Yazıçı, publisist, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Tofiq Qəhrəmanovun əziz xatirəsinə ithaf olunur

254 
 
də  “dahi”dir,  amma...  mütaliəsi  zəif  dahilərdəndi...  yəni, 
“çin malı”...  
Qədim  yunan  və  Roma  ədəbiyyatına  qədər  yazılmış 
və  dövrümüzədək  gəlib  çatmış  yazılı  ədəbi  nümunələr 
əsasən  dini,  mərasim  ədəbiyyatından,  bir  qismi  tarixi 
xronikalardan, yaxud texniki səciyyə daşıyan mətnlərdən 
ibarətdir. Bura Şumer-Akkad gil kitabələrini də, Finikiya-
ların, hettlərin tarix mətnlərini da, nəhayət qədim dünya-
nın  ən  irihəcmli  yazı  nümulərindən  olan  atəşpərəst  Ve-
dalarını aid etmək mümkündür. Antik müəlliflər isə dün-
ya  ədəbiyyatı  tarixində  ilk  dəfə  sırf  bədii  ədəbiyyat  nü-
munələri yaratdılar. Esxil, Sofokl, Aristofan, Alkey, Sapfo, 
Seneka  və  b.  üçün  ilk  sırada  əsərlərinin  ideya-məzmun 
xüsusiyyətləri, obrazlar aləmi, estetik gözəlliyi,dil ahəng-
darlığı və s. dururdu. Xüsusilə, ədəbiyyatın dini mətnlər-
dən  ayrılması  və  fərqləndirilməsi  ədəbiyyatın  sonrakı 
dövrdə müstəqil sənət sahəsi kimi inkişafına misilsiz xid-
mət  göstərdi.  Ədəbiyyat  getdikcə  daha  çox  dünyəviləşdi 
və dünyəviləşdikcə onun bədii imkanları artdı, forma və 
janr  müxtəlifliyi  yarandı.  Antik  ədəbiyyat  hamıya  sübut 
etdi ki, inkişaf etməkdə olan şüurlu insanın dini ehtiyac-
larından başqa da zəruri mənəvi-əxlaqi, estetik ehtiyacla-
rı ola bilər və həqiqi ədəbiyyatın başlıca qayəsi məhz bu 
ehtiyacların ödənilməsinə yönəlməlidir. 
...son zamanlar ədəbiyyata gələn gənclər arasında dini 
mövzularda yazanların sayı günü-gündən artmaqda... xü-
susilə şairlər arasında buna tez-tez rast gəlmək mümkün-
dür... müxtəlif məzhəblərin, təqirqətlərin, dini-fəlsəfi ideya-

---

255 
 
ların daşıyıcıları insanların ədəbiyyat  sevgisindən istifadə 
edib öz dini düşüncələrini daha çox qafiyəli formada yay-
mağa  üstünlük  verirlər...  özlərindən  də  çox  razı  görünür-
lər...  bir  çoxları  bu  iddiadadırlar  ki,  Allahdan  (nə  az,  nə 
çox) verilmiş istedad sahibidirlər və odur ki, qələmə aldıq-
ları  nə  varsa,  hamısı  möhtəşəm  sənət  əsərləridir...  nə  var, 
nə  var  hansısa  bənddə  və  ya  beytdə  üstüörtülü  formada 
hansısa dini şəxsiyyətə işarə vurublar, ya da hansısa məz-
həb,  yaxud  təriqət  prinsipini  elə  dahiyanə  şəkildə  açıblar 
ki,  “adi  oxucu”  bunu  anlamaq  iqtidarında  deyil,  mütləq 
hansısa “mütəxəssis” onu şərh etməlidir... ümumi mənzərə 
yaransın deyə sadəcə bir bəndi misal gətirək:  
 
Əzabdan həzz almaq nə sirdir eşqdə?! 
Min yara bəslərəm, hər biri eşqdən! 
Asini, aşiqi, kafiri eşqdən, 
Mömini kitabdan məhrum eyləmə! 
(Aqşin Yenisey) 
 
bəlkə kiməsə qəribə görünəcək, amma yüksək bədii nü-
munələr kimi tez-tez sitatları verilən gənc şairimizdən gə-
tirilmiş konkret nümunədə heç bir bədiilik görmürəm (şei-
rin  digər  bəndləri  də  bundan  fərqlənmir),  sadəcə  inanc 
mətni, qafiyə ilə deyilmiş söz var, o qədər... ədəbiyyat tari-
ximizə  nəzər  salsaq,  “eşq”dən  yazılmış  bədii  nümunələrlə 
müqayisədə çox zəifdi... əsas narahatverici cəhət isə orası-
dır ki, bu tip mətnələri yazan şairlərin ardınca mərsiyələr, 
növhələr yazan şairlər nəsli gələcək (ayaq səsləri artıq eşi-

