali məktəblərində təhsil almağa göndərərkən əslində diaspor işinin, lobbiçiliyin təməlini qoyurdu. Sonralar H. Əliyev həmin dövr haqqında belə deyirdi: ―o vaxtlar azərbaycanlıları başqa yolla Sovetlər İttifaqına səpələyib dayaq yaratmaq istəyirdim. İndi isə sərhədlər açılıb, azərbaycanlılar hər yerdə yaşaya bilər. Bir şərtlə ki, gərək millətini, dinini, torpağını və ana Vətənini unutmayasan‖. [20] Dünyanın bütün ölkələri ilə yüksək səviyyədə iqtisadi, siyasi, ictimai, elmi və humanitar, eləcə də xaricdə yaşayan həmvətənlərimizlə əlaqələrin yaradılmasında ulu öndərin layiqli davamçısı İlham Əliyev, Taras Şevçenko adına Kiyev Milli Universitetinin fəxri doktoru diplomunun təqdim edilmə mərasimində söylədiyi nitqdə qeyd etmişdir ki; ―Mən tam www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Eliza İsmayilova Qloballaşma dövründə “zəka axını” 12 12 əminəm ki, yüksək təhsil səviyyəsi olmasa, peşəkarlıq olmasa, gənclər ən mütərəqqi texnologiyalara yiyələnməsələr, həqiqətən inkişaf etmiş dövlət qurmaq mümkün deyil. Buna görə də təhsil bizim üçün prioritet sahədir.‖ Onun təhsilə verdiyi önəm bizə, müasir dövrün zəka sahiblərini dəyərləndirməyə, onların dövlətçiliyimizin möhkəmləndirilməsi və gələcəyi üçün nə dərəcədə faydalı və səmərəli olması, onlardan istifadə imkanlarının sosial təhlilinin aparılması və araşdırılmasının zərurət olduğunu göstərir.‖ Dünyanın əksər regionlarında və eləcə də Azərbaycan başda olmaqla keçmiş Sovetlər Birliyi məkanında «zəka axını» prosesinin müsbət və mənfi tərəflərinin özünü qabarıq şəkildə göstərməsi bir sıra subyektiv və obyektiv amillərlə sıx bağlıdır. Qeyd edək ki, ölkədəki sosial-iqtisadi sahədə həyata keçirilən işlərə də zəka axını məsələlərinin müəyyən təzahürləri meydana çıxa bilər. Elmi ədəbiyyatda «zəka axını» prosesinin araşdırılması, onun mahiyyətinə aydınlıq gətirilməsi, eləcədə diasporun və lobbiçiliyin əsas istiqamətlərinin təyin olunması, müasir dövrün qarşısında duran problemdir. Xarici ölkələrdə öz elmi səviyyələrini artırmaq məqsədilə ana vətənlərini tərk edib və məskunlaşdığı Yüklə 2,89 Kb. Dostları ilə paylaş:
|