Yeni mədəniyyət məkanına
Yüklə 8,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
prosesi gedir. Doğrudan da, elə bir sahə və təsisat görə bilmərik ki, total transformasiyalar dövründə dağılmamış olsun. Böyük öndərimiz Heydər Əliyev üçün dəyişməyən, əbədi olan, xaos və dezinteqrasiya çağında da onun bütün zəka düha və təcrübəsini həmişə məşğul edən iDEAL-AMAL var idi. Bu müstəqil, qüdrətli Azərbaycan və xalqın firavaniığı idealı idi. Bu azad vətən, möhtəşəm dövlətçilik amalı idi. Azər baycan üçün düşünən zəkanın və Azərbaycan üçün döyünən ürəyin, onu ən çətin sınaqlardan çıxarmaq əzmini hər an artıran amal idi. Hələ hakimiyyətdə olduğu sovetlər dövründə ideoloji diktə və yasaqların hökmü, millilik sözünün lüğətlərdən uzaq düşdüyü çağlarda Heydər Əliyevin bütün düşüncəsi bu sabit əqidə və məsləkə yol tapmışdı. Qüdrətli, müstəqil Azərbaycan təməli artıq idealda qoyulmuşdu. Azad Vətən təəssübkeşliyi ugrunda haqq savaşına hazır olduğunu o zaman çoxları bil məsə də, onun özü bunu bilirdi; qəlbində azad vətən nidası əks- səda verirdi. Buna görə də bu idealı ifadə edən hər şeyin, onun daşıyıcı olan hər kəsin qayğısını çəkdiyi, himayə etdiyi sonralar hamıya bəlli oldu. Azərbaycan dövlət dilinin tətbiqi, azad vətən ideyalarını tərənnüm edən bütün mədəniyyət, elm, ədəbiyyat xadimlərinin yubileyləri, əsərlərin nəşri bu dövrdə də onun fəaliyyətinin başlıca sahəsini təşkil edirdi. Bu qayğı və quruculuq, yalnız mədəni-mənəvi sahədə deyil, dövlətçilik və təşkilatçılığın maddi, iqtisadi sahələrində də miqyaslı nailiyyətləri ilə həmahəng aparılırdı. Dünyada baş verən dəyişikliklər, tarixin gedişatı, Heydər Əliyevin bütün həyatı boyu dövlətçiliyə dair ideyaların, onun fəaliyyətinin mahiyyət, məzmun və məqsədini əsas qayəsini təşkil etdiyini göstərdi. - 158 - 2. ƏMƏL Azərbaycan dövlətçilik tarixində siyasi həyat həmişə daxili və xarici təzyiq, işğal, müdaxilə faktoru altında forma laşmış, onun təsirini üzərində hiss etmişdir. Bu taleyi biz seçməmişik. Lakin bu siyasi tale ənənəvi olaraq həmişə, tarix boyu dövlətçiliyimiz qarşısında ciddi-siya si, iqtisadi, ictimai və s. maneələr yaratmış, onu olmazın fəla kətlərə sürükləmiş, haqsız qurbanlar verməyə düçar elmişdir. Tarixin müxtəlif dönəmlərində bu reallıq hər dəfə, dövlət çiliyimizi çətinliklə əldə olunmuş kövrək mövqe və dayaqların möhkəmlənməsinə macal verməmiş, onlardan məhrum olmağı şərtləndirmişdir. XX əsrin sonlarına doğru Azərbaycan tarixdə dəfələrlə olduğu kimi yenə də təsəvvürəgəlməz böhran və sarsıntılarla üz-üzə qaldı. Sovet sistemi çökəndə yenidənqurma “liderlə rinin” təsəvvürlərinə uyğun gəlmədiyi üçün Heydər Əliyev tə qib və təzyiqlərə məruz qaldı. Onun sadiq qaldığı həqiqət məhz bu dövrdə hamının gözü önündə daha da cilalandı, büllurlaşdı. Azərbaycan idealından güc alan siyasi iradə mücəssəməsi, gələcəklə yaşamaq nümunəsi olan Heydər Əliyev gerçəkliyi, başqa-Azərbaycanı yenə də dizi üstə çökməyə məcbur edən, buna hər vəchlə çalışan əhatə və gerçəkliklə üz-üzə gəldi. Azərbaycan dövlətçiliyinin həmişə əleyhinə olan qüv vələr, xalqa qarşı ən ağır fəlakətlərin planını qurmaqda idi. Bu məkrli siyasətin məqsədlərini görən ulu öndər, üzərinə qoyul muş hər cür qadağa və məhdudiyyətlərə baxmayaraq susmadı. 