---

256 
 
dilir)  və  onlar  da  eyni  uğurla  “yüksək  istedad  sahibləri” 
elan olunacaqlar... hətta bu şeirlərin dini məzmunu bir kə-
nara  qoysaq,  aydın  olur  ki,  müəlliflərin  çoxu  ədəbiyyatın 
nə demək olduğunu ümumiyyətlə düzgün anlamır, onu bə-
lağətli söz demək sənəti kimi başa düşür... nə isə... deməyim 
odur ki, müəyyən vasitələrlə (?) özləri haqqında ictimai rəy 
yarada  bilmiş  ədəbiyyat  naşılarımızın  sayı  günü-gündən 
həndəsi silsilə ilə artır... nə etməli?.. bu minvalla ədəbiyya-
tımız hara gedir?.. yenə dinlə ədəbiyyatın birlikdə çıxış et-
diyi “daş dövrü”nə?.. Vedalara?.. axı qədim yunan və Roma 
ədəbiyyatı  olub,  daha  sonra  İntibah,  Maarıfçilik,  Klassi-
sizm dövrü ədəbiyyatları olub və s... hələ öz maarifçilərimi-
zi  –  “Molla  Nəsrəddin”çiləri,  C.  Məmmədquluzadəni,  M.Ə. 
Sabiri və b. demirəm... yəni, “ilahi vergi” sahibi olan “şairlə-
rimiz”in görəsən bunlardan xəbərləri varmı?.. bütün sada-
ladıqlarımı  deyə  bilmərəm,  amma  antik  ədəbiyyatdan  xə-
bərsiz  olduqlarına  yüz  faiz  əminəm...  antik  ədəbiyyat  bu 
məsələdə də bizə yardım edir, belə ki, o, ədəbiyyatın dünyə-
viliyini  qoruma  vasitələrindən  biridir...  antik  ədəbiyyatı 
yaxşı bilən şair heç vaxt ədəbiyyat nadanı və şarlatanı ola 
bilməz... çünki o, bədii nümunəni bəlagətli söz demək sənə-
tindən  –  ritorikadan  ayırır...  heç  vaxt  ədəbiyyatdan  dini 
təbliğat vasitəsi kimi istifadə etmir... heç vaxt qafiyəbazlığı 
ədəbiyyat adlandırmır!.. ya şair olur, ya mahir natiq, ya da 
vəəz verən ruhani... 
Antik  ədəbiyyat  həmişə  zamanla  birgə  addımlayır, 
konkret  ictimai-siyasi  quruluşun,  hadisələrin  təsirindən 
boyun qaçırmır, tam əksinə, onlara fəal münasibətini bil-

---

257 
 
dirir. Bəzən çox acımasız olur, xəstə cəmiyyəti cərrah ki-
mi  kəsib-doğrayır,  çünki  apardığı  əməliyyatın  sonunda 
xəstənin sağalmasına ümid edir. Aristofanın komediyala-
rı buna parlaq nümunədir. Yaxud “Satirikon” un müəllifi 
Petroni...  İmperator  Neronun  başına  bəla  olan  Petroni... 
Onun  ucbatından  özünə  qəsd  edən  Petroni...  Antik  ədə-
biyyat ilk növbədə  nə haqqında yazmağı  öyrədir. O, heç 
vaxt insanları, cəmiyyəti narahat edən başlıca mövzuları 
qoyub, onuncu-on beşinci dərəcəli məsələlərlə uğraşmır. 
Nəyin  bahasına  olursa-olsun  həqiqəti  demək  vəzifəsini 
yaxşı anlayır. Siyasət satıla bilər, fəqət ədəbiyyat satılma-
malı! Çünki o, bəzən ən böyükdən ən balacaya qədər bü-
tün  xalqa  yolgöstərən  olur,  insanların  əlləri  hər  yerdən 
üzüləndə ona üz çevirir, ondan mədət umurlar. Buna gö-
rədir ki, antik ədəbiyyatın hələ e.ə. IX-VIII əsrlərdə yan-
dırdığı  əbədiyyət  işığı  minilliklər  keçməsinə  baxmaya-
raq, hələ də insan övladının getdiyi uzun, keşməkeşli yo-
la parlaq şüalarını salmaqda davam edir. Məhz buna görə 
antik  ədəbiyyat  hər  zaman  müasirdir,  canlıdır,  sevilən-
dir!  
...biz, fikrimcə, hələ də nə zaman, nə haqda yazmalı ol-
duğumuzu bilmirik... bir çoxları qəbul etməsələr də müasir 
ədəbiyyatımızın  əsas  problemlərindən  biri  də  bu...  necə 
yazmağı bilmirsənsə, öyrənə bilərsən... fəqət nədən yazma-
ğı bilmirsənsə, öyrənsən də bəzən xeyri olmur... hamı gül-
dən, bül-büldən yazır, sən qarğadan və tikandan yazırsan-
sa  elə  həmin  bozların  içində  ağ  qarğa  kimi  görünəcəyini 
göz önünə almalısan... heç də asan deyil... son 25 ildə ədə-

