Yönetim biLİŞİm sistemleri Prof. Dr. Orhan Torkul



Yüklə 445 b.
tarix21.04.2018
ölçüsü445 b.
#39684


YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMLERİ


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Temel İletişim Kavramları

    • Sosyal bağlam
    • Kişisel, kişisel olmayan ve isimsiz iletişim
    • İletişimin zamanı, yeri ve yönü
    • İletişimi geliştirme yaklaşımları
  • Temel Karar Verme Kavramları

    • Karar sürecindeki evreler
    • Rasyonellik ve satisficing
    • Karar vermedeki genel hatalar
    • Karar vermeyi geliştirme için yaklaşımlar


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Karar Verme ve İletişimde Farklı Bilgi Sistemlerinin Rolleri

    • Ofis otomasyon sistemleri : Genel ofis çalışmasını destekleme
    • İletişim sistemleri: İletişimi etkili ve verimli yapma
    • İşlem (hareket) süreç sistemleri: Tekrarlanan iletişimi ve karar süreçlerini yapılandırma


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

    • Yönetim ve uygulamalı(yürütme) bilgi sistemleri: Yönetim için bilgi sağlama
    • Karar destek sistemleri: Analitik çalışma için araç ve bilgi sağlama
    • Uygulama (yürütme) sistemleri: Müşterilere değer sağlayan işleri yapan insanlara yardım etme
    • Grup destek sistemleri: Gruplardaki çalışmaları destekleme


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • ÇALIŞMA SORULARI

  • İletişim teknolojileri kullanıldığında sosyal bağlam ve sözlü olmayan iletişim ne kadar önemlidir?

  • Karar vermenin evreleri nelerdir?

  • Karar vermedeki genel sınırlamalar ve problemlerin bazıları nelerdir?

  • Bilgi sistemlerini kullanarak karar vermeyi geliştirmenin farklı yaklaşımları nelerdir?

  • Bilgi sistemleri çeşitleri arasındaki genel farklılıklar nelerdir?



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Temel İletişim Kavramları



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Sosyal bağlam

  • Sosyal bağlam, iletişimin rol oynadığı, sosyal huzurun,ilişkilerin, kültürel normların,yaşın, cinsiyetin ve tartışılan konunun arasındaki durum ve ilişkidir.



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Kişisel, kişisel olmayan ve anonim iletişimler

  • Kişisel iletişimde, yollayıcı ve alıcı arasındaki ilişki önemlidir.Kişisel olmayan iletişimde kullanıcı ve alıcı temsilci rolündedir.Anonim iletişimde ise yollayıcının kimliği alıcıdan gizlenir.



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

    • Mantıklılık ve memnuniyet
      • Mantıklılık, insanların nasıl karar vermesi gerektiğini açıklayan genel bir modeldir
      • Memnuniyet, optimal bir alternatif yerine tatmin edici bir alternatif seçmek demektir.


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Bilişim sistemleri karar vermede oldukça önemli yere sahiptir çünkü bilişim sistemleri mantıklılığın sınırsızlığını azaltır.Bilişim sistemleri insanın kendi başına alabileceği bilişimden daha fazlasını elde eder.Alternatifler bulmanıza yardımcı olur.



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Karar vermedeki genel akışlar

    • Hem psikologlar hem de iş profesyonelleri, insanların karar verirken ortak akışlara sahip olduklarını gözlemişlerdir.Tablo 5.3te her problem ayrı ayrı incelenmiştir.Genel akışları aşağıda görebilirsiniz.
      • Zayıf çerçeveleme:Karar vericiler genellikle bir kararın bir dil veya içerikle çerçevelenmesini isterler.Örnek olarak 2 grup öğrenciden 1. gruba bir stratejinin %80 başarılı olduğu diğer gruba ise %20 başarısız olduğu söylendiğinde aynı bilişim verildiği halde 2 grup arasındaki söylenen stratejiye bakma açısında farklılıklar gözlenmiştir.


