Yerel Dış Politikanın temelleri

16  Yerel Dış Politikanın temelleri

---

Yerel Dış Politikanın temelleri   17
tezin orijinal başlığı:
Yerel YÖnetimlerin Ve Birliklerinin
uluSlararaSı alanDa konumu Ve
uluSal Dış Politika ile ilişkileri 
ÖZet
Yerel yönetimlerin ve bunların birliklerinin artan yoğunlukla ulus-
lararası ilişkiler alanında aktif oldukları gözlemlenmektedir. Yerel yö-
netimlerin “uluslararasılaşmasının” sebeplerine dair yaygın olan açık-
lama, bu olgunun, küreselleşme sürecinde ulus-devletin zayıflaması ve 
yerel düzey ile uluslararası/küresel düzey arasında doğrudan yoğun iliş-
kilerin kurulması sonucunda geliştiği şeklindedir. Bu görüş, bir yandan 
ulusal  düzeyin  bu  süreçlerin  gelişimindeki  kilit  rolünü,  diğer  yandan 
demokratikleşme sürecinin esas etkisini göz ardı etmektedir. Yerel yö-
netimlerin  uluslararası  alanda  aktif  olmalarını  sağlayan  âmil,  demok-
ratikleşme ve küreselleşme gibi iki paralel olgunun müşterek etkisidir, 
yani 
demokraselleşme  olgusudur.  Demokratikleşmenin  teşvik  ettiği 
yerinden  yönetim  sayesinde  (yurtdışı  çalışmaları  konusunda  da  dâhil 
olmak  üzere)  yetkileri  artan,  küreselleşme  ile  yurtdışındaki  aktörlerle 
etkileşimi yoğunlaşan ve karşılıklı bağımlılığı artan yerel yönetimlerin 
uluslararası ilişkileri giderek profesyonelleşmektedir. Tezde, demokra-
tikleşmenin meşrulaştırdığı, küreselleşmenin ise kolaylaştırdığı yerelin 
uluslararasılaşması olgusunda ulusal düzeyin rolü ve etkisi incelenmiş 
ve  onun  bu  gelişmelerdeki  “gönüllü  mağdur”  konumu  açıklanmıştır. 
Ayrıca uluslararası alanda yerel yönetimler ve birlikleri ile ulusal yöne-
timin eylemlerinin karşılıklı etkileşimi ve yerel aktörlerin egemenlik ile 
ilişkisi incelenerek bir sınıflandırma önerilmiştir. Yerel dış politikanın 
ulusal dış politika ile örtüşmesinin, ayrışmasının ve çatışmasının sebep-
leri  irdelenmiştir.  Yerel  yönetimlerin  uluslararası  alanda  yetkilendiril-
meleri ile ilgili dünyada benimsenen farklı yaklaşımlar tanıtılmıştır. Son 
olarak, bu bulguların ışığında Türkiye’de aktif ve verimli bir yerel dış 
politikanın gelişmesi için bazı düzenlemeler önerilmiştir.

---

 

---

the original title of the ma thesis:
tHe PoSıtıon oF loCal GoVernmentS anD 
tHeır aSSoCıatıonS ın tHe ınternatıonal 
arena anD tHe relatıonSHıP WıtH tHe
natıonal ForeıGn PolıCY 
aBStraCt
Local governments and their associations are increasingly active in 
international relations. A widespread explanation of the causes of the 
“internationalization” of local governments attributes it to the effect 
of the globalization, due to which nation-states are weakened and an 
intense direct interaction occurs between the local and international/
global levels. Such approach overlooks, on one side, the crucial role 
of the national level in these processes and, on the other, the essential 
effect of the democratization. It is the cumulative effect of two parallel 
processes that are the democratization and the globalization that ren-
ders local governments active internationally, such combined effect 
being termed here as 
democrabalization. The international relations 
of local governments display growing professionalization as they are 
more and more empowered (including in implementing international 
activities) through decentralization in the context of overall democra-
tization process, and as they face increasing interaction and interde-
pendence with foreign actors in the context of globalization. As to the 
role and the impact of the national government on the internationali-
zation of local governments, a phenomenon which is legitimized by 
the democratization and facilitated by the globalization, its position 
has been defined as of an “intentional looser”. The study also exami-
nes how actions of national governments and of local governments 
and their associations correlate in the international sphere; it analy-
ses the relationship of local actors with the sovereignty and proposes 
a certain classification. The reasons of convergence, divergence and 
conflict between local foreign policy and national foreign policy are 
scrutinized. Different approaches of empowerment of local govern-
Yerel Dış Politikanın temelleri   19

---

20  Yerel Dış Politikanın temelleri
ments in the international field are explained. Finally, in the light of 
the findings, some suggestions for necessary arrangements are made 
for the sake of the development of an active and efficient local foreign 
policy in Turkey. 

---

1. Giriş
1.1. Sorun, amaç ve Önem
Değişen dünya şartlarında uluslararası ilişkiler alanında varlık gös-
teren  birçok  yeni  aktörün  yanı  sıra,  yerel  yönetimlerin  ve  bunların 
çeşitli  platformlarının  da  bu  alanda  artık  aktif  oldukları  gözlemlen-
mektedir. Ancak ilk bakışta “yerel yönetimlerin uluslararası ilişkileri”, 
“yerel dış politika” gibi ifadeler kavramsal bir çelişkiyi barındırır gibi 
görünebilir. “Mahallî idareler” veya “yerel yönetimler” olarak isimlen-
dirilen kamu yönetiminin birimleri, adı üstünde mahallî/yerel ölçeğe 
ve düzeye has olan yapılar olup, meselâ T.C. Anayasası’nın 127. mad-
desinde,  halkın  “mahallî  müşterek  ihtiyaçlarını  karşılamak  üzere… 
oluşturulan kamu tüzelkişiler” olarak tanımlanmaktadır. Ulus/ülke öl-
çeğinin çok altında bulunan, faaliyet odağı “mahallî” ölçek ile sınırlı 
olan bu yönetimlerin ulus/ülke ölçeğini aşan uluslararası veya küresel 
ilişkileri olabilir mi? Bu “mahallî” yapılar o düzeyde nasıl bir varlık 
gösterebilir?  Yoksa  günümüz  dünyasında  “yerel  yönetimin  uluslara-
rasılaşması” söylemi, “köşeli daire”, “gecenin aydınlığı”, “sıcak buz” 
gibi iki tezat kavramı bir araya getiren moda bir 
oksimoron mudur? 
Ancak bu tezde görüleceği gibi, yerel yönetimlerin uluslararası boyu-
tu ilk bakışta bir paradoks gibi görünse de sonuçta zamanın şartlarının 
ortaya çıkardığı bir gerçekliktir.
Diğer yandan, uluslararası ilişkilerin temel aktörü olan ulus-devle-
tin küreselleşme ile sorgulandığı, hatta aşındığı ve egemenliği temsil 
etme konusundaki tekel konumunun zayıfladığı söylenmektedir. Yerel 
yönetimlerin ve diğer birçok aktörlerin bu nedenle artık sınırları aşan 
Yerel Dış Politikanın temelleri   21

---