---

258 
 
biyyatımız nədən yazıb?.. ilk baxışdan, daha nədən yazma-
yıb ki?.. amma Homer və Vergili kimi xalqın ən müxtəlif tə-
bəqələrinin,  yaşadığı  dövrün  ən  rəngarəng  və  ziddiyyətli 
həyat səhnələrinin geniş epik mənzərəsini yaradan müəllif 
tanıyırsızmı?.. yaxud Esxilin Prometeyi kimi insanlara “od” 
gətirdiyinə görə “allahlar tərəfindən qayaya zəncirlənmiş” 
birisinin faciəsini oxudunuzmu?.. biz əsasən gözəl, səmimi, 
bəzən  romantik,  bəzən  sentimental,  ara-sıra  realist-praq-
matik,  son  zamanlar  həm  də  postmodern  “balaca  insan” 
obrazları yaratmaqdan o tərəfə çıxa bilmirik... lokal prob-
lemlərlə  məşğuluq  hələ  ki...  hələ  ki  cəmiyyətimizə  bütün 
zümrələri,  fərqli  həyat  mühitləri,  həm  də  bütün  çılpaqlığı 
ilə  güzgü  tuta  biləcək  ədəbi  nümunələr  yaratmamışıq... 
ədəbiyyatımızın qara işləri hələ ki görülməyib... amma nə-
dənsə  iddialarımız  imkanlarımızdan  çox  uzaqlara  gedir... 
hətta  ara-sıra  şikayətlənirik  ki,  niyə  “uğurlar”ımızı  görən 
yoxdur... hansı uğurlar?.. böyük ədəbiyyatı yaratmaq üçün 
ilk  növbədə  böyük  hadisələri,  faciələri  göstərmək  (təəssüf 
ki,  göstəriləsi  faciələrimiz  az  deyil),  buna  görə  də  “böyük 
insan” tipajları yaratmaq gərək... insan çətin zamanda ta-
nındığı kimi, xalq da tarixinin ən çətin məqamlarında tanı-
nınır,  daxili  potensialını  üzə  çıxarır...  ən  başlıcası,  heç  nə-
dən  çəkinmədən,  bütün  müsbəti  və  mənfisi  ilə  həmin  po-
tensialı, başqa sözlə xalq ruhunu konkret xarakterlər vasi-
təsilə  ədəbiyyata  gətirməkdir,  zənnindəyəm...  həqiqi  ədə-
biyyat yalnız bu zaman meydana gəlir... müasirliyi hansısa 
dəbdə  olan  cərəyanları  yamsılamaqda  yox,  bütövlükdə 
ədəbiyyatımız  üçün  yeni  insan  tiplərini  yeni  bədii  forma-

