Yönetim Teorileri

−

 

Ayrıca  iletişim  yoluyla  etkili  bir  geri  bildirim  (besleme) 

mekanizmasının  kurulması  ve  işlemesi  sağlanmıştır.  Geri  bildirim 

(besleme)  geçmişte  yapılanların  sonuçlarından  yararlanarak  sistemi 

kontrol etme yöntemidir. 

Norbert Wiener - Sibernetik Teorisi 



 

Canlı  ve  cansız  sistemlerin  iletişim  ve  kontrol  süreçlerini  inceleyen  bu 

alan özellikle büyük işletmelerde, otomatik kontrol sistemleri geliştirme 

çabalarına  yol  açmıştır.  Bütün  sistemler  kendilerini  informasyon 

kumanda  yoluyla  kontrol  ederler.  Elektronik  makinelerden  yararlanan 

bu  yeni  kontrol  sistemleri,  sistemdeki  birçok  değişkeni  kolayca 

izlemekte ve düzenlemektedir. 



 

Sibernetik  kavramının  temelinde  sistemdeki  giriş-çıkış  hareketleri  ve 

bunları  amaçların  gerçekleşmesine  yönelten  geri  bildirim  (besleme) 

süreci bulunur. 



 

Örgüt  ve  yönetim  açısından  bakıldığında  sibernetik  başlıca  iki  yarar 

sağlar. 



 

En  değişik  sistem  türlerini  bile  tanımlamak  için  tek  bir  kavramlar 

dizisinin kullanılmasıdır. 



 

Karmaşıklık  niteliği  ihmal  edilemeyecek  kadar  önemli  olan 

sistemlerin,  bilimsel  olarak  incelenmesi  için  uygun  bir  yöntem 

olmasıdır. 



 

Büyük  çapta  bir  eğitim  sisteminin  özellikle  merkez  örgütünde  yatırım 

planlaması,  program  değerlendirmesi  ve  personel  işleri  bilimsel 

prosedürlere  bağlanırsa  örgütte  otomatik  kontrol  sürecinin  işlemesi 

kolaylaşır. 



 

Wiener  örgütsel  bir  ortamda  insanların  daha  insanca  kullanılmasına 

gerek olduğunu savunmaktadır. 

Russel Ackoff & West Churcman - Operasyonel Araştırma Teorisi 

[Operasyonel İşletme (Yönetim) Sistemi] 



 

Operasyonel  araştırma  çeşitli  bilimlerin  bulgularından  yararlanmayı 

amaçlayan disiplinlerarası bir çalışmadır. 



 

Operasyonel  araştırma  rasyonel  kararlar  alınmasını  kolaylaştıran 

çözümlerin  karşılaştırılmasında  yöneticiye  rasyonel  çözümü  gösteren, 

büyük örgütlerin amaç-eylem kontrolüne yarayan bir yöntemdir. 



 

Operasyonel  araştırmanın  genel  amacı,  karar  verme  durumunda  olan 

yöneticiye yardım etmektir. 



 

Uzmanlar  problemi  tanımladıktan  sonra,  incelenmekte  olan  sistemi 

temsil edecek matematiksel bir model kurarlar. Sonra bu modelden bir 

---

çözüm  yolu  çıkarıp,  hem  modeli  hem  de  çözümü  denerler.  Bunun 

sonucunda  karar  verecek  yöneticiye  rasyonel  takdir  hakkını 

kullanabileceği alanı gösterirler. 

Ludwig Von Bertalanffy - Genel Sistem Teorisi  



 

Genel  sistem  teorisini  1951’de  Ludwig  Von  Bertalanffy  ortaya  atmış, 

sonra gelenler ise geliştirmişlerdir. 



 

Bu  teori,  bilimler  arası  genel  ilişkilerin  oluşturulabileceği  teorik  ve 

sistemli bir çerçeve kurmak amacındadır. 



 

Çeşitli disiplinlerin teorik yapısındaki benzerlikleri arar, değişik bilimlere 

uyabilecek modeller geliştirir, bunları anlamlı ilişkiler ile bağlayacak bir 

sistemler sistemi kurmaya çalışır. 



 

Sistem, karmaşık ve etkileşimli parçaların bütünleşmiş bir topluluğudur. 