1990-cı il, 20 yanvar faciəsi ilə əlaqədar siyasi bəyanat verdi. Xalqı qanına qəltan edənlərin cəzalandın İması tələbi ilə çıxış edərək öz amalına sadiq olduğunu bir daha sübut etdi. - 159 - Özünün son günlərini yaşayan sovet rejiminin Azərbay cana qarşı təcavüzünün davam etdiyi bir şəraitdə, Heydər Əliyevi vətəndən uzaqlaşdırmağa çalışanların sayı nə qədər çox olsa da, onu vətəndə, vətənlə bir görmək istəyənlərin sayı bun dan qat-qat çox oldu. Tarixin hökmü və xalqın istəyi ilə siya sətə, Azərbaycana qayıdan ümummilli liderə bu hərc-mərclik burulğanında sadiq qalanlar da oldu, olmayanlar da. Lakin bir şey qəti aydın idi: Özünün dəyişməz, sadiq qaldığı müstəqil vətən idealı və bir də mənafeyini hər şeydən uca tutduğu Azər baycan xalqı həmişəki kimi yenə də onunla idi. “Xalq müd rikliyi” adlandırılan fenomen boş ibarə deyil, həm də ciddi elmi mənaya malik böyük amildir. Ən müasir demokratik quruluşlar da, ən qədim dövlətlərin gücü də xalqın, ictimaiyyətin etibarı na, səsinə və dəstəyinə dayaqlanıb. Azərbaycana onun ən çətin məqamında, dar günündə dönən Heydər Əliyev, onun dövlətçiliyinin gələcəyini qarsala- mağa cəhd edərək ölkəni od-alova qərq edənlərlə, milli ləyaqə tin ucalığı uğrunda, bu ləyaqətə xəyanət edənlərlə haqq sava şına qalxdı. Bu illərdə o, müdrik dühaların yaşadığı, yalnız Böyük lərə və Seçilmişlərə nəsib olan həyatın hər üzünü yaşadı. Lakin Azərbaycanın istiqlaliyyəti və qüdrəti amalının gerçəkləşməsi üçün əməli bir an belə səngimədi. Bu kəşməkəşli illərdə, azad vətən duyğulu bütün beyin lər, qəlblər və əllər bir ünvanda - Heydər Əliyev şəxsiyyətində cəmləndi. 3. TƏMƏL Tarixin hökmü, zamanın tələbi, xalqın dəstək və çağırışı ilə Heydər Əliyev 1993-cü ilin oktyabrında Azərbaycana yeni - 160 - dən başçılıq etdi. İstiqlaliyyət arzusunun, nəhayət, gerçəkləş diyini. Azərbaycanın heç zaman yenidən əsarət altına düşməyə- coyini qətiyyətlə bəyan etdi: “Müstəqilliyimiz daimidir, əbədi dir, dönməzdir!" Yeni, müstəqil Azərbaycanın bünövrəsinin qoyulması kimi çox mürəkkəb, şərəfli missiya, bu vətəni xilaskarlıq mis siyasının davamı idi və bunlar üzvi vəhdət təşkil edirdi. “Özgə nin əsarətindən çıxıb, öz əsarətimizə düşmək kimi ssenarini hazırlayan xarici və daxili qüvvələrə qarşı, ulu öndərimiz hər günü əsrə bərabər olan gərgin ictimai-siyasi dövrdə Azər baycan dövlətçiliyinin müstəqillik salnaməsini tarixə qızıl hərf lərlə yazmaqda davam edirdi. Müstəqilliyi qoruyub saxlamağın daha çətin vəzifə olduğunu hər an vurğulamaqla, bütün qüv vələri bu istiqamətdə səfərbər edirdi. Bu illər ərzində, yalnız ona xas olan keyfiyyətlərlə, öz siyasi zəkası və milli-müstəqillik idealından güc alan fəaliyyəti sayəsində Azərbaycan vətəndaş müharibəsi girdabına qərq olmaq təhlükəsindən, iqtisadi-sosial hərc-mərclikdən xilas ola bildi. “Milli dövlətçilik” anlayışının özündə ifadə etdiyi bütün nəhəng quruculuğa aid olan fəaliyyət bütün sahələrdə, milli özünütəsdiq, özünüdərk və yüksəliş kimi məsələlərlə birlikdə həyata keçirildi. Burada “hansı model üzrə qurmalı?" sualı əhəmiyyət kəsb etmirdi. Tarixdə nadir hallarda baş verən bu proseslərin doğurduğu bütün suallara Heydər Əliyevin öz cavabı var idi. “Müstəqil dövlətin sarsılmaz təməlini möhkəmlədən, onun azadlıq statusunu və milli maraqlarını əks etdirən və təmin edən siyasi dövlətçilik xətti nəzəri-elmi əsaslara, beynəl xalq norma və prinsiplərə uyğun həyata keçirilməlidir". - 161 - Yüklə 8,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|