---

259 
 
larla  canlandırmaqda  görməliyik...  üstəlik,  müasir  bədii 
söz həqiqətə deyil, yalana xidmət edirsə artıq nə müasirdir, 
nə də ədəbiyyat... hesab edirəm ki, müstəqillik illərində mil-
li ədəbiyyatımız dünya ədəbiyyatına inteqrasiya istiqamə-
tində real nəticələrə və uğurlara nail olmaq istəyirsə, öncə 
həmin  ədəbiyyatın  köklərini  yaxşı  bilməli,  dəyərlərini  bö-
lüşməli, sonra da bunu konkret ədəbi nümunələrlə sübuta 
yetirməlidir... yalnız belə bünövrə üzərində yaranacaq ədə-
biyyat  təkcə milli deyil, həm də ümumbəşəri dildə danışa 
biləcək... bunları isə antik ədəbiyyatdan daha yaxşı nüma-
yiş etdirən ikinci ədəbiyyat sadəcə yoxdur...  odur ki, yaxşı 
ədəbiyyat  yaratmaq  istəyiriksə  yaxşı  ədəbiyyatı  oxumalı-
yıq, cənablar və xanımlar, həm də çox oxumalıyıq!     
  
 
     
 
 

---

260 
 
İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT 
 
 
Rus dilində: 
 
1.
 
Г.В.Ф. Гегель. Естетика. В 4-х томах, М. 1973. 
2.
 
Д.Д.  Средний.  Теория  трагического  в  естетике 
Гегелья. 
3.
 
К.  Маркс  и  Ф.  Енгельс.  Об  искусстве.  1  том.  М., 
1983. 
4.
 
Г.  Фридлендер.  К.  Маркс  и  Ф.  Енгельс  и  вопросы 
литературы. М. 1983. 
5.
 
История философии. В. 4-х томах. М. 1957-59. 
6.
 
Л.И.  Тимофеев.  Основы  теории  литературы.  М. 
1971. 
7.
 
А.Ф.  Лосев.  История  античной  естетики. 
Аристотель и поздняя классика. М. 1975. 
8.
 
Л.И.  Савельева.  Романтические  тенденции  в 
античной литературе. Казань, 1973. 
9.
 
А.  Аникст.  История  учений  о  драме.  Теория 
драмы от Аристотелья до Лессинга. М., 1967. 
10.
 
Г.Е.  Лессинг.  Лаокон  или  о  границах  живописи  и 
поезии. М., 1957. 
11.
 
С.И.  Радциг.  Античная  литература,  ее  художе-
ственное  и  историческое  значение  в  связи  с 
общей културой древних греков и римлян. 
12.
 
С.И.  Радциг.  История  древнегреческой  литера-
туры. М., 1940. 

---

261 
 
13.
 
С.И. Радциг. Античная мифология. М., 1939. 
14.
 
С.И.  Радциг.  История  древнегреческой  литерату-
ры. М., 1940. 
15.
 
Античная  литература  (под  ред.  Проф.  А.А.  Тахо-
Годи). М. 1986. 
16.
 
В.Т. Борухович. История древнегреческой литера-
туры. Саратов. 1982. 
17.
 
В.Т.  Борухович.  Очерки  по  истории  древнегрече-
ской литературы классического периода. М. 1957. 
18.
 
Н.Ф. Дератани. Античная литература. М., 1938. 
19.
 
В.О. Нилендер. О греческой литературе. 1939. М. 
20.
 
История  гречекой  литературы  (ред.  Кол.).  М. 
1946. 
21.
 
История  греческой  литературы  (ред.  Кол.).  М. 
1955. 
22.
 
И.М. Тронский. История античной литературы. М. 
1946. 
23.
 
И.М. Тронский. История античной литературы. М. 
1988. 
24.
 
24)Новое  в  современной  классической  литера-
туре. М. 1965. 
25.
 
Античност и Византия. М. 1975. 
26.
 
Вопросы классической литературы. М. 1965. 
27.
 
Классическая филология. Ленинград. 1959. 
28.
 
Н.А.  Кун.  Легенды  и  мифы  Древней  Греции. 
Махачгала. 1986. 
29.
 
Легенды и сказания Древней Греции и Древнего 
Рима (составление А.А. Нейхардт). М. 1988. 

---

262 
 
30.
 
Античность  и  Средневековый  город.  Античная 
древность и Средние века. Свердовск. 1981. 
31.
 
Платон. Избранные диалоги. М. 1965. 
32.
 
Проблемы Античной культуры. М. 1986. 
33.
 
В.П.  Яйленко.  Архаическая  Греция  и  Ближний 
Восток. М. 1990. 
34.
 
Культура  и  общественная  мысль.  Античность. 
Средние века. Епоха Возрождения. М. 1988. 
35.
 
Проблемы Античной культуры. Тбилиси. 1975. 
36.
 
