Yazılmış bir kitabın üstündə bir dəfə gözəl epiqraf oxudum: "Xatirələr faydalı olsun deyə səmimi ya zılmalı, gerçəkliyə tən gəlməlidir."



Yüklə 3,51 Mb.
səhifə181/181
tarix25.06.2018
ölçüsü3,51 Mb.
#51523
növüYazı
1   ...   173   174   175   176   177   178   179   180   181

Úàâèäè õàòûðëàðêÿí 

583 


L. 

Laihalə-illəllah 

Layələm 

Layəmut 

Layənşüur 

Ləfz 

Allahdan başqa Allah yoxdur 

— anlamaz, biliksiz 

— ölməz 


— şüursuz  

— söz 


 

M. 

Maəda 

Mafövqünə 

Merac 

 

 

 

Məbudlar 

Məqsuduna 

Mədd-cəzr 

Mədid-əlbəsər 

Mələkut 

Mənafiq 

Mən 

Məzaqinə 

Məkərəyə  

Məruf  

Məta misalı  

Mətəvəccöh 

 

Məəttəssüf 

Məxmur 

Məhtab 

Məhcuri-bəzmi-yar 

“Məcalüsül-üşşaq” 

 

Məczub  

— ondan başqa 

— üstünə 

— Məhəmməd peyğəmbərin  göyə 

qalxması, hərfi mənası 

yüksəlməkdir 

 

— sevilənlər, allahlar 



— istəyinə 

— qabarma-enmə 

— uzaqgörən 

— mələklərə məxsus 

— düşmən, nifaq salan 

— qarşısını alma 

— zövqünə, meylinə 

— yarmarkaya 

— tanınmış 

töhfə kimi 

—  gözdən yayındırmama, 

qayğısını çəkmə 

— təəssüflə 

— xumar olma 

— ay işığı 

—  yarın məclisindən uzaqda çalma 

—  Şeyx Fəridəddin  Əttarın mənzum 

əsərinin adıdır 

—  cəzb olunmuş, çəkilmiş 



Úàâèäè õàòûðëàðêÿí 

584 


Miad 

 

 

Məşhuduş 

Məşuş 

Müariz 

Müaşiqlər 

Mübah 

Müqəffa 

Müdərrislər 

Müdəlləl 

Müğayir 

Müəlləq 

Müəssis 

Mülhim 

Münafiq 

Münəvvər 

Münəqqidin 

Müntəqid 

Münfəil 

Münhərif 

Mürği-ruhu 

Mürtəkib 

Müsəddiq 

Müstəid 

Müstəriblər 

Mütabiq 

Mütəbaqi 

Mütəzadd 

Mütəsəvvifanə 

 

Mütəəssib 



Mütləqa 

Müxalif 

Müxtəs 

—  dini inama görə ölülərin qiyamət-

də dirilməsinə deyilir, hərfi 

mənada qayıtmaq deməkdir 

—  görünmüş, müşahidə olunm 

—  qarışıq 

—  etiraz edən, düşmən 

— sevgililər 

— izin verilmiş 

— qafiyəli 

—dərs verənlər 

— sübut olunmuş 

— zidd 

— başı aşağı, asilı 



— əsasını qoyan, təşkil edən 

— ilham almış 

— nifaq salan, düşmən 

— ziyalı 

— tənqidçilər 

— tənqidçi 

— usanmış 

— əyilmiş, yoldan çıxmış 

— ruhunun quşu 

— icra edən, günaha batan 

— təsdiq olunmuş 

— qabil 


— ərəbləşmişlər 

— uyğun 


— qalan, artıq qalan 

— bir-birinə zidd 

sufi kimi 

— təəssüblü, qeyrətli 

— yalnız, hökmən 

— düşmən 

— xüsusi 



Úàâèäè õàòûðëàðêÿí 

585 


Mühavirlər 

Mühərrir 

 

Mücahidələr 



Mücəhhəz 

Müşəxxəs 

Müşkülpəsəidlik 

Muştaqı təbiətilə 

— danışanlar 

— redaktor 

— çalışmalar 

— təchiz olunmuş 

— məlum, seçilən 

— çətinliklə bəyənmə 

— təbiətinin istəyi ilə 



 

N. 

