Yazi takip ahmet Dede Secretary yayin tüRÜ Üç Aylık, Uluslararası, Süreli Yayın Type of Publication
Yüklə 4,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
KİNDÎ’DE ÂLEMİN MÜKEMMELLİĞİ 221 İbn Manzur. isanü’l-Arab. Kahire: Darül Maarif, 1984. Kindî. Resailü’l-Kindî el-Felsefiyye Tahkik Muhammed Abdülha- di Ebu Ride. Kahire: Daru’l-Fikri’l-Arabi, 1950. Sıleyba, Cemil. el-Mu’cemu’l-Felsefi. Beyrut: Daru’l-Kitabi’l- ubnânî, 1982. Uysal, Enver. Kindî ve İbn Sina Felsefesinin Temel Kavramlar. İstanbul: Emin Yayınları, 2008. Medkur, İbrahim. fi’l-Felsefeti’l-İslamiyye; Kahire: Daru’l-Kita- bi’l-Mısri, 2015. Merhaba, Muhammed Abdurrahman. el-Mevsuatü’l-Felsefiyye (mi- ne’l-Felsefeti’l-Yunaniyye ile’l-Felsefeti’l-İslamiyye). Beyrut- übnan: Uveydat. Trh yok. ------------. el Kindî Felsefetuh -Muntehabât. Beyrut: Menşurat-ü Uveydat, 1985. Merve, Hüseyin. En-Nezaatü’l-Madiyye fi’l-Felsefeti’l-Arabiyyeti’l İslamiyye. Beyrut: Daru’l-Fârâbî, 1979. Merzuki, Cemal. el-Felsefetü’l-İslamiyye Beyne’n-Nidiyye ve’ t-Tebe- iyye. Kahire: Daru’l-Hidaye, 2002. ÖZ Bu çalışma Kindî’nin âlem ve ona yüklem olanların sonluluğu, varlığa getirilmiş bir şeyin kendi kendisinin sebebi olamayacağı, Gerçek Bir’in hakikatinin ispatı gibi konularda hulfî kıyas/muhale irca yöntemini nasıl ve ne boyutta kullandığını ele almaktadır. Kindî, yaşadığı dönemin bir gereği olarak felsefe elbisesi ile dini müdafaa etme ihtiyacı hissetmiş, bunu da fizik, mantık ve matematikten yola çıkarak metafiziğe ulaşmak şeklinde özetlenebilecek bir hareket alanı ile gerçekleştirmiştir. Bu bağlamda Kindî’nin bu yöntemi, görünenin bilgisinden görünmeyenin bilgisine ulaşmayı hedeflediği gibi, var olanın bilgisinden hareketle varlığa getirenin hakikatini idrak etmeyi de göstermektedir. Bu bakımdan Kindî için en nihai gaye Hakiki/Gerçek Bir olarak tanımladığı Allah’a ve O’nun bilgisine ulaşmaktır. Bu konuda en kesin bilgi kaynağı vahiydir. Felsefe, vahyin bilgisini izah edebildiği sürece dinin yol arkadaşı ve onun yardımcısıdır. Anahtar Kelimeler: Kindî, Hulfî Kıyas, Âlem, Sonsuzluk, Gerçek Bir. 2018 · SA YI:2 · SA YF A 223-252 KİNDÎ’DE HULFÎ KIYAS/ İMKÂNSIZA İNDİRGEME’NİN KULLANIMI USE OF IMPOSSIBILITY REDUCTION IN AL- KINDÎ ABSTRACT This study e amines how al-Kindî e plains how the universe and whoever in it have a limited e is- tence, and what is made to e ist cannot be the cause of itself, and how he employs the impossi- bility reduction method in order to prove the reality of the Uni ue Creator. Al-Kindî felt the need to defend the religion with the discipline of philos- ophy as a necessity for the period he lived, and this was accomplished by a method that can be summarized as metaphys- ics from physics, logic and mathematics. In this conte t, this method of al-Kindî shows the aims to reach the knowledge of the invisible from the knowledge of the visible, as well as the realization of the reality of the Cre- ator from the knowledge of the e istence. In this respect, the ultimate goal for al-Kindî is to reach the knowledge of God and of Him whom he has defined as the Uni ue Creator. The most accu- rate source of information in this regard is the holy words of Allah. Philos- ophy is a companion of religion and his deputy, as long as it can e plain knowledge of the inspi- ration/the holy words of God. Key words: al-Kindî, Impossibility Reduction, Universe, Infinity, Uni ue Creator. ÖMER FARUK ERDOĞAN DR. ÖĞR. ÜYESİ DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ İSLÂMÎ İLİMLER FAK. DİYANET İLMÎ DERGİ · CİLT: 54 · SAYI: 2 · NİSAN-MAYIS-HAZİRAN 2018 224 Giriș I lk İslâm filozofu künyeli Ebû Yûsuf Ya‘k b b. İshâk el-Kindî (ö. 252/866 ), yaşadığı dönemin karmaşası içinde birçok sorunun çözümüyle ilgilenmiş, yer yer Mu‘tezili olmakla suçlanmış, varlıklı bir hayatın sürgünle biten bir döneminin neticesinde birbirinden farklı konularda yaptığı çalışmalarla özgün bir düşünce sistemi kurabilmiş ender bir şahsiyettir. Kindî’yi Mu‘tezile’ye ait görüşlerden, daha doğrusu top- yekûn bir kelâmî sistemden ayıran temel fark, onun düşünce sistematiğinde burhânın cedelin ye- rine tercih edilmesidir. 1 Kindî hulfî kıyas/imkânsı- za indirgemeyi, mantık ilminde beş sanatın en geçerlisi olan burhâna ulaşmada bir yöntem ola- rak kullanmaktadır. O, özellikle İlk Felsefe Üzeri- ne adlı eserinde âlemin sonsuzluğunun imkansız- lığını, bir şeyin varlık sebebinin kendisi olamayacağı ve Gerçek Bir’in mecazî birlerden soyutlanması gibi meseleleri mantık, matematik 2 ve metafizik deliller kullanarak ispatlamaya çalış- mıştır. Kindî’nin felsefesinde metafizik önemli olmakla birlikte o, metafizik kavramları ve prob- lemleri açıklamada ve çözmede, fizik kavramları ve daha çok da matematiksel ispat yöntemlerini kullanmıştır. 3 Kindî, âlemin sonsuzluğunun im- kânsızlığı meselesinde de, buradan hareket etmiş ve burhânî deliller olduğunu iddia ettiği bazı aksi- 1 Fazlur Rahman bu farkı Mu‘tezile’nin kelâmî mesele- lerle sınırlı bir perspektif çizmesinin yanında, özgür ira- de sorunuyla felsefî bir bakış açısıyla ilgilenmediklerine bağlamaktadır. Fazlur Rahman, İslâm Felsefesi ve Prob- lemleri, çev. Ömer Ali Yıldırım ve Mehmet Ata Az (An- kara: Otto Yayınları, 2015), 61. 2 Kindî matematik ilmi ile sayı, harmoni, geometri ve ast- ronomi ilimlerini kasteder; bunların başı sayı ilmi yani aritmetiktir. Çünkü eğer sayı olmasaydı hiçbir şey ol- mazdı. Macit Fahri, İslâm Felsefesi Tarihi, çev. Kasım Turhan (Ankara: Birleşik Yayınları, 2000), 130. 3 Mehmet Bayrakdar, İslâm Felsefesine Giriş (Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2001), 162-163. Yüklə 4,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|