Античное  наследие  в  культуре  Возрождения.  М., 
1984. 
37.
 
Историки Греции: Геродот, Фукидид, Ксенофонт. 
М., 1976. 
38.
 
Античные поэты об искусстве. М., 1938. 
39.
 
Традиции и новаторство в античной литературе. 
Ленинград. 1982. 
40.
 
Памятники  позднего  античного  ораторского  и 
епистолярного исскуства. 2-5 века. М., 1964. 
41.
 
Очерки истории римской литературной критики. 
М. 1963. 
42.
 
Вопросы  Античной  литературы  в  зарубежном 
литературоведении. М., 1963. 
43.
 
Античность в контексте современности. М., 1990. 
44.
 
Ораторы Греции. М., 1985 
45.
 
Античные риторики. М., 1978. 
46.
 
Древнегреческая литературная критика. М., 1975. 
47.
 
Зарубежная  литература.  Епоха  Возрождения.  М., 
1976. 

---

263 
 
Azərbaycan dilində: 
 
48.
 
C. Ələkbərov. İncəsənət və Estetika. Bakı, 1992. 
49.
 
Mədəniyyətin  Marksizm-Leninizm  nəzəriyyəsi.  B., 
1990. 
50.
 
Y. Yusifov. Qədim Şərq tarixi. B., 1993. 
51.
 
Z.C.  Məmmədov.  Azərbaycanda  XI-XIII  əsrlərdə 
fəlsəfi fikir. B., 1978. 
52.
 
Z. Bünyadov. Azərbaycan VII-IX əsrlərdə. B., 1989. 
53.
 
X.N. Tusi. Əxlaqi-Nasiri. B., 1989. 
54.
 
M.  Cəlal,  P.  Xəlilov.  Ədəbiyyatşünaslığın  əsasları.  B. 
1988. 
55.
 
Ə. Nicat. Nağıllara dönən tarix. B., 1993. 
56.
 
Homer. İlliada, Odisseya. B., 1986. 
57.
 
Ə. Sultanlı. Antik ədəbiyyatı tarixi. B., 1958. 
58.
 
Roma ədəbiyyatı müntəxabatı. B. 1959. 
59.
 
Antik ədəbiyyatı müntəxabatı. B., 1950. 
60.
 
Yunan ədəbiyyatı tarixi oçerkləri. B., 1938. 
61.
 
Aristotel. Poeziya sənəti haqqında. B., 1974. 
62.
 
Ə.  Sultanlı.  Antik  dövrdə  bədiyyat  və  ədəbiyyat-
şünaslıq məsələləri. B., 1946. 
63.
 
Bakı Dövlət Universiteti tarixi. B. 
64.
 
A.Şükürov, Şərq fəlsəfəsi və filosofları, B., 2005 
 
Qəzet və jurnallar: 
 
65.
 
Revolyusiya və kultura (jurn.). 1941., 2-ci sayı. 
66.
 
Revolyusiya və kultura (jurn.). 1941., 3-cü sayı. 

---

264 
 
67.
 
Azərbaycan (jurn.). 1955., 3-cü sayı. 
68.
 
Ədəbiyyat (qəz.). 1946, 16 noyabh. 
69.
 
Ədəbiyyat və incəsənət (qəz.). 1978, 14 yanvar. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

265 
 
MÜNDƏRİCAT: 
ÖN SÖZ  ................................................................................................. 3 
 
AZƏRBAYCANDA ANTİK ƏDƏBİYYATIN TƏDQİQİ TARİXİ 
VƏ PROBLEMLƏRİ (elmi-tədqiqat işi)  .................................. 6 
 
GİRİŞ....................................................................................................... 7 
Antik  ədəbiyyatın  xarakteri,  tarixi-ictimai,  ideya-fəlsəfi 
əsasları və əhəmiyyəti. .................................................................. 7   
Qərbdə antik ədəbiyyatın tədqiqi tarixi...............................12 
 
I  FƏSİL.  ANTİK  DÜNYA  –  YAXIN  ŞƏRQ:  ELMİ-ƏDƏBİ 
ƏLAQƏ VƏ TƏSİRLƏR ..................................................................34 
İslamaqədərki dövr .......................................................................34 
Şərq peripatetizmi. Azərbaycan peripatetikləri ...............42 
Nəsirəddin Tusi. ..............................................................................49 
  