Nirvan  

 

 

 

  

Nisyanlar  

Nüsrət  

Namını 

Netəkim  

Nəsimi 

“Nəhy-əzmünkir” 

Nəfsi-şumu 

Nədimə 

Nəbzə 

Novzadlər 

Nasiyeyi-bəşərdə 

Nuri-dəha 

Novzad 

— Budda dinində nəfsi öldürmək və 

fənaya çatma 

— yadırğamalar  

— qələbə  

— adını  

— necə ki 

— dilguşa, könülaçan  

— pislikdən uzaqlaşdırmaq 

— alçaq nəfsi  

— həmsöhdət 

— tikə, para 

— yeni doğulmuşlar 

— bəşər alnında 

— düha nuru 

— yeni doğulmuş 



 

Ö. 

Övqat 

Övraqi-ədəbiyyələrin  

Övsafını  

Ötə 

—  vaxtlar, zaman  

—  ədəbi vərəqələri  

—  tərifini 

—  keçən 

 

P. 

Pedər 

Peyrəvilər 

—  ata 


—  ardınca gedənlər 


Úàâèäè õàòûðëàðêÿí 

586 


Peyrov 

Pərdeyi-nisyan  

Piri-nədim  

Piri-xərabati müğan  

Piri-xoşdil 

Püreyşü tərəb  

Pürəfsanə  

Pürşölə  

Pınayır 

—  ardınca gedən  

—  unutma pərdəsi 

—  qoca həmsöhbət 

—  Muğan xərabatının piri 

—  könlü gözəl qoca 

—  eyş və sevinclə dolu  

—  əfsanə ilə dolu  

—  alovla dolu  

—  bazar 



 

R. 

Rəngi-ərğəvan 

Rəhzən 

Riyazət 

Ripdiməşrəb 

Ruyi-zərdilə 

Ruhi-münfəil 

Ruhi-pürsükun 

Rüəsasına 

Rümuz 

—  qırmızı rəng 

—  yolkəsən  

—  əziyyət 

—  rind düşüncəli  

—  sarı sifətlə 

—  təsirlənmiş ruh 

—  sükunətli ruh  

—  başçılarına  

—  rəmzələr, incəliklər 



 

S. 

Səbat 

Səbki  

Sərabi-müğfil 

Sərpa 

Sərd 

Sərzəniş 

Sərkəşteyi-zünun 

Səfayi-batinindən 

Sidqü səlamət  

Sidqü səfa 

Sipehri-hüsnü 

Suçlarından 

— möhkəm, davamlı 

— üslub 

— aldadan ilğım 

— ayaq üstə 

— soyuq 


— danlaq 

— şübhələrin avarası 

— daxili saflığından 

— düzlük və sağlamlıq 

— doğruluq və saflıq 

— gözəllik səması 

— günahlarından 



Úàâèäè õàòûðëàðêÿí 

587 


T. 

Təbdil 

Təbəddülat 

Təbliğatı peyrəvələr 

Təvəccöh 

Təqvapərəstlik 

Təqdis 

Təqriz 

Tədənni etməsi 

Tədilat 

Təzyin 

Təkyeyi-ədəbiyyatı 

Tələqqi 

Təlin 

Tənafür 

Tərəssüd 

Tərsim 

Təriz   

Təərüzə 

“Təsviri-həzrəti  Şeyx 

Mövsuf və  çəvani-mə-

şuqi an həzrət” 

Təsəvvüf  

Təəssür 

Təsxir 

Təsxiri-qülub 

Təməllüq  

Təxmis  

Təxti-rəvan 

Təxfiyə  

Təhəvvülat 

Təhdid 

Təhəmmül 

Təhəsüsatı 

— çevirmə 

dəyişikliklər 

— təbliğatçı ardınca gedənlər 

— diqqət 

— təmizliyi sevmə 

— yüksəltmə, paklama 

— rəy, tərif 

— geriləməsi 

— islahat, düzəlişlər 

— bəzək 

— ədəbi söykənəcəyi 

— görmə, qəbul etmə 

— lənətləndirmək 

— uyğunsuzluq 

— izləmə, gözləmə 

—  rəsm etmə, çəkmə 

— etiraz 

— etiraz etmə 

— həzrəti  Şeyx Mövsufun təsviri və 

o cənabın sevdiyi cavan haqqında 

 

