Nəzarət Departamenti-PY/TMM Təlimi
İzahlı lüğət
Filial
Biznesin maliyyə institutunun hüquqi baxımdan asılı hissəsini formalaşdıran bir hissəsi, maliyyə
institutunun biznesinə xas bütün, yaxud bəzi tranzaksiyaları həyata keçirir.
Bureau de Change
“Casa de cambio” yaxud “mübadilə məntəqəsi” adlandırılan bureau de change pul yuyanlar üçün cəlbedici
olan bir sıra xidmətlər təklif edir: valyuta mübadiləsi və kiçik nominallı banknotların iri nominallara
konsolidasiyası; maliyyə alətlərinin, məs, səyahət çekləri, pul baratları və şəxsi çeklərin mübadiləsi; və
teleqraf köçürmə vasitələri. Bəzi ölkələrdə belə bizneslər ənənəvi maliyyə institutları olduqlarından,
pulların yuyulması ilə bağlı ciddi şəkildə yoxlanılmır. Onların müştəriləri də təsadüfidir, bu, həmin
bizneslərin “müştərilərini tanımalarını” daha da çətinləşdirir.
Bust-out (bank kartlarından istifadə etməklə dələduzluq)
Cinayətkarların qanuni şəkildə əldə etdikləri kredit, yaxud malların ödənilməsindən yayınaraq saxtakarlıq
yolu ilə kredit əldə etməyə çalışdıqları sxem. Bir qayda olaraq, bust-out həlqəsi oğurlanmış, yaxud saxta
yollarla əldə edilmiş kredit kartları üzrə kredit satışlarını alan shell yaxud front bizneslər kimi fəaliyyət
göstərir. Cinayətkarlar kartları, yaxud nömrələri kredit kart terminallarından keçirir, lakin ya heç bir mal,
yaxud xidmət təmin etmir, ya da oğurluq, yaxud lisenziyasız mallar təmin edirlər. Günahsız kredit kart
şirkəti front biznesin hesabını kreditləşdirir. Tranzaksiyaları dəyişməzdən əvvəl cinayətkarlar vəsaitləri
front biznesin hesablarından çıxarmış olurlar.
Bu dələduzluq sxemlərində bilərəkdən iştirak edən kart sahibləri adətən “aldıqları mallar” üçün kredit kart
şirkətlərinə pul ödəməkdən imtina edirlər. Bu insanlar ya kredit kartlarını
saxta yollarla, yaxud oğurluq
identifikasiya ilə, ya da aşkar edilməsi mümkünsüz olan yollarla əldə etmişlər. Bust-out sxemləri iri
müflisləşmə dələduzluqlarının yaradılmasında çox məşhurdur, bu zaman biznes müəssisələr kreditləri
şirkətin, yaxud əmlakın faktiki dəyərindən artıq qiymətə təminatlandırır, sonra isə pulla birlikdə yoxa
çıxır və borc verən tərəfi əhəmiyyətli itki ilə üz-üzə qoyurlar.
C
Kart sahibi
Maliyyə tranzaksiyası kartı verilən şəxs, yaxud kartdan istifadə etmək səlahiyyəti olan əlavə şəxs.
Karib hövzəsi ölkələrinin Maliyyə Tədbirləri üzrə İşçi Qrupu (KFATF)
Karib dənizi hövzəsi ölkələrindən ibarət, FATF tərzli regional qurum, buraya daxildir: Aruba, Baham
adaları, Britaniya Virgin adaları, Kayman adaları və Yamayka.
70
Nəzarət Departamenti-PY/TMM Təlimi
İzahlı lüğət
Casa de Cambio
Bax Mübadilə məntəqəsi.
Nağd pul əsaslı biznes
Müştərilərin təmin edilən məhsul, yaxud xidmətlərə görə nağd ödəniş həyata keçirdikləri istənilən biznes,
məs, restoranlar, pizza çatdırılma xidmətləri, taksi maliyyə institutları, qəpiklə işləyən maşınlar, yaxud
maşın yuyanlar. Qanunsuz olaraq əldə edilmiş vəsaitlərin biznes tərəfindən faktiki olaraq qazanılmış nağd
pulla birləşməsini təmin etmək üçün çirkli pulların yuyulması ilə məşğul olan bəzi şəxslər nağd pul əsaslı
biznesi idarə edir, yaxud ondan istifadə edir.
Nağd pulla təminatlandırılmış kreditlər
Nağd pulla təminatlandırılmış kreditdə kredit təminatı kimi nağd pul depoziti çıxış edir. Bəzən nağd pul
depozitləri digər yurisdiksiyada ola bilər.
Nağd pul depozitləri
Maliyyə institutunun hesablarında yerləşdirilmiş nağd pul məbləğləri. “Yerləşdirmə fazası” da daxil olmaqla,
pulların yuyulmasına həssasdır, çünki cinayətkarlar maliyyə institutlarında depozitlər yerləşdirməklə nağd
pullarını nağdsız iqtisadiyyata hərəkət etdirir.
Kassir çeki
Çox vaxt nağd pulla alınan ümumi istifadə edilən monetar alət. Pulların yuyulması məqsədi üçün istifadə
edilən kassir çekləri nüfuzlu institutdan,məs, bank yaxud kredit ittifaqı, alınmış alət təmin edir.
MET
Bax Müştərinin eyniləşdirmə tədbirləri
CDPC (Fransızca: Comité Européen pour les Problèmes Criminels)
Avropa Şurasının Cinayət Problemlərinə dair Avropa Komitəsi. Əvvəllər PC-R-EV adlanan MONEYVAL
CDPC-in
alt komitəsidir, bu, FATF üzvü olmayan Avropa ölkələrində çirkli pulların yuyulması ilə
mübarizənin qiymətləndirilməsi sahəsindəki ekspertlərdən ibarət komitədir.
Sertifikat/Şəhadətnamə
Yazılı formal təsdiq, ABŞ Vətəndaş Aktına görə bu sənəddən tənzimləyicilər müxtəlif kontekstdə istifadə
edirlər, o cümlədən respondent bankın səlahiyyətli nümayəndəsi tərəfindən imzalanmış yazılı bəyanat, bu
sənəd bankın shell banklarla fəaliyyət göstərmədiyini təsdiq edir (ABŞ Vətəndaş Aktının 313-cü bölməsinə
görə). Bu, həmçinin, ABŞ federal agenti tərəfindən yazılı ifadə ola bilər, burada qeyd edilir ki, onun ABŞ
Vətəndaş Aktının 314(a) Bölməsinə görə maliyyə institutundan istədiyi informasiya pullarln yuyulması,
yaxud terrorizmin maliyyələşdirilməsi ilə əlaqəlidir.
71