II  FƏSİL.  XX  ƏSRDƏ  ANTİK  ƏDƏBİYYATIN  TƏDQİQİ 
(1930 – 60-cı illər) .........................................................................60 
Əkbər Ağayev ...................................................................................60 
Əli Sultanlı və A.M. Mudrov .......................................................77 
 
 III FƏSİL. 1960 – 80-CI İLLƏR. ............................................. 107 
A.Aslanov və 1960-cı ildən sonrakı tədqiqatlar ............ 107 
Azərbaycan Respublikasında klassik filologiyanın inkişaf 
perspektivləri ............................................................................... 117 
 
SON SÖZ ........................................................................................... 124 

---

266 
 
MƏQALƏLƏR ................................................................................. 127 
 
İ.M. TRONSKİNİN “ANTİK ƏDƏBİYYAT TARİXİ” 
DƏRSLİYİ HAQQINDA (Dərsliyin Azərbaycan dilinə 
tərcüməsinə son söz) ................................................................ 128 
ANTİK MİFOLOGİYA VƏ ANTİK OBRAZ ............................ 142 
ANTİK FƏLSƏFƏ VƏ MONOTEİZM ...................................... 156 
ANTİK ƏDƏBİYYATŞÜNASLIĞIN FORMA VƏ MƏZMUN 
XÜSUSİYYƏTLƏRİ ....................................................................... 173 
ANTİK DRAMATURGİYA: İDEYA VƏ OBRAZ ................... 195 
HOMERİ OXUYARKƏN. ............................................................. 223 
BİR DAHA VARLIQ VƏ...  METOD HAQQINDA ................ 233 
“HƏYATINI HƏQİQƏTƏ XİDMƏTƏ HƏSR ET!” ............... 244 
ANTİK ƏDƏBİYYAT VƏ BİZ ..................................................... 250 
 
İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT ...................................... 260 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
     
 
 

---

 
QEYDLƏR ÜÇÜN 
 

---

 
Nəşriyyatın Baş direktoru: 
 
Şöhrət Səlimbəyli
 
 
Texniki redaktor:  
Mail  Xəlilov
  
 
 
 
 
 
ETİBAR KƏRİMLİ 
 
ANTİK ƏDƏBİYYAT VƏ BİZ 
“Avropa” nəşriyyatı.
 
Bakı
 - 2018 
 
 
 
 
 
 
Formatı:60x84 1/16
 
Tirajı: 
300 ədəd 
Həcmi: 1
6,75 çap vərəqi 
 
Hazır diopozitivlərdən çap olunmuşdur.
 

---

269 
 
 
 
ETİBAR KƏRİMLİ 
[e-mail] 
 
1969-cu  ildə  Bakıda  anadan  olmuşdur.  Bakı  Dövlət 
Universitetinin  filologiya  fakültəsini  bitirdikdən  (1996) 
sonra  Moskva  ş.-nə  köçmüş,  orada  təhsilini  davam 
etdirmiş,  Moskva  Dövlət  Universitetinin  nəzdində 
“Qədim  yunan  dili  və  ədəbiyyatı”  kursunu  bitirmişdir. 
Eyni  zamanda,  1996-2001-ci  illər  ərzində  bu  şəhərdə 
ictimai  fəaliyyətlə  məşğul  olmuşdur.  “Dan  ulduzu” 
qəzetində çap olunmuş ilk hekayəsi (1989) ilə başlanan 
yaradıcılıq  yolunu  Moskvada  da  davam  etdirmişdir. 
Vətənə  qayıtdıqdan  sonra  müxtəlif  qəzet  və  jurnallarda 
(“Azərbaycan”,  “Ulduz”,  “Qobustan”,  “Ədəbiyyat  qəzeti”, 
“Xalq”,  “Respublika”,  “Ədalət”,  “525-ci  qəzet”,  “Ayna”, 
“Azadlıq”  və  s.)  elmi,  publisistik  və  bədii  yazılarla  çıxış 
etmişdir.  “Azərbaycan  diasporu:  nəzəriyyə  və  praktika” 
(2001),  “Şor  qırağının  rəngli  yuxuları”  (2014)  kitab-
larının  müəllifi,  “Antik  ədəbiyyat  tarixi”  (İ.M.  Tronski, 
2009) kitabının tərcüməçisidir.     
 
 
    
 
 

---

270