— sufilik 



— qəm, kədər 

— alma, zəbt etmə 

— könülləri alma 

— yaltaqlıq 

— beşləmə 

— hərəkət edən təxt 

— əksiltmə 

— dəyişikliklər 

— hədələmə, qorxutma 

— dözmə 


— hiss etmələr, duymalar 


Úàâèäè õàòûðëàðêÿí 

588 


Təhyic 

Təcəlla 

Təşəkki 

Təşxiz və təfriq  

Tibqi 

Toəm  

Tövbə-inabə  

Tühaf 

— həyəcanlandırma 

— görünmə, cilvələnmə 

— şikayət etmə 

— seçmə və ayırma 

— tamamilə 

— birgə, birlikdə 

— tövbə-yalvarma 

— qəribə 

 

U. 

Uqul 

Uluhiyyət 

— ağıllar 

— allahlıq, ilahi 

 

F. 

Fəvəran 

Fəzlə  

Fənafillah 

Fəsahət 

Fəhvasınca 

Filhəqiqə 

Fitneyi-üşşaq 

Füqdan 

Fürslər 

Fütuhat 

— fantan  

— artıq 

— Allah yolunda məhv olmaq  

— fikri aydın ifadə etmə 

— düşündüyünə görə  

— doğrusu 

— aşiqlərin fitnəsi 

— yoxluq 

— farslar 

— qalibiyyətlər 

 

X. 

Xabi-rahətdən 

Xaliqi-hikmət 

Xəvas 

Xələcan 

Xirqə 

Xüldzar 

Xüms 

—  rahət yuxudan  

—  hikməti yaradan  

—  adlı-sanlılar  

—  sarsıntı  

—  paltar 

—  cənnətə bənzər bağ, gülşən  

—  beşdə bir (dini vergi) 



 


Úàâèäè õàòûðëàðêÿí 

589 


H. 

Hailə 

Hali-əsəf 

Heyvərələnmiş 

Heykəli-qədid 

Helm 

Həddəsni 

Həddi-zatında 

Həyula 

Həllaclıqla 

Hissiyun 

Hüsni-mütləq 

Hüsnü peyvərisi 

—  faciə 

—  acınacaqlı hal  

—  alçalmış, pozulmuş  

—  qamətli heykəl 

—  dözüm  

—  mənə söylə  

—  öz-özlüyündə 

—  formaya düşməmiş bir cisim  

—  təhlil etməklə   

—  duyğulara əsaslananlar 

—  mütləq gözəllik (Allah) 

—  gözəllik ardınca gedəni 

 

Ç. 

Çahi-zənəxdanı  

Çeşmi-xunbarim 

— çənə quyusu 

— qan axıdan közüm 

 

C. 

Cəbərut  

Cəbinində  

Ciddən  

Cünbüş 

— göylər 

— alnında 

— ciddi surətdə 

— hərəkət 

 

Ş. 

Şəmmə 

Şöleyi-əcram  

Şöleyi-irfan  

Şümullu  

Şürbü qumar 

— hissə 


— cisimlərin şöləsi 

— irfan şöləsi, mərifət alovu 

— əhatəli 

— şərab içmə və qumar oynama 

 

 

 




Úàâèäè õàòûðëàðêÿí 

590 


KİTABIN İÇİNDƏKİLƏR 

 

Bir neçə söz kitabın ərsəyə gəlməsi, çapa hazırlanması  



və nəşri barəsində ......................................................................... 3 

İsgəndər Orucəliyev. Hüseyn Cavid haqqında yazılmış  

məqalələrə bir nəzər ................................................................... 10 



Abbas Zamanov. Ön söz  .......................................................... 59 

Nəşriyyatdan.............................................................................. 70  

 

M ə q a l ə l ə r  



H.Zeynallı. Hüseyn Cavidin yazdığı “Peyğəmbər”  

haqqında mülahizələrim ............................................................. 73 