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

    • Yeni etkiler:İnsanlar genellikle gördükleri bilişim vasıtası ile karar verirler.Bu, kararsız danışmanların en son öğüt verecek kişiler olmasını açıklamaktadır.Bu etki bazen ön yargı olarak açıklanmaktadır.
    • Öncelik etkileri:İnsanlar bir fikir geliştirdiğinde genelde o pozisyondan hareket etmek zordur.
    • Yetersiz yasaklama yargısı,
    • Aşırı güven,
    • Kışkırtma(escalation) fenomeni,
    • Kurum önyargısı association bias),
    • Grup düşüncesi (group thinking).


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Karar vermeyi geliştirme için yaklaşımlar

    • Bilişim ve toollara ulaşımın sağlanması
      • Bilişim ve toollara ulaşımın sağlanması,onların elde edilebilir olması anlamına gelmesine rağmen, kullanıcıyı görevini yapmasına veya karar vermesine zorlamaz.Bu kategorideki derece derece değişim telefon,kelime işlemciler gibi olanakların elde edilebilir olmasıyla gelişmiştir.


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Zorlayıcı kurallar ve prosedürler

    • Çoğu zaman birçok iş durumunda bilişim ihtiyacı için yapısal,basmakalıp kararlar karar vermek için kullanılır.Bazı durumlarda karar prosesinin önemli bölümleri, sonucun yoğunluğunu ve kalitesini arttırmak için yeniden yapılandırılabilir.


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Otomasyon Kararları

    • Planlamayı en çok zorlayan bilişim sistemleri sistemin çoğunluğuna veya bütününe otomatik olarak işin nasıl yapılacağını dikte eder.Bir kararı otomatikleştirmeğin anlamı insanların yargısına güvenmeden bir kurallar seti veya prosedürleri kullanarak karar verme demektir.


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • İletişim ve karar vermede değişik tipteki bilişim sistemlerinin rolleri

    • Bu bölümde farklı tipteki bilişim sistemleri incelenip her tipin iletişimi ve karar vermeyi destekleyen bölümleri özetlenecektir.Bilişim sistemleri çeşitleri hakkındaki herhangi bir tartışma zor bir problemle bizleri yüz yüze bırakmaktadır.Çünkü kategoriler basit bit şekilde hareketsiz kalmayacaklardır.Bölümde 8 farklı bilişim sistemi kategorisi incelenecektir.


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Kategoriler hareketsiz kalmayıp zamanla artmıştır.Çünkü gerçek dünya uygulamaları birçok farklı alanlarda genişlemiştir.İlk bilgisayarlaştırılmış sistemler geçmişte yapılmış finansal işler hakkındaki verileri toplayıp özetlemeye yarıyordu.Gerçek zamanlı hesaplama işi kendi başına yapan bilgisayarların olmasına olanak sağlamıştır.Kişisel bilgisayarların gelişimi ile kişisel aletlerle kendi bilgilerinin izlerini sürmüşlerdir.İletişim kapasiteleri ve bilgisayar ağlarının inanılmaz gelişimi ile yeni tipte takım-yönlü sistemler mümkün olmuştur.



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Bilişim sistem tipleri

    • Ofis otomasyon sistemleri
    • İş işleme sistemleri
    • Yönetici ve yürütücü bilişim sistemleri
    • Karar destek sistemleri
    • İşletim sistemleri
    • Gurup destek sistemleri


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Karar Verme ve İletişimde Farklı Bilgi Sistemlerinin Rolleri

    • Bu sınıflandırma sorununa rağmen genel kategoriler tartışılmalıdır çünkü terimler iş ortamlarında sık sık kullanılmakta ve her kategori, iletişim ve karar vermeye daha farklı ve önemli bakış açısıyla bakmaktadır.Tablo 5.4 ve 5.5te gerekli örnekler verilmiştir.


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • İletişim sistemi: İletişimi verimli ve etkin yapma

    • Elektronik iletişim sistemleri işlerin yürümesinin yolunu değiştirmiştir.Bu bölüm 2 tipte iletişim sistemine bakmaktadır.Telekonferans sistemleri ve kişisel mesaj ve doküman gönderen sistemler


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Telekonferans

    • Telekonferans, iki veya daha fazla insanı tartışıp fikir alışverişi yapmasını sağlayan elektronik ortama verilen addır.
  • Elektronik posta,Ses postası,faks için doküman ve mesajlar

    • Elektronik posta:Bilgisayar ortamında metin mesajları veya dokümanların adreslenerek insanlara veya mekanlara gönderip alımıdır.