Bir  başka  ifadeyle  örgütün  bir  bütün  olarak  ele  alınması  gerektiği 

görüşünü  savunur.  Örgütler  hem  kendi  içerisindeki  ünitelerin  birbiriyle 

olan  etkileşimi  hem  de  çevreyle  olan  etkileşimleriyle  ele  alınmalıdır. 

Başka bir deyişle örgütler bir sistemdir. 



 

Genel sistem teorileri fizik, biyoloji ve insan sistemleri arasında yapısal 

benzerlikler arar.  



 

Genel  sistem  teorisinin  önemi,  genel  sistem  teorisine  paralel  olarak 

yönetime  sistem  yaklaşımı  ile  yaklaşılması  ve  yönetime  sistem 

yaklaşımının uygulanmasıdır.  



 

Örgütlerin Temel Sistemler Kuramı Şeması 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Girdi 

Çıktı 

Dönüşüm Süreci 

Dönüt 

Örgüt 

Çevre 

---

−

 

Girdi:  Mal  veya  hizmet  üretimi  için  girdiler  insan,  madde,  finansal, 

veya bilgi kaynaklarıdır.  

−

 

Dönüşüm Süreci: Girdiler bir takım süreçlerden (teknolojik ve idari 

faaliyetler [fonksiyonlar]) geçirilerek çıktı haline dönüştürülürler. Bu 

dönüşüm süreci örgütün işleyişiyle ilgili bir süreçtir. Okul örgütünden 

bahsediyorsak, öğrenciler ve öğretmenler arasındaki etkileşimi ya da 

öğrencileri  topluma  yararlı,  eğitimli  birer  vatandaş  olarak 

yetiştirmeyi  hedefleyen  öğrenme  sürecini  bu  dönüşüm  sürecinin  bir 

parçası olarak ifade edebiliriz. 

−

 

Çıktı:  Örgüt  üretimini  ve  hizmetini  içerir.  Bir  eğitim  örgütü  bilgi 

üretir ve dağıtır. 

−

 

Dönüt:  Diğer  adıyla  geri  bildirim,  çıktılara  ilişkin  bilgi  veya  bir 

sonraki  döngüde  girdilerin  seçimini  etkileyen  süreçtir.  Böylesine  bir 

bilgi hem dönüştürme sürecinde hem de gelecek çıktılarda değişime 

neden olabilir. 

−

 

Çevre:  Örgütü  sarıp  sarmalayan  çevre  örgütü  etkileyen,  baskı 

altında tutan toplumsal, politik, ve ekonomik güçlerden oluşur. 



 

Sistem yaklaşımı okulun sistem içerisindeki parçaların (alt sistemlerin) 

bir  bütün  olarak  ele  alınmamasına  karşı  ortaya  çıkmış  bir  yaklaşımdır. 

Peter  Senge  ve  Bela  Banathy’a  göre  okulun  yeniden  yapılanmasında 

okul bir bütün olarak ele alınmalıdır. 



 

Sistemler  kuramının  en  önemli  kavramlarından  biri  örgütün  açık  bir 

sistem  olarak  kavramsallaştırılmasıdır.  Muhtemelen  bütün  okul 

örgütleride açık sistemlerdir. 

Daniel Katz & Robert Kahn - Açık Sistem Teorisi 



 

Yaşayan  bir  organizmanın,  örgüt  ve  bütünlük  nitelikleri  ona  bir  sistem 

özelliği  kazandırır.  Bu  organizma,  aldığı  madde  ve  enerjiyi  değiştiren, 

dinamik bir dengesi olan, açık bir sistemdir. 



 

Bu anlamda örgüt kendi kendini besleyen ve üretimde bulunabilen açık 

bir sistemdir. 



 

Örgüt  açık  bir  sistem  olarak  görüldüğünde,  örgüte  giriş  ve  çıkış 

süreçleri örgüt-çevre etkileşimini meydana getirmektedir. 



 

Enerji  girişli  ve  çıkışlı  sistem  modeli  açık  sistem  teorisine 

dayanmaktadır. 



 

Sosyal örgütler (okul), çıktılarının bir kısmının tekrar girdiye dönüşümü 

ve  çevre  ile  olan  etkileşimleri  dolayısıyla  açık  sistem  teorisine  uygun 

düşmektedirler. 

---