Yazın isti bir qürub çağı Patriarx gölünün qırağında iki adam göründü. Əynində parusindən boz yay köynəyi olan
Yüklə 3,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 1 Mixail Bulqakov Master və Marqarita (roman) downloaded from KitabYurdu.org 2
downloaded from KitabYurdu.org 3 Birinci hissə ... Axı sən kimsən? – Mən daim pislik arzulayan və daim yaxĢılıq edən qüdrətin bir hissəsiyəm. Gete, "Faust"
I fəsil TANIMADIĞINIZ ADAMDAN UZAQ DURUN
Yazın isti bir qürub çağı Patriarx gölünün qırağında iki adam göründü. Əynində parusindən boz yay köynəyi olan, qara saçları ortadan dazlaĢmıĢ qırx yaĢlarında tösmərək kiĢi Ģlyapasını əlində piroq kimi tutmuĢdu, təmiz qırxılmıĢ sifətində buynuz sağanaqlı iri qara eynəyi ilk baxıĢdan gözə dəyirdi. Dama-dama kepkasını boynunun dalına itələmiĢ enlikürək, kəkilli kürən gənc ətəyiuzun, enli köynək, əzik ağ Ģalvar və qara çəkələk geyinmiĢdi. downloaded from KitabYurdu.org 4 Bunlar Moskvanın qısaca Massolit adlanan çox böyük ədəbi cəmiyyətlərindən birinin sədri və qalın bədii jurnalın redaktoru Mixail Aleksandroviç Berlioz, bir də onun Bezdomnı ləqəbi ilə yazıb-yaradan gənc yoldaĢı Ģair Ġvan Nikolayeviç Ponıryov idi. Azca yaĢıllaĢmıĢ cökə ağacının kölgəsinə çatan kimi yazıçılar tez-tələsik özlərini üstünə "Pivə və sular" yazılmıĢ ala-bəzək köĢkə verdilər. Bu yerdə həmin dəhĢətli may axĢamının ilk qəribəliyini qeyd etmək lazımdır. Nəinki köĢkün ətrafında, Kiçik Bronnaya küçəsinə paralel xiyabanda da kimsə gözə dəymirdi. Nəfəs almağa belə hal qalmadığı, günəĢin Moskvanı yaxıb-yandırıb, buludsuz havada Sadovaya dairəsinin arxasına endiyi həmin vaxtda cökə ağacının altında heç kim yox idi, skamyada heç kim oturmamıĢdı – xiyaban bomboĢ idi. – Narzan verin, – Berlioz dedi. – Narzan yoxdur, – köĢkdəki qadın nəyə görəsə incik cavab verdi. – Pivə var? – Bezdomnı boğuq səslə soruĢdu. downloaded from KitabYurdu.org 5 – Pivəni axĢam gətirəcəklər, – qadın cavab verdi. – Bəs nə var? – Berlioz xəbər aldı. – Ərik Ģirəsi, ancaq ilıqdır, – qadın dedi. – Di verin, verin, verin!.. Ərik Ģirəsindən sarı köpük qalxdı və havadan dəlləkxana qoxusu gəldi. Ġçən kimi ədibləri hıçqırıq tutdu, hesabı ödəyib, üzləri gölə, arxaları Bronnaya küçəsinə tərəf skamyada oturdular. Bu zaman təkcə Berlioza dəxli olan ikinci qəribəlik baĢ verdi. Hıçqırığı qəfil kəsdi, ürəyi çırpınıb harasa yuvarlandı, sonra qayıtdı, ancaq küt sancıyla. Bundan baĢqa, onu heç nədən elə möhkəm qorxu sardı ki, həmin dəqiqə dabanına tüpürüb Patriarx gölündən qaçmaq istədi. Berlioz nədən qorxduğunu anlamadan qüssə ilə ətrafına baxdı. Rəngi ağarmıĢdı, alnını dəsmalla silib düĢündü: "Nə oldu mənə? Heç vaxt belə Ģey olmayıb... ürəyim Ģıltaqlıq eləyir... yorulmuĢam. Deyəsən, hər Ģeyi atıb Kislovodska getməyin vaxtıdır..." Bu yerdə bürkülü hava onun qarĢısında qatılaĢdı və həmin havadan çox qəribə görünüĢlü Ģəffaf adam əmələ downloaded from KitabYurdu.org 6 gəldi: balaca baĢında günlüklü jokey papağı, əynində dar, dama-dama yüngül pencək... Boyu bir sajın, dəhĢətli dərəcədə arıq, çiyinləri ensiz adamın sifətində isə, nəzərinizə çatdırım ki, istehza var idi. Berliozun həyatı elə qurulmuĢdu ki, qeyri-adi hadisələrə öyrəĢməmiĢdi. Daha da ağarıb, gözlərini bərəldərək təĢviĢlə düĢündü: "Belə Ģey ola bilməz!.." Ancaq təəssüflər olsun ki, beləydi, bu tərəfindən o tərəfi görünən uzun adam torpağa toxunmadan onun qarĢısında sola-sağa yırğalanırdı. Berlioz dəhĢətdən gözlərini yumdu. Gözünü açanda isə gördü ki, hər Ģey qurtarıb, ilğım itib, dama-dama paltarlı yoxa çıxıb, ürəyindəki sancı da onunla bir yerdə. – Tfu, lənət Ģeytana, – redaktor dedi, – bilirsən, Ġvan, istidən az qaldı ürəyim yatsın! Hətta qarabasmaya oxĢar da nəsə oldu, – o gülümsəməyə çalıĢdı, ancaq gözlərindən hələ də qorxu çəkilməmiĢdi, əlləri titrəyirdi. Bununla belə, get- gedə sakitləĢdi, dəsmalla üzünü yelləyib, kifayət qədər gümrah səslə: "Hə, deməli..." – deyib, hərdən ərik Ģirəsindən içərək yarımçıq söhbətinə qayıtdı. downloaded from KitabYurdu.org 7 Sonradan biləcəyiniz kimi, söhbət Ġsa Məsihdən gedirdi. Məsələ belə idi: redaktor jurnalın növbəti nömrəsi üçün Ģairə din əleyhinə böyük poema sifariĢ vermiĢdi. Ġvan Nikolayeviç bu poemanı yazdı, özü də çox qısa müddətə, ancaq təəssüf ki, poema redaktoru heç cür qane etmirdi. Bezdomnı öz poemasının baĢ qəhrəmanını, yəni Ġsanı qara boyalarla təsvir etmiĢdi, bununla belə, redaktorun fikrincə, poemanı büsbütün təzədən yazmaq lazımdı. Ona görə də baĢlıca səhvini göstərmək üçün indi Ģairə Ġsa haqqında mühazirəyə oxĢar bir Ģey oxuyurdu. Ġvan Nikolayeviçi məhz nəyin pis vəziyyətdə qoyduğunu demək çətindi – təxəyyülün gücü, yoxsa yazmaq istədiyi məsələnin mahiyyətindən xəbərsizliyi – ancaq onun təsvir etdiyi xoĢagələn personaj olmasa da, tamamilə canlı çıxmıĢdı. Berlioz isə Ģairə sübut etmək istəyirdi ki, əsas məsələ Ġsanın necəliyində – yaxĢı, ya pis olmasında deyil, ondadır ki, Ġsa adlı Ģəxsiyyət, ümumiyyətlə, yaĢamayıb və onun haqqındakı bütün hekayətlər – bəsit uydurmalar, çox adi əfsanələrdir. Qeyd etmək lazımdır ki, redaktor oxumuĢ adam idi və öz söhbətlərində çox məharətlə qədim tarixçilərə, məsələn, downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 3,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|