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

    • İş işleme sistemleri: Tekrarlanan iletişimi ve karar süreçlerini yapılandırma
      • Bir işlem proses sistemi(TPS) işlemler hakkında veri toplar ve saklar, bazen bir işlemin parçası gibi kararları kontrol eder.Bu sistem ilk bilgisayarlaştırılmış bilişim sistemidir.Şekil 5.7de TPS veri giriş ekranını görebilirsiniz.


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Yürütme ve yönetim bilişim sistemleri:Yönetim bilgisini sağlama

    • Bir yönetim bilişim sistemi (MIS) bir organizasyonu yönetmek için bilişim sağlar.MIS fikri bilgisayar devrinin başlamasının nedenlerindendir.


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • MIS’ten EIS’ye

  • Yürütme bilişim sistemi(EIS), yöneticilere ve idarecilere operasyon sonuçlarını ve iş koşullarını görebilmek için bilişime esnek ulaşma hakkı veren yüksek oranda interaktif bir MIS sistemidir.



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Karar Destek Sistemleri:Analitik işler ve aletler için bilişim sağlama

    • Bir karar destek sistemi(DSS) insanların karar vermesini sağlayan, yargı kullanan ve kimsenin tam olarak görevin nasıl yapılacağını bilmediği bütün durumlarda kullanılan interaktif bir sistemdir.


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Yürütme sistemleri:Müşteriye değer sağlayan işlerin insanlar tarafından yapılmasına yardım etme

    • Şekil 5.11 de sistem kategorileri tartışılıp genel ofis ve iletişim aktiviteleri olarak yönlendirilmiştir.Tablo 5.5te ismin çok yardımcı olmadığı gösterilmiştir çünkü aynı tipteki sistemler(OAS;MIS,DSS,TPS) bütün fonksiyonel alanlarda kullanılmıştır.


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Grup(groupware) Sistemleri:Gruplar halinde çalışmayı destekleme

    • Bu sistem yeni ve tam olarak şekillenmemiş ticari ürünlerin, grupların ve takımların bilişimi paylaşarak beraber çalışması ve iş akışlarını bir grup ile beraber kontrol etmesidir.1980lerin sonlarında ortaya çıkmıştır.


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Grup karar destek sistemleri

    • Şekil 5.14te bu sistemin planı görülmektedir.Karar odası aşağıdaki bilgisayar tabanlı yeteneklere sahiptir.
    • Görüntü(Display)
    • Elektronik Beyin fortınası(electronic brainstorming)
    • Konu yorumu(topic commenting)
    • Yayım analizi(issue analiysis)
    • Oylama(voting)
    • Alternatif Değerlendirme(alternative evaluation)


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • Sistem kategorilerinin ilerisine gitme

    • Bilişim sistemleri alanı ve bilişim teknolojileri o kadar hızlı ilerliyor ki terminoloji yeniliklere adım uyduramamaya başladı.Bugün az da olsa kullanılan 3.5lik disklere hala floppy disk denmesinin sebebi buna bağlıdır.Daha eski teknoloji olan 5.25lik disklere verilen ad olan floppy bu disketlerin esnek olmasından dolayı verilmişti.Daha sonraları teknolojinin değişmesi ve boyut ve yapının değişmesine rağmen isim aynı kalmıştır.Bu tip problemler sistem sınıflandırmalarında da başımıza gelebilir.


BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI

  • İnsanlar EIS,ESS gibi sistemlerin karakteristiklerini tanımladıklarından 10 yıl sonra ismin hala aynı olmasına rağmen karakteristiklerin tamamen değiştiği görülebilmektedir.

  • Birçok bilişim sistemi çeşitli sistem kategorilerinden karakteristikler barındırır.Bundan başka bir kategoriye uyan bir sistem günümüzde yeni bir nitelik eklendiğinde sisteme uymayabilir.Çeşitli farklı kategorilerden karakteristikler barındıran bilişim sistemlerine Melez(hybrid) Bilişim Sistemleri(HIS) adı verilir.



BİLGİ SİSTEM ÇEŞİTLERİ : KARAR VERME VE İLETİŞİMİ DESTEKLEMENİN FARKLI YOLLARI



Yüklə 445 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə