Yaylovlarda chorva mollarni boqish jarayonida epizatik kassaliklarni yovvoyi hayvonlarga yuqtirmaslik choralari

Qorason kasalligi. Bu kasallik 3 oylikdan 4 yoshgacha bo‘lgan qoramollarda ko‘p uchraydi.
Kasal molning tana harorati ko‘tariladi, muskulli qismlaridagi shishgan joylarda og‘riq va g‘ijirlash paydo bo‘ladi, hayvon 1-3 kun davomida nobud bo‘ladi.
Salmonellyoz kasalligi. Kasallik bilan buzoqlar 10 kunligidan 2 oylik yoshgacha zararlanadi. Kasallik sut, obrat orqali va nafas olish jarayonida yuqishi mumkin.
Kasal buzoqlarda lohaslanish, tana haroratining ko‘tarilishi, bel qismining bukchayishi, ko‘zlarining yarim yumilishi va yosh oqishi, ich ketishi, junining xurpayishi kabi belgilar kuzatiladi.
Metrit kasalligi. Bu kasallik bachadonning yallig‘lanish kasalligi bo‘lib, sigirlarda keng tarqalgan va turli ko‘rinishlarda kechadi. Kasallik bachadonning shikastlanishi, yo‘ldoshning ushlanib qolishi va bachadonga mikrob tushishi natijasida kelib chiqadi.
Kasallangan mollarda holsizlanish, tana haroratining ko‘tarilishi, nafas olish hamda yurak urishi tezligining ortishi, ishtaha yo‘qolishi, ingrash va bukchayish kabi alomatlar namoyon bo‘ladi.
Mastit kasalligi. Sut bezlarining bir qancha turdagi bakteriyalar tomonidan zararlanishidir. Sut bezidagi yallig‘lanish darajasiga qarab kasallik belgilari har xil bo‘ladi.
Kasallikning og‘ir ko‘rinishlarida yelin shishib ketadi, uning kasallangan mahalliy qismlarida harorat ko‘tariladi, kuchli og‘riq paydo bo‘ladi, natijada sigirning ishtahasi yo‘qoladi. Surunkali ko‘rinishlarida esa yelin pallalaridan biri yoki bir nechtasi shishgan holatda bo‘lib, sut o‘ziga xos bo‘lmagan irigan ko‘rinishda bo‘ladi.
Tuqqandan keyingi falajlik kasalligi. Kasallik tug‘ishdan keyin ro‘y beradi. Sigirlar ko‘p miqdorda sut ishlab chiqarishi davomida katta miqdorda kalsiy va boshqa qimmatli mineral moddalarni organizmdan chiqarib yuborishi natijasida vujudga keladi.
Kasallikning birinchi belgisi bu – gandiraklash, yotgandan keyin tura olmaslik, sigirlar yotib qolganda boshini qorin ustiga qo‘yib yotishi kabilardir. Kasal sigirga o‘z vaqtida zaruriy choralar ko‘rilib yordam berilmasa, u nobud bo‘ladi.