A.Şaiq. Cavidin “İblis” nam hailəsi haqqında duyğularım ...... 124  

H.Zeynallı. “Şeyx Sənan” haqqında mülahizələrim ................ 138  

Ə.Sultanlı. Hüseyn Cavidin faciələri ...................................... 168 

M.Cəfər. H.Cavidin sənəti haqqında qeydlər .......................... 217 

C.Cəfərov. Cavid teatrı ........................................................... 285 

M.Əlioğlu. Hüseyn Cavid  ....................................................... 311 

B.Şəfiyev. “Peyğəmbər” pyesi haqqında qeydlər .................... 329 

 

X a t i r ə l ə r  

C.Cəbrayılbəyli. Dərin düşüncəli insan .................................. 344 

R.Təhmasib. Dostluğumuz ..................................................... 348 

V.Alazan. Hüseyn Cavidlə görüşlərim .................................... 351 

M.Rahim. Qüdrətli yazıçı ....................................................... 354 

A.Şaiq. Hüseyn Cavid  ............................................................. 360 

Ə.Zeynalov. Unudulmaz müəllimim ....................................... 364 

M.Seyidzadə. Böyük şair və dramaturq .................................. 369 

M.Cavid. Cavidi xatırlarkən .................................................... 376 

Ə.Şərif. Hüseyn Cavid ............................................................. 418 

T.Cavid. Atam haqqında xatirələrim ...................................... 498 

M.İbrahimov. Cavidi yad edərkən ......................................... 504 

X.Yarməhəmmətov. Unudulmaz görüşlər ............................. 510 

R.Rza. Minlərlə könüldə təəssüfü qaldı .................................. 512 


Úàâèäè õàòûðëàðêÿí 

591


A.İsgəndərov. Sənət və ədəbiyyat vurğunu ............................ 516 

Q.Məmmədli. Cavidlə tanışlığım ............................................ 528 

A.Qasımova. Böyük əsərlər kiçik masa arxasında  

yaranardı .................................................................................. 538 



K.Səfərəliyeva. Cavid gecəsi .................................................. 543 

M.Məmmədov. Böyük diləklər, böyük ümidlər şairi ............. 547 

D.Mehdiyeva. Cavid haqqında xatirələrimdən bir yarpaq ...... 562 

Ş.Bədəlbəyli. Cavid sənətinin təəssüratı unudulmazdı ............ 565 

B.Axundzadə. Xatirəsi ürəklərdə yaşayır ............................... 568 

Ə.Səbri. Cavid mənim ilk müəllimim olmuşdu ...................... 571 

Qeydlər .................................................................................... 573 

Lüğət  ....................................................................................... 579 

 

 



 


Úàâèäè õàòûðëàðêÿí 

592 


Cavidi xatırlarkən 

(Hüseyn Cavid haqqında  

məqalə və xatirələr toplusu) 

(Azərbaycan türkcəsində) 

 

Вспоминая Джавида 



(Статьи и воспоминания) 

(На тюрском языке) 

 

Wheur rememler Husein Javid 



(in turkish) 

 

 

Müəlliflə əlaqə telefonu:   (+994 12) 513 01 48; 

mob.: (+994 51) 877 46 69 

 

Tərtib edən:                İsgəndər Orucəliyev (Atilla) 



Redaktor:                    Rəna Məmmədsəfaqızı. 

Kompyüterdə yığdı:   Xuraman Bağırova 

 

 

 

Мятбяянин директору:      Елман Гасымов

 

Дизайнер:                         Мятанят Ялигызы 

 

Чапа имзаланмышдыр: 20.02.2012 

Форматы 60х84 1/16. Щяъми 37 ч.в. 

Сифариш №241. Тираж 200  

 

 

 «Зярдаби ЛТД» ММЪ 



Няшриййат Полиграфийа мцяссисяси 

   иш  (012) 514-73-73,  

      моб. (050, 055) 344 76 01 

е-почту: зердаби_ем@маил.ру 



Yüklə 3,51 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   173   174   175   176   177   178   179   180   181




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə